„Salò, czyli 120 dni Sodomy” – zbędna prowokacja artystyczna czy wyklęte arcydzieło kinematografii?

• Authors: Markus Lipowicz

Title variants

EN

„Salò, or the 120 Days of Sodom” – An Unnecessary Artistic Provocation or a Proscribed Masterpiece of Cinema?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Twórczość Piera Paola Pasoliniego zawsze budziła kontrowersje i dzieliła publiczność na zagorzałych zwolenników oraz tych, którzy tę twórczość kategorycznie odrzucają. Lipowicz podejmuje próbę analizy oraz interpretacji ostatniego film Pasoliniego Salò, czyli 120 dni Sodomy (Salò o le 120 giornate di Sodoma, 1975) z filozoficznego oraz socjologicznego punktu widzenia. Stara się dowieść, że Salò jest niewygodnym i dlatego wyklętym arcydziełem kinematografii, które zarówno w sposób krytyczny, jak i pesymistyczny obrazuje przejście kultury zachodniej od nowoczesności do ponowoczesności. Ze współczesnej perspektywy dzieło to stanowi ważne upomnienie, aby pod płaszczykiem społecznej różnorodności nie zapominać o tym, że wciąż jako rzekomo wolni obywatele jesteśmy zmuszeni do życia i uczestniczenia w kulturze konsumpcyjnej, która nie tylko narzuca nam swoje idee, normy, wartości oraz obyczaje, ale także ingeruje w nawet najbardziej intymne rejony naszego życia.

EN

Pier Paolo Pasolini’s work has always attracted controversy and divided the audience into die-hard supporters and those who categorically rejected his works. Lipowicz attempts to analyse and interpret Pasolini’s last film Salò, or the 120 Days of Sodom (Salò o le 120 giornate di Sodoma /1975/) from the philosophical and sociological point of view. He argues that Salò is an inconvenient and therefore proscribed masterpiece of cinema, and that it shows the transition of the Western culture from modernity to post-modernity in a critical and pessimistic manner. From the contemporary perspective this film is an important reminder that we should not forget that under the guise of social diversity, we, supposedly free citizens, are forced to live in and participate in consumer culture, which not only imposes on us its ideas, norms, values and customs, but also interferes with even the most intimate areas of our lives.

Keywords

PL

Pasolini Pier Paolo; ponowoczesność; nowoczesność; kultura konsumpcyjna

EN

Pasolini Pier Paolo; post-modernity; modernity; consumer culture

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2015
• Issue: 89-90 Redefinicje klasyki
• Pages: 223-238

Contributors

author

Markus Lipowicz

• Akademia Ignatianum w Krakowie

References

• Barthes Roland. 1996. Sade, Fourier, Loyola. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Bataille Georges. 1992. Literatura a zło. Emily Brontë-Baudelaire-Michelet-Blake-Sade-Proust-Kafka-Genet. Kraków: Oficyna Literacka.
• Bell Daniel. 2014. Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Warszawa: Aletheia.
• Foucault Michel 1993. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Foucault Michel. 2002. Porządek dyskursu. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria.
• Funk Rainer. 2005. Ich und Wir. Psychoanalyse des postmodernen Menschen. München: DTV.
• Habermas Jürgen. 1990. Strukturwandel der Öffentlichkeit. Untersuchungen zu einer Kategorie der bürgerlichen Gesellschaft. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
• Horkheimer Max, Adorno Theodor. 2006. Dialektik der Aufklärung. Philosophische Fragmente. Frankfurt am Main: Fischer.
• Klossowski Pierre. 1992. Sade mój bliźni. Warszawa: Wydawnictwo SPACJA Fundacja Aletheia.
• Kossak Jerzy. 1976. Kino Pasoliniego. Warszawa: Wydawnictwa artystyczne i filmowe.
• Książek-Konicka Hanna. 1978. 100 filmów włoskich. Warszawa: Wydawnictwa artystyczne i filmowe.
• Lauweart Lode. 2013. „Pierre Klossowski reads Sade theologically. Modernity and salvation”, International Journal of Philosophy and Theology 74 (3), 174-182.
• Lyotard Jean-François. 1997. Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy. Warszawa: Fundacja Aletheia,
• Lyotard Jean-François. 1998. Postmodernizm dla dzieci. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Murri Serafino. 2012. Portret artysty za życia. W Pasolini Pier Paolo. Po ludobójstwie. Eseju o języku, polityce i kinie, 363-390. Biblioteka Kwartalnika Kronos.
• Pasolini Pier Paolo. 2012. Prawdziwy faszyzm, a zatem prawdziwy antyfaszyzm. W Pasolini Pier Paolo. Po ludobójstwie. Eseju o języku, polityce i kinie, 239-246. Biblioteka Kwartalnika Kronos.
• Pasolini Pier Paolo. 2012. Serce. W Pasolini Pier Paolo. Po ludobójstwie. Eseju o języku, polityce i kinie, 301-308. Biblioteka Kwartalnika Kronos.
• Reemtsma Jan Philip. 2011. Zaufanie i przemoc. Esej o szczególnej konstelacji nowoczesności. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Sawicki Piotr. 2001. Odrażające, brudne, złe. 100 filmów gore. Wrocław: Yohei.
• Siciliano Enzo. 1994. Pasolini. Leben und Werk. München: Wilhelm Heyne Verlag.
• Tazbir Janusz. 1999. Okrucieństwo w nowożytnej Europie. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Winter Rainer. 2010. Der produktive Zuschauer. Medienaneignung als kultureller und ästhetischer Prozess. Köln: Herbert von Halem Verlag.
• Wittgenstein Ludwig. 1984. Philosophische Untersuchungen. W Werkausgabe Band 1. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
• Zdziechowski Marian. 1993. O okrucieństwie, Kraków: Znak.