Grubenhäuser und der nordwestslawische Siedlungsraum

• Authors: Donat Peter

Title variants

EN

Sunken-featured buildings and the area of the north-west Slavic settlement

PL

Ziemianki a osadnictwo Słowian północno-zachodnich

• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

Abstract: In the paper was presented a catalogue of early Medieval archaeological Slavic sites, based on which was determined the range of occurrence of sunken houses in Central Europe in 9th–10th century. On this basis, were analysed published sunken-featured buildings from the north-west Slavic area showing that mostly we deal with the remains of above-ground dwelling structures or unspecified features which cannot be interpreted as houses.

PL

Abstrakt: W pracy przedstawiony został katalog wczesnosłowiańskich stanowisk archeologicznych, na podstawie którego określono zasięg występowania ziemianek w Europie środkowej w IX/X wieku. Analizie poddano opublikowane dotąd ziemianki z obszaru północno-zachodniej Słowiańszczyzny. Wykazano, że w większości mamy do czynienia z resztkami domostw naziemnych bądź obiektów nieokreślonych, których nie można interpretować jako domostwa.

Keywords

PL

ziemianki; osadnictwo wczesnosłowiańskie; Europa Centralna; wczesne średniowiecze

EN

sunken-featured buildings; Slavic settlements; Central Europe; early Middle Ages

• Publisher: Muzeum Narodowe w Szczecinie
• Journal: Materiały Zachodniopomorskie
• Year: 2016
• Volume: 12
• Pages: 187-226

