Źródła etnograficzne i teksty folkloru jako baza empiryczna słownika gwarowego (na przykładzie Kujaw)

• Authors: Sawaniewska-Mochowa Zofia

Title variants

EN

Ethnographic sources and folkloric texts as an empirical basis for the dictionary of a dialect (on the example of the Kujawy region)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problematykę obecną w dyskursie naukowym od lat 70. XX wieku na temat wykorzystywania w słownikach gwarowych materiałów etnograficznych i tekstów folkloru. Powrót do tej kwestii łączy się ściśle z doborem źródeł do tworzonej aktualnie bazy empirycznej słownika gwarowo-kulturowego Kujaw. „Krzyżowanie” danych dialektologicznych i etnograficznych w tego typu leksykonie, rejestrującym słownictwo gwarowe o różnej chronologii, znajduje istotne uzasadnienie. Zbiór kujawskich tekstów gwarowych jest zbyt skromny, by można było na jego podstawie dokonać ekscerpcji leksyki, która odzwierciedlałaby bogactwo kultury regionalnej. Rezerwuarem słownictwa gwarowego w tej sytuacji są liczne opracowania specjalistyczne z zakresu folkloru słownego i kultury materialnej wsi kujawskiej. Na przykładzie hasła 'pindyrynda' ukazano, jak można zrekonstruować polisemiczność nazwy, gdy połączy się dane dialektologiczne z etnograficznymi.

EN

The article discusses the issues of using the ethnographic material and folkloric texts in the dictionaries of dialects. The aforementioned problems have been present in the scientific discourse since 1970s. Those issues are echoed in the selection of sources creating the empirical base for the dictionary of culture and dialect of Kujawy. A lexicon that records dialectal vocabulary of different chronology allows such “crossing” of dialectological and ethnographic data. The collection of dialectal texts from Kujawy is too limited to constitute the basis of analyzed vocabulary. Thus, the lexicon of dialectal vocabulary will be in that case based on many specialist studies in the field of verbal folklore and material culture of the villages of Kujawy. For example, the word 'pindyrynda' was chosen to show how to reconstruct a polysemic name, when dialectological data are combined with ethnographic ones.

Keywords

PL

Kujawy; słownik; gwara; etnografia; folklor

EN

the Kujawy region; dictionary; dialect; ethnography; folklore

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2016
• Volume: 96
• Issue: 3
• Pages: 27-36

Contributors

author

Sawaniewska-Mochowa Zofia

• Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa