Queer i transseksualność. Transseksualizm w kontekście teorii queer

• Authors: Małgorzata Bieńkowska

Title variants

EN

Queer and Transsexuality. Transsexualism in the Contecst of Queer Theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem artykułu jest ukazanie złożoności problematyki transseksualności. Autorka szczególnie zwraca uwagę na kwestie teoretyczne związane z badaniem, definiowaniem transseksualności. Ukazuje także, jak badania nad transseksualizmem ewaluowały w czasie, w jaki sposób dyskurs medyczny zdeterminował postrzeganie tego zjawiska. Podkreślone tu zostaje to, że transseksualność nie daje się w prosty sposób przedstawić za pomocą jednej, wybranej teorii. Specyfika transseksualności komplikuje odczytywanie tego zjawiska poprzez pryzmat feminizmu, socjologii ciała czy teorii queer.

EN

The main aim of this article is to show the complexity of transsexuality. The author draws particular attention to the theoretical issues related to the audit, defining transsexuality. She also shows how research on transsexualism tended to develop over time and how the medical discourse determined the perception of the phenomenon. It is empasized here is that transsexualism cannot be easily represented by one particular theory. The specificity of the transsexual complicates the reading of this phenomenon through the lens of feminism, the sociology of the body, or queer theory.

Keywords

PL

transseksualność; transgenderyzm; dyskurs medyczny; teoria queer; tożsamość; ciało

EN

transsexualism; transgender; medical discourse; queer theory; identity; body

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2014
• Issue: 4(215)
• Pages: 255–272

Contributors

author

Małgorzata Bieńkowska

• Instytut Socjologii, Uniwersytet w Białymstoku, Plac Uniwersytecki 1, 15-420 Białystok

References

• Arcimowicz, Krzysztof. 2006. Trzecia płeć w perspektywie międzykulturowej. „Kultura i Społeczeństwo” 4: 87–106.
• Arcimowicz, Krzysztof. 2008. Płeć pierwsza, druga i trzecia. Alternatywne modele gender w kulturach pozaeuropejskich. W: J. Bator i A. Wieczorkiewicz (red.). Ucieleśnienia II: Płeć między ciałem i tekstem. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Baer, Monika. 2004. Najzdrowszy ze sceptycyzmów? Koncepcje płci i seksualności w antropologii społeczno-kulturowej. W: M. Radkiewicz (red.). Gender. Konteksty. Kraków: RABID.
• Bator, Joanna. 2008. Wstęp. Metafory i metonimie płci. W: J. Bator i A. Wieczorkiewicz (red.). Ucieleśnienia II: Płeć między ciałem i tekstem. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Bieńkowska, Małgorzata. 2012. Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci. Białystok: UwB.
• Butler, Judith. 2008. Uwikłani w płeć. Warszawa: Krytyka Polityczna.
• Fajkowska-Stanik, Małgorzata. 2001. Transseksualizm i rodzina. Przekaz pokoleniowy wzorów relacyjnych w rodzinach osób transseksualnych. Warszawa: SWPS.
• Gajewska (Grajewska??), Agnieszka. 2008. Hasło: feminizm. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 69.
• Garfinkel, Harold. 2007. Studia z etnometodologii. Warszawa: WN PWN.
• Giddens, Anthony. 2001. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: WN PWN.
• Giddens, Anthony. 2006. Przemiany intymności. Seksualizm, miłość i erotyzm w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: WN PWN.
• Goffman, Erving. 2005. Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.
• Hines, Sally. 2008. (Tran)formacja gender: zmiana społeczna i transgenderowe obywatelstwo. W: E. H. Oleksy (red.). Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym. Warszawa: WN PWN.
• Hird, Myra J. 2002. For a Sociology of Transsexualism. „Sociology” Vol. 36 (3): 577–595.
• Hyży, Ewa. 2003. Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków: Universitas.
• Imieliński, Kazimierz.1990. Seksiatria. Patologia seksualna. Tom 2. Warszawa: PWN, s. 289–291.
• Itani, Satako. 2011. Gender Identity Disorder in Japan. W: P.J. McGann, D.J. Hutson (red.). Sociology of Diagnosis. Bingley: Howard House, Emerald Group Publishing Limited, s. 281–308.
• Kessler, Suzanne J. i Wendy McKenna. 2000. Gender Construction in Everyday Life. „Feminism & Psychology” Vol. 10, nr 1: 11–29.
• Lawrance, Anne. 2007. A Critique of the Brain-Sex Theory of Transsexualism, http://www.annelawrence.com/twr/brain-sex_critique.html (dostęp 20.02.2014).
• Mizielińska, Joanna. 2004. (De)konstrukcje kobiecości. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
• Nagoshi, Julie L. i Stephan/ie Brzuzy. 2010. Transgender Theory: Embodying Research and Practice. „Journal of Women and Social Work 25” (4), wolny dostęp.
• Namaste, Ki. 1996. The Politics of Inside/Out: Queer Theory, Poststructuralism, and a Sociological Approach to Sexuality. W: S. Seidman (red.). Queer Theory. Sociology. Massachusetts-Oxford: Blackwell.
• Prosser, Jay. 1998. Second Skin. The Body Narratives of Transsexuality. New York: Columbia University Press.
• Rzeczkowski, Marcin. 2011. Opresja i odwaga osób transseksualnych w Polsce, http://marcinrzeczkowski.com/trans (dostęp 01.06.2012).
• Seidman, Steven. 2012. Społeczne tworzenie seksualności. Warszawa: WN PWN.
• Strayker, Susan i Stephen Whittle (red.). 2006. The Transgender Leader. New York & London: Routledge.
• Whittle, Stephen. 2002. Respect and Equality. Transsexual and transgender rights. London: Cavendish Publishing Limited.
• Źródła internetowe:
• www.dana-international.net/transeng.html (dostęp 10.01.2012).
• http://marcinrzeczkowski.com/trans/(dostęp 01.06.2012).
• http://www.annelawrence.com/twr/brain-sex_critique.html/ (dostęp 12.02.2014).