Budowanie wartooeci firmy w kontekście poszanowania praw człowieka – uwagi na tle dzia łalności Rady Praw Człowieka ONZ w kwestii odpowiedzialności korporacji transnarodowych za przestrzeganie praw jednostki

• Authors: Iwona Wrońska

Title variants

EN

Building the value of the company in terms of respect for human rights – Given the background of business and standards of the UN Human Rights Council on the issue of social responsibility of transnational corporations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Aspekt przestrzegania praw człowieka stanowi współczśenie ważny element oceny wartości przedsiębiorstw. Jednak aktualnie korporacje transnarodowe nie posiadają żadnych bezpośrednich zobowiązań w dziedzinie praw człowieka w prawie międzynarodowym. Globalizacja stosunków gospodarczych na świecie obejmuje już nie tylko relacje ekonomiczne sensu stricto, ale również powiązane z tym ważne kwestie przestrzegania praw człowieka. Bowiem wartość przedsiębiorstwa to nie tylko wartość ekonomiczna, ale również wartość jednostki ludzkiej, która tworzy walor gospodarczy firmy i jest niezbędnym elementem jej funkcjonowania. Dowodem tak przyjętej tendencji jest fakt, że aktywność organizacji międzynarodowych, jak i dokumenty międzynarodowe jednoznacznie wskazują, że wyzwania związane z przestrzeganiem praw człowieka powinny być traktowane jako fundament etycznego biznesu oraz element ryzyka biznesowego i powinny podlegać uważnemu monitorowaniu. Artykuł jest analizą prac Rady Praw Człowieka, która podejmuje coraz bardziej zdecydowane działania na rzecz zapewnienia odpowiednich instrumentów prawnych w zakresie odpowiedzialności korporacji transnarodowych za łamanie praw człowieka. Pytaniem jest, jak rozwiązać te problemy z perspektywy normatywnej i tu pojawia się zasadnicza kwestia, czy te działania, które wprowadza Rada Praw Człowieka, są wystarczające. Analizując istniejące mechanizmy i nowe propozycje zwiększenia odpowiedzialności korporacji transnarodowych, artykuł zwraca uwagę nie tylko na przyjęte dokumenty, ale również na podejmowane bezpośrednie aktywności, szczególnie Grupy Roboczej w sprawie praw człowieka oraz korporacji ponadnarodowych i innych przedsięwzięć gospodarczych, działającej w sposób wyspecjalizowany i bardzo efektywny. Są to działania, które są istotne z prawnego i praktycznego punktu widzenia, bowiem dążą do skutecznego rozwiązania problemu ochrony praw człowieka przez korporacje transnarodowe.

Keywords

PL

ochrona jednostki; przedsiêbiorstwa; globalizacja

• Publisher: Wydział Zarządzania - Uniwersytet Gdański
• Journal: Zarządzanie i Finanse
• Year: 2014
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 145-167

Contributors

author

Iwona Wrońska

• Dr, Katedra Prawa Miêdzynarodowego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Mickiewicza 1, 15-213 Białystok

