Działalność gospodarcza i fundacyjna kasztelana krakowskiego Jana z Pilczy (ok. 1405-1476). Charakterystyka na tle dziejów aktywności przedstawicieli stronnictwa Iuniores

• Authors: Szyrwiński Jan

Title variants

EN

Cracow Castellaan – Jan from Pilcza economic and chantry activity. Profile against a background of chosen Juniores Faction members activity

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the most important examples of castellan Jan from Pilcza economic and foundational activity in the context of other Iuniores faction members achievements. The text elaborates endowments and ways of managing the lands by Jan from Pilcza and members of the young nobles party. It contains also some observations about common points of Iuniores actions – groups known as the main part of the opposition against bishop Zbigniew Oleśnicki. Recognition of these activities profiles is helpful in better understanding the ideological and political attitude of medieval Crown of Polish Kingdom noble elite representatives, who were participants of Spytko from Melsztyn confederetion. The Jan from Pilcza biography is an example of political and social advancement in times of Władysław III and Kazimierz Jagiellończyk reigns. His economic activity had been mainly based on profits from his lands and developing, inter alias, trade markets. Privileges which he dedicated for Tyczyn and Łańcut confirm the observed trend. Also mining was an economy branch developed in described region by Jan from Pilcza. The mentioned activity had a positive impact on defensive capability of Crown of Polish Kingdom. Jan from Pilcza's economic activities, such as salt-mining organizing, could be viewed as similar to other iuniores. In that context it is necessary to highlight that iuniores chantry actions, endowments and a lot of connections between them and catholic Church are denying the thesis about Hussitism among this political faction representatives.

Keywords

EN

Jan from Pilcza; Iuniores; nobles; middle ages; endowments

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2015
• Volume: 22
• Pages: 78-87

Contributors

author

Szyrwiński Jan

• Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

References

• Błażkiewicz H., Pilica: Zarys dziejów miejscowości, Kraków 1992.
• Czwojdrak B., Jastrzębce w ziemi krakowskiej i sandomierskiej do połowy XV wieku, Kraków 2007.
• Czwojdrak B., Rogowscy herbu Działosza – podskarbowie królewscy, Katowice 2002.
• Czwojdrak B., Zofia Holszańska. Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012.
• Długosz J., Joannis Długosz senioris canonici cracoviensis - Liber Beneficiorum diocesis cracoviensis, t. 1, wyd. Przezdziecki A., Kraków 1863.
• Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego wiek XIV – XV, Warszawa 1971.
• Fałkowski W., Elita władzy w Polsce za panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447-1492), Warszawa 1992.
• Fałkowski W., Rytwiański Dziersław h. Jastrzębiec (1414-1478), Polski Słownik Biograficzny, t. 33, Wrocław Warszawa Kraków 1991-1992, s. 583-588.
• Festnacht A., Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, cz. 3, Kraków 2002.
• Gawęda S., Możnowładztwo małopolskie w XIV i w pierwszej połowie XV wieku: Studium z dziejów rozwoju wielkiej własności ziemskiej, Kraków 1966.
• Grzeszczuk S., Jam był Biernat z Lublina (Wstęp do wydania Ezopa Biernata z Lublina), Kraków 1997, s. 5-18.
• Kiryk F., Lanckoroński Mikołaj h. Zadora (zm. 1462), Polski Słownik Biograficzny, t. 16, Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk, 1971, s. 446.
• Kiryk F., Matuszew S., Zarys dziejów Tyczyna do roku 1772, w: 600 lat Tyczyna (1368-1968), red. Kowalski T., Rzeszów 1973 s. 11-74.
• Krzyżanowski S., Morsztynowie w XV wieku, „Rocznik Krakowski”, t, 1, Kraków 1898, s. 326-358.
• Kuraś S., Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego, Warszawa 1983.
• Kurtyka J., Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997.
• Matricularum Regni Poloniae Codices Saeculo XV Conscripti, 1, wyd. Graniczny W. , Mysłowski A., Warszawa 1914.
• Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. 1, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1905.
• Piotrowicz J., Rozwój żup krakowskich w średniowieczu, w: Dzieje żup krakowskich, red. Kędra R., Wieliczka 1988, s. 139-158.
• Sikora F., Pilecki (Granowski) Jan h. Leliwa (ok. 1405-1476), Polski Słownik Biograficzny, 26, Kraków Wrocław 1981, s. 256-259.
• Sperka J., Czwojdrak B., Konfederaci Spytka z Melsztyna z roku 1439, w: Króla a prawo stanów do oporu, red. Markiewicz M., Opaliński E., Skowron R., Kraków 2010 s. 89-104.
• Trawka R., Kmitowie. Studium kariery politycznej i społecznej w późnośredniowiecznej Polsce, Kraków 2005.
• Ungeheuer M., Stosunki kredytowe w ziemi przemyskiej w połowie XV wieku, Lwów 1929.
• Wac E., Kilka uwag o działalności gospodarczej panów z Pilicy w XIV-XVI wieku, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica”, 3/2004, red. Jureczko A., Leśniak F., Noga Z., Kraków 2004, s. 475-484.
• Węcowski P., Mazowsze w Koronie. Propaganda i legitymizacja władzy Kazimierza Jagiellończyka na Mazowszu, Kraków 2004.
• Wroniszewski J., Tenuty i tenutariusze w średniowiecznym województwie sandomierskim, w: Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, red. Skowron R., Kraków 2003 s. 47-67.
• Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, t. 1-2, wyd. Kuraś S., Lublin 1965-1973.
• Zbiór dokumentów małopolskich, t. 1-8, wyd. Sułkowska-Kurasiowa I., Kuraś S., Wrocław 1962-1975.
• Zdanek M., O związkach rodziny Tęczyńskich z konwentem dominikanów krakowskich, w: Narodziny Rzeczpospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. Bukowski W., Jurek T., t. 1, Kraków 2012, s. 451-469.
• Zyglewski Z., Klasztorne fundacje możnowładztwa koronnego w okresie jagiellońskim. Zarys problematyki, w: Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym, red. Derwich M., Pobóg-Lenartowicz A., Opole Wrocław 1996, s. 127-142.