Klasyfikacja wiekowa filmów a wyniki frekwencyjne w ostatniej dekadzie PRL

• Authors: Sowiński Emil

Title variants

EN

Age Rating of Films and Cinema Attendance in the Last Decade of the Polish People’s Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

System klasyfikacji wiekowej jest jednym ze sposobów ochrony małoletnich widzów przed nieadekwatnymi do ich wieku treściami, ale bardzo często przekłada się też na wyniki frekwencyjne filmów. Autor zwraca uwagę na ten drugi aspekt, a co za tym idzie – stara się odpowiedzieć na pytanie, czy klasyfikacja wiekowa wpływała na wyniki frekwencyjne w kinach w ostatniej dekadzie PRL. W pierwszej części artykułu opisuje problemy metodologiczne związane z badaniami frekwencji i kategorii wiekowych, a następnie wskazuje najważniejsze zależności między kategoriami wiekowymi a liczbą widzów kinowych. Uwagi te zostają uzupełnione o analizę jakościową, opartą na rozmaitych paratekstach (np. anonse reklamowe, plakaty, listy do redakcji czasopism oraz skargi do instytucji zajmujących się rozpowszechnianiem) odnoszących się do filmów takich jak: Wejście Smoka (Enter the Dragon, reż. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca (reż. Piotr Andrejew, 1980), Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun, reż. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (reż. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (reż. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (reż. Janusz Kidawa, 1983) czy Betty Blue (37°2 le matin, reż. Jean-Jacques Beineix, 1986).

EN

The age rating system is one of the ways of protecting under-age viewers from content that is inappropriate for their age, but it also very often translates into attendance results of films. The author draws attention to the latter aspect, and thus tries to answer the question whether the age classification influenced the turnout results in cinemas in the last decade of the Polish People’s Republic. In the first part of the article, he describes methodological problems related to the study of attendance and age categories, and then indicates the most important relationships between age categories and the number of cinema viewers. These comments are supplemented with a qualitative analysis based on various para-texts (e.g. advertising announcements, posters, letters to magazine editors and complaints to institutions dealing with dissemination) relating to films such as: Enter the Dragon, (dir. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca, (Tender Spots, dir. Piotr Andrejew, 1980), Die Ehe der Maria Braun (The Marriage of Maria Braun, dir. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (dir. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (Karate Polish style, dir. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (Magic Flames, dir. Janusz Kidawa, 1983), or 37°2 le matin (Betty Blue, dir. JeanJacques Beineix, 1986).

Keywords

PL

kultura filmowa; kategorie wiekowe; PRL; widownia kinowa.; kino polskie

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2019
• Issue: 108 Produkcja i dystrybucja filmowa
• Pages: 106-128

Contributors

author

Sowiński Emil

References

• Adamczak Marcin. Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2014.
• Fortuna jr, Grzegorz. King Bruce Lee karate mistrz. Recepcja filmów sztuk walki w PRL-u, w: Poszukiwacze zaginionych znaczeń. Perspektywa (wy)twórcy, odbiorcy i krytyka w badaniach nad kulturą audiowizualną, red. Kaja Łuczyńska, Marta Stańczyk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
• Fortuna jr, Grzegorz. Wprowadzenie: Szok transformacji, „Panoptikum” 2016, nr 15 (22).
• Jachymek, Karol Świadectwa wizualne w badaniach nad historią kina polskiego w perspektywie zachodzących przemian obyczajowych, w: Źródła wizualne w badaniach nad historią polskiego kina, red. Piotr. Zwierzchowski, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2018.
• Kornacki, Krzysztof. Naga władza. Polskie kino erotyczne (schyłkowego PRL-u), „Studia Filmoznawcze” 2008, nr 29.
• Kucharski, Krzysztof. Kino Plus. Film i dystrybucja kinowa w Polsce 1990-2000, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2002.
• Kucharski, Krzysztof, Salamon Sławomir. Kino Plus 2. Film i dystrybucja kinowa w Polsce 2001-2003, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2005.
• Lewicki, Arkadiusz. Analiza boxoffice'ów jako narzędzie badań filmoznawczych, „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 85.
• Lewicki Arkadiusz. Ilu widzów oglądało bergmany? Dystrybucja i widownia filmowa w Polsce wczoraj i dziś – mity i fakty, w: Wokół zagadnień dystrybucji filmowej, red. Marcin Adamczak, Konrad Klejsa, Łódź: Wydawnictwo Biblioteki PWSFTViT, 2015.
• Lewicki, Arkadiusz. Kino popularne a polskie społeczeństwo po roku 1989, w: Polskie kino popularne, red. Piotr Zwierzchowski, Daria Mazur, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2011.
• Lewicki, Arkadiusz. Seks i Dziesiąta Muza. Erotyzm, relacje intymne i wzorce genderowe w kinie przedkodeksowym (1894-1934), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 2011.
• Misiak, Anna. Kinematograf kontrolowany, Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA). Analiza socjologiczna, Kraków: Universitas, 2006.
• Pismo Departamentu Programowego NZK do Przedsiębiorstwa Dystrybucji Filmów z dnia 10 lipca 1984 roku podpisane przez Stanisława Goszczurnego, AFINA, sygn. S-31373.
• Prawo filmowe, red. Ewa Szelchauz, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1980.
• Wróblewska Anna. Rynek filmowy w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2014.
• Zwierzchowski, Piotr. Czasopisma filmowe jako źródła w badaniach nad kinem PRL-u – aspekt wizualny, w: Źródła wizualne w badaniach nad historią polskiego kina, red. Piotr Zwierzchowski, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2018.
• Zwierzchowski, Piotr. Nagość jako strategia promocyjna kina polskiego lat 80., „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” 2018, t. 23, nr 32.