References

• Aguirre D. (2011), Corporate liability for economic, social and cultural rights revisited: the failure of international cooperation, „California Western International Law Journal”, Vol. 42, Issue 1.
• Amao O. (2008), Review of the Report of the Special Representative of the Secretary- General on the Issue of Human Rights and Transnational Corporations and other Business Enterprises, Professor John Ruggie to the United Nations Human Rights Council, 'Protect, Respect and Remedy: a Framework for Business and Human Rights’, UN Doc. HRC/8/5.
• Annan K.A. (2000), We the Peoples: The Role of the United Nations in the 21st Century, UN, New York.
• Bernatt M. (2009), Społeczna odpowiedzialnooeæ biznesu. Wymiar konstytucyjny i międzynarodowy, Warszawa.
• Blitt R.C. (2012), Beyond Ruggie’s Guiding Principles on Business and Human Rights: Charting an Embracive Approach to Corporate Human Rights Compliance, „Texas International Law Journal”, Vol. 48, Issue 1.
• Clapham A. (2006), Human Rights Obligations of Non-State Actors, Oxford University Press, No. 3–4.
• Commission on Human Rights (2005), Report of the UN High Commissioner on Human Rights on the sector consultation entitled „Human Rights and the Extractive Sector”. E/CN4/2006/92.
• Corporate Social Responsibility: Partners for Progress (2001), Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD, Paris.
• Dhooge L.J. (2006–2007), Human Rights for transnational corporations, „Journal of Transnational Law and Policy”, Vol. 16, No. 197.
• Duruigbo E. (2008), Corporate Accountability and Liability for International Human Rights Abuses: Recent Changes and Recurring Challenges, „Northwestern Journal of InternationalHuman Rights”,Vol. 6, Issue 2. Global Compact Przewodnik, Biuro Inicjatywy Global Compact ONZ (2007), www.unglobalcompact.org, dostęp dnia 02.02.2014.
• Global Compact. International Yearbook (2012), United Nation Publication, Germany.
• Global Compact. International Yearbook (2013), United Nation Publication, Germany.
• Herik L., Èerniè J.L. (2010), Regulating Corporations under International Law. From Human Rights to International Criminal Law and Back Again, „Journal of International Criminal Justice”, Vol. 8.
• Jamka B. (2011), Czynnik ludzki we współczesnym przedsiębiorstwie: zasób czy kapitał? Od zarządzania kompetencjami do zarzadzania różnorodnością, Warszawa.
• Keenan P.J. (2011), The Future of the Guiding Principles, „American Society of International Law Proceedings”, Vol. 105.
• Kisiel A. (2011), Kapitał ludzki jako wartość przedsiębiorstwa – jego znaczenie i kształtowanie, „Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia” nr 46, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 685.
• Łukasiewicz G. (2005), Metody pomiaru kapitału ludzkiego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy/Uniwersytet Rzeszowski”, nr 6.
• Macklem P. (2005), Corporate Accountability under International Law: The Misguided Quest for Universal Jurisdiction, „International Law Forum”, vol. 7, No. 281.
• Moody-Stuart M. (2013),UNGlobal Compact Local Networks and their importance in the implementation of the Guiding Principles, w: Implementing the Guiding Principles, Issue 2.
• Oloka-Onyango J. (2003), Reinforcing Marginalized Rights in an Age of Globalization: International Mechanisms, Non-stateActor, and the Struggle for Peoples' Rights in Africa, „American University International Law Review”, Vol. 18, No. 851.
• Pike A. (2001), Sensitive to Ethical Concerns, „Financial Times”.
• Putkowska R. (2013), Biznes i prawa człowieka; czas na pragmatyzm, „Analiza tematyczna”, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, nr 1.
• PwC i SMG/KRC dla PARP (2012), Ocena stanu wdrażania standardów społecznej odpowiedzialności biznesu wraz z opracowaniem zestawu wskaźników społecznej odpowiedzialności w mikro, małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach.
• Report of the Special Representative of the Secretary General on the Issue of Human Rights and Transnational Corporations and Other Business Enterprises (2011), U.N. Doc. A/HRC/17/31. Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights (2005): on the sectoral consultation entitled „Human rights and the extractive industry”. E/CN.4/2006/92
• Report of the United Nations High Commissioner on Human Rights (2007): on the sectoral consultation entitled „Human rights and the financial sector”. A/HRC/4/99.
• Resolution 2005/69 Human rights and transnational corporations and other business enterprises, The Commission on Human Rights, 59th meeting 20.04.2005, w: Commission on Human Rights Report on the sixty-first Session (14.03–22.04. 2005) Economic and Social Council Official Records, Supplement No. 3/2005E/2005/23 E/CN.4/2005/135, United Nations, New York and Geneva.
• Resolution 2008/8/7 Mandate of the Special Representative of the Secretary – General on the issue of human rights and transnational corporations and other business enterprises, Human Rights Council, 8th session 18/06/2008, A/HRC/RES/8/7.
• Resolution 2011/17/4 Human rights and transnational corporations and other business enterprises, Human Rights Council, A/HRC/RES/17/4.
• Ruggie J. (2010), Report of the Special Representative of the Secretary-General on the issue of human rights and transnational corporations and other business enterprises, Business and Human Rights: Further steps toward the operationalization of the „protect, respect and remedy” framework, UN Doc.A/HRC/14/27, Ruggie-report-2010.pdf, http://www.reports-and-materials.org/, dostęp dnia 20.03.2014.
• Slaughter A.M. (2000–2001), The Accountability of Government Networks, „Indiana Journal of Global Legal Studies”, Vol. 8, No. 347.
• Stephens B. (2002), The Amorality of Profit: Transnational Corporations and Human Rights, „Berkeley Journal of International Law”, Vol. 20, Issue 1.
• Szewc-Rogalska A. (2005), Produktywność czynnika ludzkiego w różnych formach własności przedsiębiorstw, w: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Woźniak M.G. (red.), Uniwersytet Rzeszowski, nr 6, Rzeszów.
• The Global Compact (2002), „International Herald Tribune”.
• UN HRC (2009), Promotion and Protection of All Human Rights, Civil, Political, Economic, Social and Cultural Rights, Including the Right to Development: Protect, Respect and Remedy: A Framework for Business and Human Rights, UN Doc. A/HRC/11/13.
• UN Global Compact Management Model (2010), New York.
• Vega C., Mol A., Wong M.A. (2011), Holding Businesses Accountable for Human Rights Violations Recent Developments and Next Steps, „International Policy Analysis”.
• Working Group on the issue of human rights and transnational corporations and other business enterprises (2012), Outcome of the third session of the Working Groupon the issue of human rights and transnational corporations and other business enterprises, Human Rights Council, A/HRC/WG.12/3/1.
• Wzorce zrównoważonej produkcji (WZP) w działalności przedsiębiorstw – propozycja rozwiązań systemowych wspierających wdrażanie WZP w MSP, Raport z analizy danych zastanych (2011), Warszawa