Mobbing w doświadczeniach pracowników zatrudnionych w elastycznych formach pracy i w spółdzielniach socjalnych

• Authors: Agata Chudzicka-Czupała , Małgorzata Dobrowolska

Title variants

EN

Mobbing: Workers Using Flexible Forms of Employment

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych na próbie 2118 pracowników, zatrudnionych w elastycznych formach, tj.: na czas określony, w niepełnym wymiarze czasu pracy, na umowę cywilnoprawną, samozatrudnienie, telepraca, praca na zastępstwo, zatrudnienie tymczasowe i sezonowe. Ponadto badaniami objęto pracujących w spółdzielniach socjalnych. Analizie poddano dokonaną przez respondentów ocenę nasilenia doświadczania przez nich ze strony innych pracowników trzech rodzajów zachowań nieetycznych. Wyniki analizy potwierdzają, zjawisko mobbingu stosowanego przez współpracowników i zwierzchników wobec elastycznie zatrudnionych respondentów. Rezultaty niosą istotne implikacje praktyczne i wskazują kierunki dalszych badań.

EN

The article presents the results of empirical studies covering 2,118 respondents employed using various flexible forms of work: specified period of time employment, part–time employment, commission contracts, self–employed contractors, remote workers (telecommuters), substitutes, temporary workers, and seasonal workers. Additionally, people employed in social cooperatives were also encompassed by the study. Three forms of unethical behavior as experienced by respondents from their coworkers were analyzed. The results confirm that people employed in nontraditional forms of work do experience various forms of the mobbing phenomenon from their coworkers and superiors. These results carry significant practical implications and point to future research directions.

Keywords

PL

mobbing; zachowanie nieetyczne; elastyczne formy zatrudnienia; spółdzielnie socjalne

EN

Mobbing; unethical behavior; flexible forms of employment; social cooperatives

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
• Year: 2016
• Issue: 5(112) "Zarządzanie w organizacjach funkcjonujących na rynku multimediów"
• Pages: 117-140
• Document type: Research Communiqués

