Kulturowe wytwarzanie przestrzeni publicznych

• Authors: Małgorzata Dymnicka

Title variants

EN

Cultural production of public spaces

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę pokazania wpływu nowych technologii (komputer, media elektroniczne, technologie komunikacyjne) na proces kulturowego wytwarzania przestrzeni publicznych. W dobie rozwoju społeczeństwa informacyjnego i spektakularnych osiągnięć architektury XXI wieku na obraz przestrzeni publicznych nakładają się nieciągłe zdarzenia, różne dyskursy architektoniczne oraz kompleksy zjawisk społeczno-kulturowych, co czyni go zmiennym, niespójnym, hybrydowym (jednocześnie realnym i wirtualnym), jak również pełnym nowych możliwości (cyfrowa konwergencja i interaktywność rozmaitych mediów) w zakresie komunikacji międzyludzkiej. W czasach, gdy zmianie ulega sposób konstytuowania się miasta, a przestrzenie publiczne tracą ostatecznie funkcję kodu „genetycznego”, według którego mogło się ono w przeszłości odtwarzać, na uwagę zasługują wszelkie próby zachowania równowagi pomiędzy skupionym w przestrzeniach publicznych zespołem wartości materialnych, estetycznych i symbolicznych a konkretną grupą (społecznością). Jest to propozycja spojrzenia na przestrzeń publiczną jako na wytwór współczesnej kultury z jednoczesnymi próbami zachowania najważniejszej i niezmiennej cechy przestrzeni publicznej, której nikt tak świadomie nie cenił jak Ateńczycy – kreowania przestrzeni interakcji i dialogu publicznego.

EN

The article attempts to show the impact of new technologies (computers, electronic media, and communication technologies) on the process of cultural production of public spaces. In an era of developing information society and the spectacular achievements of twenty-first century architecture, the image of public spaces is overlapped by some discrete events, a variety of architectural discourses and complexes of socio-cultural phenomena. This overlap is making public space variable, inconsistent, and hybrid (both real and virtual), as well as providing new opportunities (digital convergence and interactivity of various media) in the field of interpersonal communication. In this era, when the way of constituting a city has changed, public space may eventually lose its function as a materialistic and symbolic code by which it could have been reconstructed. Therefore, attempts to strike a balance between the group of aesthetic, symbolic and tangible values closed in public spaces, and a concrete group (community) require special attention. The issue is complex and difficult with respect to the way of finding possible solutions, resulting from the desire to keep the most important and immutable feature of public space, that no one has ever knowingly valued as much as the Athenians - being together in a space of social interaction and public dialogue.

Keywords

PL

przestrzeń publiczna; nowe media; architektura

EN

public space; architecture; new media/technology

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2011
• Volume: 60
• Issue: 2-3
• Pages: 67-91

