Edukacja i wychowanie w wyobraźni socjologicznej

• Authors: Paweł Prüfer

Title variants

EN

Education and Upbringing In Sociological Imagination

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Florian Znaniecki uznał, iż wychowanie można traktować jako fakt społeczny. Uzasadnił to argumentacją pochodzącą z nauk społecznych, zwłaszcza z socjologii. Ta więc metoda (socjologiczna) jest właściwym instrumentem opisu i analizy wychowania (edukacji). W samym pojęciu wychowania bądź edukacji należy zauważyć inne, bliskie i pochodne im elementy rzeczywistości społecznej. Nawiązując do tezy, jaką wystosował socjolog Charles Wright Mills, poprzez zastosowanie tzw. wyobraźni socjologicznej, analiza elementów życia społecznego jest pełniejsza, żywotniejsza i możliwa dla praktycznych (osobistych i społecznych) aplikacji. Podejmując zatem taką perspektywę badawczą, można przyjrzeć się procesom edukacyjnym i wychowawczym na tle szerszego kontekstu społecznego, stosując przy tym rygorystyczną metodologię postępowania analityczno-badawczego, i dokonując próby wypracowania szerszej jeszcze koncepcji wyobraźnia, mianowicie, socjologiczno-pedagogiczna Jest to także argument przemawiający za tym, iż problem edukacji i wychowania wykracza poza wąski zakres dyscypliny autonomicznej (jaką jest np. pedagogika) a dzięki interdyscyplinarnej perspektywie (przynajmniej w odniesieniu do socjologii) znajduje także odpowiedzi na pytania-wymogi współczesności.

EN

Florian Znaniecki acknowledged that upbringing can be treated as a social fact. He justified his claim by using arguments derived from social sciences, especially from sociology. Thus this method (sociological) is an appropriate tool of description and analysis of upbringing (education). It is important to notice close and derivative elements of social reality in the notion of upbringing or education. According to the theory of Charles Wright Mills, the sociologist, thanks to the use of so-called sociological imagination, the analysis of social life elements is more complete, more vital and possible for practical (personal and social) applications. Therefore, undertaking such a research perspective, one can observe educational processes within a wider social context by applying the rigorous methodology of analytic and testing procedure as well as attempting to develop even wider concept of sociological and educational imagination. It demonstrates that the problem of education and upbringing goes beyond the narrow scope of an autonomous discipline (e.g., pedagogy) and finds the answers to the questions/requirements of contemporaneity thanks to an interdisciplinary perspective (at least in relation to sociology).

Keywords

EN

Upbringing; Sociological and Educational Imagination; Social Research Methodology

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2012
• Volume: 38
• Issue: 2
• Pages: 59-71

Contributors

author

Paweł Prüfer

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim

References

• Adamski F. (2005), Wychowanie humanistyczne. Wybór tekstów, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• De Natale M. L. (2010), In difesa della pedagogia e dei pedagigisti, [w:] L’Emergenza educativa. Presona, intelligenza, libertŕ, amore. IX Forum del Progetto Culturale, Edizioni Dehoniane, Bologna.
• Drynda D. (1986), Orientacja socjologizująca w pedagogice II Rzeczypospolitej, [w:] Pedagogika a socjologia wychowania (Szkice socjopedagogiczne), red. A. Radziwicz-Winnicki, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Foray P. (1996), Alain, [w:] Myśliciele – o wychowaniu, red. C. Kulisiewicz, I. Wojnar, Polska Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Karkowska M. (2009), Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łodź.
• Kowalski S. (1986), Socjologia wychowania w zarysie, Wydanie IV, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Krüger H.-H. (2005),Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, przeł. D. Sztobryn, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Kwieciński Z. (1993), Słowo wstępne do wydania polskiego, [w:] Socjologia edukacji, R. Meighan, przeł. E. Kiszkurno-Koziej, Z. Knutsen, P. Kwieciński, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Meighan R. (1993), Socjologia edukacji, przeł. E. Kiszkurno-Koziej, Z. Knutsen, P. Kwieciński, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Mills C. W. (2008),Wyobraźnia socjologiczna, przeł. M. Bucholc, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Mucha J. (1986), Socjologia jako krytyka społeczna. Orientacja radykalna i krytyczna we współczesnej socjologii zachodniej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Nowak M. (2008), Teorie i koncepcje wychowania, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Palka S. (2000), Pedagogika, [w:] Encyklopedia Socjologii, red. W. Kwaśniewicz i inni, t. 3, O-R, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Pawłowski K. (2004), Społeczeństwo wiedzy szansa dla Polski, Wydawnictwo ZNAK, Kraków.
• Post B. (2007), Zawiedzione nadzieje: reforma edukacji, [w:] Transformacja. Elity. Społeczeństwo, red. M. Jarosz, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
• Schizzerotto A., Barone C. (2006), Sociologia dell’istruzione, Societe editrice il Mulino, Bologna.
• Szczepański J. (1993), Pedagogika a socjologia, [w:] Encyklopedia pedagogiczna, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sztompka P. (2003), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo ZNAK, Kraków.
• Sztompka P. (2009), Przestrzeń życia codziennego, [w:] Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, red. M. Bogunia-Borowska, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Śliwerski B. (2006), Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk.
• Woźniak R. B. (1998), Zarys socjologii edukacji i zachowań społecznych, Wydawnictwa Uczelniane Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, Koszalin.
• Znaniecki F. (2001), Socjologia wychowania, t. 1, Wychowujące społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.