Dates

published

2016

Contributors

author

Donat Peter

References

• Andersen H.H. 1981. Der älteste Wall von Alt Lübeck. Zur Baugeschichte des Burgwalles. Lübecker Schriften zur Archäologie und Kulturgeschichte 5, 81–94.
• Balzer B. 1966. Stanowisko Pieczyska (Zbrza Wielka) w Zawichoście-Podgórzu, pow. Sandomierz w świetle pierwszych wykopalisk. Wiadomości Archeologiczne 32, 290–275.
• Beran J., Parschau J. 1991. Ein frühslawisches Grubenhaus mit Keramik vom Prager Typ von Hohenwarthe, Kr. Burg. In: T. Weber (Hrsg.), Frühgeschichtliche Häuser in Sachsen-Anhalt. Halle (Saale), 40–49.
• Bereš J., Štukovská D. 1980. Výskum slovanského hradisko v Spišských Tomašovciach. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku. 1978 (1980), 42–46.
• Bialeková D. 1981. Slovánské sídliska v Bojníciach. Študijne zvestí 19, 5–35.
• Biermann F. 2000. Slawische Besiedlung zwischen Elbe, Neiße und Lubsza, Archäologische Studien zum Siedlungswesen und zur Sachkultur des frühen und hohen Mittelalters. Bonn. Universitätsforschungen zur prähistorischen Archäologie 65; Schriften zur Archäologie der germanischen und slawischen Frühgeschichte 5.
• Biermann F. 2014. Zentralisierungsprozesse bei den nördlichen Elbslawen. In: P. Sikora (Hrsg.), Zentralisierungsprozesse und Herrschaftsbildung im frühmittelalterlichen Ostmitteleuropa. Bonn, 157–194.
• Brather M.-J. 2002. Ein altslawisches Grubenhaus aus Dorf Zechlin, Lkr. Ostprignitz-Ruppin. Veröffentlichungen des Brandenburgischen Landesmuseums für Ur- und Frühgeschichte 33, 107–126.
• Brather S. 2001. Grubenhäuser in Ostmitteleuropa. Frühmittelalterliche „Hauslandschaften“ oder slawische Einwanderung. In: E. Wilgocki (Hrsg.), Instantia est mater doctrinae. Szczecin, 77–91.
• Brather S. 2005. Die Anfänge slawischer Besiedlung westlich von Oder und Neiße. In: P. Kaczanowski, M. Parczewski (Hrsg.), Archeologia o początkach Słowian. Kraków, 527–540.
• Březinová G. 2004. K aktualizácii včasnostredovekého osídlenia pod Martinským vrchom v Nitre. In: G. Fusek (Hrsg.), Zborník na počest Dariny Bialekovej. Nitra, 53–56.
• Budinský-Krička V. 1990. Novye materialy dla izučenia drevneslavjanskoj keramiki na poseleniach vostočnoj Slovakii. Slovenská archeológia 38, 89–146.
• Brzostowicz M. 2002. Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu. Poznań. Prace Komisji Archeologicznej PTPN 22. Bibliotheca Fontes Archaeologici Posnanienses 10.
• Cabalska M. 1979. Wieloczłonowe grodzisko wczesnośredniowieczne w Tuligłwach, woj. Przemyśl. Sprawozdania Archeologiczne 31, 253–270.
• Cetera A. 1994. Budynki mieszkalne z grodziska w Zawadzie, gm. Tarnów (na tle porównawczym). Rocznik Tarnowski, 255–270.
• Cetera A., Okoński J. 1986. Sprawozdanie z badań wczesnośredniowiecznego grodziska w Zawadzie, gm. Tarnów w latach 1982–1983. Sprawozdania Archeologiczne 38, 263–281.
• Cetera A., Okoński J. 1994. Grodzisko w Zawadzie – dziesięć lat później. Rocznik Tarnowski, 287–318.
• Cheben I. 1987. Vysledký záchranného výskumu v Patínciach. Študijné zvesti AU SAV 23, 307–329.
• Cheben I., Ruttkayová J. Ruttkay M. 1994. Výskumy na trase ropovodu vo Vel`kom Cetíne. Študijné zvesti AU SAV 30, 177–245.
• Chudziak W. 1990. Z problematyki wczesnośredniowiecznego budownictwa w dorzeczu środkowej Wisły. Sprawozdania Archeologiczne 41, 327–332.
• Corpus. 1970–1985. Corpus archäologischer Quellen zur Frühgeschichte auf dem Gebiet der Deutschen Demokratischen Republik (7.–12. Jahrhundert). Berlin (1.–4. Lieferung).
• Czapla K. 1993. Sprawozdanie z ratowniczych badań archeologicznych na osadzie wielokulturowej Żukowice, stan. 36. Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 2, 81–100.
• Dobrowolski A. 1993. Sprawozdanie z ratowniczych badań archeologicznych na osadzie wielokulturowej Żukowice, stan. 40, przeprowadzonych w latach 1989–1990. Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 2, 103–122.
• Dobrzańska H. 1998. Wczesnosłowiańska osada w Igołomii. Archaeoslavica 3, 71–114.
• Domański G. 1981. Badania archeologiczne nad Wodrą w 1979 r. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 22, 42–49.
• Donat P. 1980. Haus, Hof und Dorf in Mitteleuropa vom 7.–12. Jahrhundert. Berlin.
• Donat P. 1998. Aktuelle Fragen der Erforschung westslawischer Dorfsiedlungen. In: H. Kóčka-Krenz, W. Łosiński (Hrsg.), Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum et sacrum. Poznań, 187–199.