Dates

published

2016-10-15

Contributors

author

Agata Chudzicka-Czupała

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska

author

Małgorzata Dobrowolska

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska

References

• Ambrose M. L., Seabright M. A., Schminke M. (2002), Sabotage in the workplace: The role of organizational injustice, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89.
• Bąk E. (2006), Elastyczne formy zatrudnienia, Warszawa, Wyd. C. H. Beck.
• Bechowska-Gebhardt A., Stalewski T. (2004), Mobbing. Patologia zarządzania personelem, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
• Benavides F. G., Benach J., Diez-Roux A. V., Roman C. (2000), How do types of employment relate to health indicators? Findings from the second European Survey on Working Conditions, Journal of Epidemiological and Community Health, nr 54.
• Blicharz J. (2014), Problem mobbingu jako formy wykluczenia społecznego i prawnego, Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 48, dostęp 2 lutego 2016, <http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/53083>.
• Bugdol M. (2007), Gry i zachowania nieetyczne w organizacji, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
• Cheng G. H. L., Chan D. K. S. (2008), Who suffers more from job insecurity? A meta-analytic review, Applied Psychology, nr 57.
• Chomczyński P. (2008), Mobbing w pracy z perspektywy interakcyjnej. Proces stawania się ofiarą, Łódź, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Chudzicka-Czupała A. (2013), Etyczne zachowanie się człowieka w organizacji, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Chudzicka A., Makselon-Kowalska B. (2004), Zachowania nieetyczne w środowisku pracy. Kontekst interpersonalny, w Popiołek K. (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy. Zjawiska współczesnej cywilizacji, Poznań, Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
• Connelly C. E., Gallagher D. G. (2004), Emerging trends in contingent work research, Journal of Management, nr 30 (6).
• Crosby F. A. (1976), A model of egoistical relative deprivation, Psychological Review, nr 83.
• Cuyper N., de, Witte H., de (2011), Temporary employment costs and benefits for (the careers of) employees and organizations, Career Development International, vol. 16, nr 2.
• Dobrowolska M. (2012), Employee and flexible forms of employment – a theoretical analysis and empirical studies, Warszawa, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.
• Dobrowolska M. (2013), Postrzeganie zachowań nieetycznych przez pracowników zatrudnionych w nietradycyjnych formach zatrudnienia, w Chudzicka-Czupała A. (red.), Człowiek wobec wartości etycznych. Badania i praktyka, Katowice, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
• Dobrowolska M. (2014), On the issues of employment flexibility. Research and conclusions, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
• Durniat K. (2009a), Mobbing i jego konsekwencje jako szczególny rodzaj kryzysu zawodowego, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, nr 10 (11).
• Durniat K. (2009b), Mobbing jako patologia organizacji i zarządzania – doniesienia z badań własnych, w Banaszak S., Doktór K. (red.), Socjologiczne, pedagogiczne i psychologiczne problemy organizacji i zarządzania, Poznań, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania.
• Durniat K. (2011a), Mobbing jako zagrożenie dla tożsamości i integralności jednostki – z perspektywy pracy i rodziny, w Golińska L., Bielawska-Bartowicz E. (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Durniat K. (2011b), Specyfika i konsekwencje mobbingu jako procesu obniżającego efektywność wykonania pracy zawodowej, w Juliszewski T., Ogińska H., Złowodzki M. (red.), Obciążenia psychiczne pracą – nowe wyzwania dla ergonomii, Kraków, Komitet Ergonomii PAN.
• Durniat K., Kulczycka A. (2006), Operacjonalizacja mobbingu w kontekście badań międzykulturowych, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej. Sukces w zarządzaniu kadrami. Kapitał ludzki w organizacjach międzynarodowych, nr 1132.
• Falco A., Dal Corso L., Carlo A., de, Sipio A., di (2008), Effects of temporary job contracts on the well-being of individuals and organizations, TPM – Testing, Psychometrics, Methodology in Applied Psychology, nr 15 (4).
• Gamian-Wilk M., Zimoń-Dubowik B. (2008), Bierność jako strategia radzenia sobie z mobbingiem w miejscu pracy, w Keplinger A. (red.), Bierność społeczna: studia interdyscyplinarne, Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
• Godlewska-Werner D. (2006), Mobbing w polskich przedsiębiorstwach, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 1 (46).
• Hirigoyen M. F. (2003), Molestowanie w pracy, Poznań, Wydawnictwo „W Drodze”.
• Kowal J. (2008), Spółdzielnie socjalne, Warszawa, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.
• Kraimer M. L., Wayne S. J., Liden C. L., Sparrowe R. T. (2005), The role of job security in understanding the relationship between employees’ perceptions of temporary workers and employee’ performance, Journal of Applied Psychology, nr 90 (2).
• Krasuska B., Szafrańska J., Bodzioch G., Sobieska A. (2015), Spółdzielnia socjalna jako forma działalności gospodarcze, Warszawa, Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie.
• Kryńska E., red. (2003), Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce, Warszawa, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Laszczak M. (1999), Patologie w organizacji. Mechanizmy powstawania. Zwalczanie. Zapobieganie, Kraków, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
• Leymann H. (1990), Handbokföranvändningav LIPT – formuläretförkartläggningavriskerförpsykisktvåld (Manual of the LIPT questionnaireforassessingtheriskofpsychologicalviolenceatwork), Stockholm, Violen.
• Leymann H. (1993), Mobbing. Psychoterror am Arbeitplatz und wie man sich dagegen wheren kann, Berlin, Rowohlt.
• Mauno S., Kinnunen U., Makikangas A., Natti, J. (2005), Psychological consequences of fixed-term employment and perceived job insecurity among health care staff, European Journal of Work and Organizational Psychology, nr 14 (3).
• McAllister D. J. (1995), Affect – and cognition-based trust as foundations for interpersonal cooperation in organizations, Academy of Management Journal, nr 38.
• Nollen S. D. (1996), Negative Aspects of Temporary Employment, Journal of Labor Research, nr 17.
• Olejniczak E. (2012), Pracownicy o elastycznych formach zatrudnienia — analiza językowa wybranych przekazów internetowych, Folia Linguistica, nr 46.
• Probst T. M. (2008), Job insecurity, w Cooper C. L., Barling J. (red.), Handbook of Organizational Behavior, Sage, Thousand Oaks, CA.
• Rode D. (2000), Mobbing jako zjawisko negatywności wpływu społecznego, Kolokwia Psychologiczne, nr 8.
• Sidor-Rządkowska M. (2003), Mobbing – zagrożenie dla firmy i pracowników, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 2 (26).
• Silla I., Gracia F., Peiro J. M. (2005), Job insecurity and health-related outcomes among different types of temporary workers, Economic and Industrial Democracy, vol. 26, nr 1.
• Sverke M., Hellgren J., Näswall K. (2002), No security: a meta-analysis and review of job insecurity and its consequences, Journal of Occupational Health Psychology, vol. 7, nr 3.
• Wheeler A. R., Buckley M. R. (2000), Examining the motivation process of temporary employees, Journal of Managerial Psychology, nr 16.

Identifiers

ISSN

1641-0874