Dates

published

2011

Contributors

author

Małgorzata Dymnicka

• Politechnika Gdańska

References

• Appadurai A. [2005], Nowoczesność bez granic, Kraków: Universitas.
• Augé M. [2008], Architektura jako iluzja i aluzja, [w:] A. Budak (red.), Co to jest architektura?, t. II, Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.
• Barbrook R. [2009], Przyszłości wyobrażone. Od myślącej maszyny do globalnej wioski, Warszawa: Wydawnictwo Literackie MUZA.
• Baudrillard J. [2005], Symulakry i symulacja, Warszawa: Sic!
• Bauman Z. [1993], Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne”, nr 2.
• Bauman Z. [2005], Płynne życie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bendyk E. [2011], Moloch Miejski, [w:] Cywilizacja 2.0. Świat po rewolucji informatycznej, Niezbędnik Inteligenta”, nr 8.
• Benjamin W. [1998], Paris, capital of the nineteenth century, [w:] N. Leach (red.), Rethinking Architecture: A Reader in Architectural Theory, New York: Princeton Architectural Press.
• Bokszański Z. [2006]. Tożsamości zbiorowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Castells M. [2007], Społeczeństwo sieci, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Debord G. [2006], Społeczeństwo spektaklu oraz rozważania o społeczeństwie spektaklu, Warszawa: PIW.
• Debord G., Wolman G.J. [2010], Przechwytywanie – instrukcja obsługi, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Dietz S. [2010], Sfery publiczne, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Diller E. [2002], This is not now, [w:] A. Budak (red.), Co to jest architektura?, Kraków: Bunkier Sztuki.
• Druckrey T. [2004], Relational architecture: The work of Rafael Lozano-Hemmer, [w:] T. Goryucheva, E. Kluitenberg (red.), Debates & Credits – Media/Art/Public Domain, De Balie: Version 6.0.
• Dymnicka M. [2010], Sztuka w przestrzeni publicznej miasta – konfrontacja czy dopełnienie?, [w:] E. Rewers (red.), Sztuka – kapitał kulturowy polskich miast, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Dziamski G. [2010], Artystyczne interwencje w przestrzeń miejską, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Farulli L. [2011], Głosy, gesty, kontakt, [w:] Performing Data. Monika Fleischmann & Wolfgang Strauss, Gdańsk: NCK, CSWŁ.
• Filiciak M. [2009], Wirtualne nie jest niematerialne, „Autoportret”, nr 2.
• Frysztacki K. [2005], Między przestrzenią i publicznością miejską, [w:] B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Giddens A. [2001], Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens A. [2008], Konsekwencje nowoczesności, Kraków: Eidos Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Goffman E. [2008], Zachowanie w miejscach publicznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gwóźdź A. [2010], Przestrzenie miejskości – od kina jako sztuki miasta do interpolis nowych mediów, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Hannigan J. [2009], Fantasy City. Pleasure and Profit in the Postmodern Metropolis, London – New York: Routledge.
• Härtung K. [2010], Corso-Avenue Boulevard. Utopia bulwaru, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Harvey D., [1991], The Urban Face of Capitalism, [w:] J.F. Hunt (red.), Our Changing Cities, Balitmore: The John Hopkins University Press.
• Harvey D. [2008], The right to the city, „New Left Review”, nr 53, wrzesień–październik.
• Heim M. [1993], The Metaphysics of Virtual Reality, New York: Oxford University Press.
• Hemmer-Lozano R. [1998], Relational Architecture, [w:] ”Nettime”, 30 stycznia.
• Hopfinger M. (red.) [2002], Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Jałowiecki B. [2007], Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni, [w:] B. Jałowiecki, W. Łukowski (red.), Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, Warszawa: Academica, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jameson F. [1991], Postmodernism, or the Cultural Logic of Late Capitalism, London: Verso.
• Jankowicz G. [2009], Reguły ekfrastycznej gry, „Autoportret”, nr 2(27).
• Jędruch D. [2009], Poemat elektroniczny, czyli futurystyka i kosmologia według Le Corbusiera, „Autoportret”, nr 2.
• Kluszczyński R.W. [1997], Komunikowanie w sztuce interaktywnej, [w:] S. Krzemień-Ojak (red.), A. Kisielewska, Z. Suszczyński (współred.), Kultura i sztuka u progu XXI wieku, Białystok: Trans Humana.
• Kluszczyński R.W. [2010], Sztuka interaktywna. Od dzieła-instrumentu do interaktywnego spektaklu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Kluszczyński R.W. [2011], W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii, maszynopis.
• Korab K. [2010], Filozofia i socjologia wirtualnej rzeczywistości, [w:] K. Korab (red.), Wirtual czy nowy wspaniały świat?, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kościański A. [1999], Społeczeństwo informacyjne. Propozycje konceptualizacji, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
• Krajewski M. [2005], Co to jest sztuka publiczna, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
• Krzysztofek K., Szczepański M.S. [2002], Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kubiński G. [2008], Narodziny podmiotu wirtualnego, Kraków: Nomos.
• Lash S., Urry J. [1991], Economies of Signs and Space, London: Sage.
• Leach N. [1999], Virilio and architecture, „Theory, Culture & Society”, t. 16, nr 5–6.
• Lefebvre H. [1994], The Production of Space, Oxford: Basil Blackwell.
• Lorens P. [2006], Tematyzacja przestrzeni publicznej miasta, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• McLuhan M. [1964], Understanding Media, London: Routledge.
• Majer A. [2010], Socjologia i przestrzeń miejska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Manovich L. [2010], Poetyka powiększonej przestrzeni, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Marody M. [2010], Wirtualność rzeczywistości, rzeczywistość wirtualności, [w:] K. Korab (red.), Czy nowy wspaniały świat?, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mersch D. [2010], Teorie mediów, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Mucha J. [2010], Nowe technologie. Przyroda a nowe postacie kultury na początku XXI wieku, [w:] J. Mucha (red.), Nie tylko Internet. Nowe media, przyroda i „technologie społeczne” a praktyki kulturowe, Kraków: Nomos.
• Nikołow G. [2011], Szlakiem miejskich narracji, „Architektura & Biznes”, nr 1.
• Pańków L. [2011], Aktywne dane, „Art & Business”, nr 5.
• Rewers E. [2005], Post-Polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas.
• Rewers E. [2010], Miasto-twórczość. Wykłady krakowskie, Kraków: Akademia Sztuk Pięknych im. J. Matejki, Wydział Architektury Wnętrz.
• Sassen S. [2007], Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sądel M. [2009], Poszerzanie miasta, „Architektura & Biznes”, nr 9.
• Sennett R. [2009], Upadek człowieka publicznego, Warszawa: Wydawnictwo Literackie MUZA.
• Sławek T. [2010], Miasto – próba zrozumienia, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Sorkin M. [1992], See you in Disneyland, [w:] M. Sorkin (red.), Variations on Theme Park, New York: The Noonday Press.
• Stasiowski P. [2009], Metafory miasta, „Art & Business”, nr 6.
• Szeffel A. [2005], Interakcje. O spektaklu „deleted messages” chorwackiej grupy BADco, „Autoportret. Pismo o Dobrej Przestrzeni”, Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
• Souza de Silva A. [2010], Mobilne technologie jako interfejs przestrzeni hybrydowych, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Taborska H. [2010], Kultura artystyczna w procesach rewitalizacji europejskich miast metropolitalnych, [w:] L. Nyka, J. Szczepański (red.), Kultura dla rewitalizacji, Gdańsk: CSW „Łaźnia”.
• Tschumi B. [1996], Architecture and Limits I (1980), [w:] K. Nesbitt (red.), Theorizing a New Agenda for Architecture. An Anthology of Architectural Theory 1965–1995, New York: Princeton Architectural Press.
• Urry J. [2009], Socjologia mobilności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Vesna V. [2001], Toward a Third Culture: Being in between, „Leonardo”, t. 34, nr 2.
• Virilio P. [1991], The Lost Dimension, New York: Semiotext(e).
• Virilio P. [2006], Bomba informacyjna, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Wallis A. [1979], Informacja i gwar, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wilkoszewska M. (red.) [1999], Piękno w sieci. Estetyka a nowe media, Kraków: Universitas.
• Zukin Sh. [2008], The Cultures of Cities, Oxford: Blackwell Publishing.

Identifiers

ISSN

0033-2356