Dyrektor szkoły jako menedżer

• Authors: Krzysztof Leśniak

Title variants

EN

School principal as a manager

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule skupiono uwagę na roli dyrektora jako menedżera, ważnej i pożądanej z punktu widzenia instytucji prowadzących szkołę w związku ze zbyt dużymi (ich zdaniem) wydatkami z budżetu asygnowanymi na oświatę. Według władz miejskich, dyrektor potrafiący maksymalnie zredukować wydatki szkoły i umiejący dodatkowo znaleźć środki finansowe na jej działalność jest idealnym kierownikiem placówki oświatowej. Cele dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, które w szczególności powinien brać pod uwagę dyrektor, stawiane są na dalszym miejscu. Punkt wyjścia rozważań stanowi przegląd literatury (czy też koncepcji) dotyczącej ról dyrektora placówki oświatowej. Pierwszy rozdział zawiera zdefiniowanie funkcji kierowniczych: planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania. W drugim przedstawione są różne koncepcje stylów kierowania ludźmi, jak: autokratyczny, demokratyczny, liberalny lub opresyjno-autorytatywny, paternalistyczny, konsultatywny czy partycypacyjny. Trzeci rozdział opisuje proces podejmowania decyzji i warunki jego skuteczności w środowisku szkolnym. Rozdział czwarty dotyczy planowania strategicznego i związanych z nim procesów zarządzania strategicznego lub zarządzania przez cele. Ostatni rozdział prezentuje informacje na temat gospodarowania zasobami ludzkimi w szkole, polegający na planowaniu i zaspokajaniu potrzeb kadrowych poprzez system rekrutacji, dobór pracowników na odpowiednie stanowiska, wprowadzanie ich do pracy, proces szkolenia i doskonalenia zawodowego, ocenę efektywności, awanse, przeniesienia i zwolnienia po ocenie pracy podwładnych. Podsumowanie zawiera syntetyczne ujęcie zadań i cech dobrego "menedżera oświaty" oraz perspektywy stworzenia struktury zarządzania dostosowanej do potrzeb szkoły.

EN

The article focuses on the role of a school principal as a manager, which is important and desirable from the perspective of the institutions running the school, in relation to high (in their point of view) expenditures from the budget intended for education. According to municipal authorities, the ideal principal of the educational establishment is the principal who is able to reduce the school’s expenditures and acquire additional funds. Other goals, such as didactic, educational and protective shall be placed at a later point. The starting point of discussion is a review of literature (or the concept) on the role of the school principal of educational institution. The first chapter contains a definition of management functions: planning, organising, motivating and controlling. The second chapter presents different approaches to people management styles, such as: autocratic, democratic, liberal, authoritative, paternalistic, consultative and participatory. The third chapter describes the process of decisionmaking and the conditions for its effectiveness in the school environment. The fourth chapter concerns the strategic planning and related processes of strategic management or management by objectives. The final chapter presents information on the management of human resources at school, consisting of planning and meeting the needs of staff through the recruitment, selection of employees to suitable positions, introducing them to work, the process of training and professional development, evaluation, promotion, transfer, dismissal after the assessment of their work. However, the summary contains the synthetic approach to the tasks and the characteristics of a good, "manager of education" and the prospects of the creation of management structures adapted to the needs of the school.

Keywords

PL

zarządzanie w szkole; style kierowania; proces decyzyjny; planowanie strategiczne w szkole; zarządzanie zasobami ludzkimi w szkole

EN

management at school; styles of management; decision process of the school principal; strategic planning at school; human resources management at school

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2011
• Issue: 1(18)
• Pages: 209-223

Dates

printed

2011-06

Contributors

author

Krzysztof Leśniak

• Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie, Samodzielny Zakład Wychowania Fizycznego, 33-100 Tarnów, ul. Szeroka 9

References

• Bogdanienko J. 2001. Wprowadzenie do zarządzania. Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania. ISBN 83-87256-20-X.
• Chandler A.D. Jr. 1962. Strategy and Structure. Chapters in the History of the American Industrial Enterprise. Cambridge: MIT Press. ISBN 978-0-262-53009-5.
• Drucker P.F. 1998. Praktyka zarządzania. Warszawa–Kraków: Czytelnik; Nowoczesność. ISBN 83-901815-0-9.
• Gawrecki L. 2003. Kompetencje menedżera oświaty. Poznań: Wyd. eMPi2. ISBN 83-88933-62-0.
• Griffin R.W. 1997. Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-01-14944-4.
• Kaliński W. 2004. Nowa szkoła. Skuteczne zarządzanie w praktyce. T. 1, B/2.1. Warszawa: Wyd. Raabe. ISBN 978-83-908428-7-5.
• Koźmiński A.K. (red.). 1999. Zarządzanie: teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-12705-8.
• Law S., Glover D. 2003. Educational Leadership and Learning. Practice, Policy and Research. Buckingham: Open University Press. ISBN 978-0335197521.
• Machaczka J. 2001. Podstawy zarządzania. Kraków: Wyd. Akademii Ekonomicznej. ISBN 83-7252-094-1.
• Mentrak A. 2004. Nowa szkoła. Skuteczne zarządzanie w praktyce. T. 1, B/1.1. Warszawa: Wyd. Raabe. ISBN 978-83-908428-7-5.
• Osterlpff W. 1921. Ewaryst Estkowski (1820–1856). Łódź: Księgarnia Ludwika Fiszera.
• Schendel D.E., Hofer Ch.W. (red.). 1979. Strategic Management. A New View of Business Policy and Planning. Boston: Little, Brown. ISBN 0316773123.
• Stabryła A. 2000. Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-13231-0.
• Stoner J., Freeman E., Gilbert D. 2001. Kierowanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 83-208-1295-X.
• Szczupaczyński J. 2001. Anatomia zarządzania organizacją. Warszawa: Międzynarodowa Szkoła Menedżerów. ISBN 83-86891-25-4.