• Donat P., Govedarica B. 1998. Die jungslawische Siedlung Falkenwalde, Kr. Uckermark, Fpl. 10. Veröffentlichungen des Brandenburgischen Landesmuseums für Ur- und Frühgeschichte 32, 141–187.
• Dostal B. 1970. Severovýchodní předhradí Břeclavi-Pohanska. Sborník prací filosofické fakulty Brněnské university E15, 117–144.
• Dostal B. 1975. Břeclac-Pohansko IV. Velkomoravský velmoźský dvorec. Brno.
• Dostal B. 1978. Dvacet let archeologického výzkum v Břeclavi-Pohanska. Vlastivědný Vestník Moravský 30, 129–157.
• Dostal B. 1987. Obytne zemnice z řemeslnického areálu Břeclavi-Pohanska. Sborník prací filosofické fakulty Brněnské university E32, 63–100.
• Dulinicz M. 2006. Frühe Slawen im Gebiet zwischen unterer Weichsel und Elbe: eine archäologische Studie. Neumünster.
• Dulinicz M., Kempke T. 1993. Die frühslawische Siedlung Kücknitz, Hansestadt Lübeck. Lübecker Schriften zur Archäologie und Kulturgeschichte 23, 47–82.
• Dunkel R. und E. 1982. Frühslawische Siedlungsfunde bei Dewitz, OT. von Taucha, Kr. Leipzig. Beiträge zur Ur- und Frühgeschichte (Festschrift W. Coblenz). Berlin, 69–77.
• Dymaczewska U. Wczesnośredniowieczna osada w Złotowie, woj. bydgoskie. Maszynopis w archiwum IHKM w Warszawie.
• Fusek G. 1991. Včasnoslovanské sídlisko v Nitre na Mikovom Dvore. Slovenská archeológia 39, 289–330.
• Fusek G. 1994. Slovensko vo včasnoslovanskom obdobi. Nitra.
• Fusek G. 2000. Torzo stredovekého sídliska v Bielovciách. Slovenská archeológia 48, 101–158.
• Fusek G., Staššiková D., Bátora J. 1993. Neue Materialien zur Geschichte der ältesten slawischen Besiedlung der Slowakei. Archaeoslavica 2, 25–51.
• Galuška L. 1990. Časně slovanské sídliště u Ostrožské Nové Vsi (okr. Uh. Hradiště) a otázka osídlení středního pomoraví prvními Slovany. Archeologické rozhledy 42, 564–586.
• Gąssowski J. 1969. Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznego Sandomierszczyny. Materiały Wczesnośredniowieczne 6, 303–473.
• Gebers W. 1981. Bosau V. Der slawische Burgwall auf dem Bischofswarder 1: Katalog. Neumünster.
• Goš V. 1984. Sídlištní objekty slovanské osady v Mohelnicí. Časopis slezského muzea B 33, 221–251.
• Goš V., Kapl V. 1986. Slovanská osada u Palonína, okr. Šumperk. Archeologické rozhledy 38, 176–204.
• Goßler N., Kinkeldey T. 2011. Eine frühslawische Siedlung am Rudower See bei Lenzen (Lkr. Prignitz, Brandenburg). In: F. Biermann, Th. Kersting, A. Klammt (Hrsg.), Der Wandel um 1000. Langenweissbach, 317–328.
• Grążawski K. 1990. Odkrycie chaty wczesnosłowiańskiej w Żmijewie, woj. Toruń, na stan 4. Sprawozdania Archeologiczne 42, 295–308.
• Grebe K. 1966. Die slawische Siedlung von Brandenburg (Havel) – Neuendorf. Ausgrabungen und Funde 11, 157–166.
• Grebe K. 1976. Zur frühslawischen Besiedlung des Havelgebietes. Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam 10, 167–204.
• Grebe K. 1994. Archäologisch-kulturelle Gruppen und die Stufengliederung der frühslawischen Zeit im Havelgebiet. Veröffentlichungen des Brandenburgischen Landesmuseums für Ur- und Frühgeschichte 28, 149–180.
• Hanuliak M. 1989. Praveké včasnodejinné a stredoveké osídlenie v Chlʼabe. Slovenská archeológia 37, 151–212.
• Hanuliak M., Kuzma I., Šalkovský 1993. Mužla-Čenkov I. Osídlenie z 9.–12. storočia. Nitra.
• Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z. 1972. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej 4. Warszawa.
• Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z. 1987. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej 6. Warszawa.
• Herrmann J. 1984. Germanen und Slawen in Mitteleuropa. Zur Neugestaltung der ethnischen Verhältnisse am Beginn des Mittelalters. Berlin.
• Hilczerówna Z., Urbańska-Łosińska A. 1970. Rozwój terenów osadniczych u schyłku starożytności i we wczesnym średniowieczu w południowej części województwa zielonogórskiego. In: Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki (Hrsg.), Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą 2. Zielona Góra, 49–114.
• Hinz H. 1983. Bosau VI. Die Grabungen auf dem Möhlenkamp 1974–1979. Neumünster.
• Hinz H. 1996. Bosau VII. 7: Die Ausgrabungen und Forschungen in der Siedlungskammer Bosau, Kreis Ostholstein (von 1970–1981). Neumünster.
• Hromada J., Kolník T. 1991. Sídliskové obiekty s keramikou pražského typu v Bratislave-Důbravke. Slavia Antiqua 39, 257–276.
• Informator. 1967. Informator Archeologiczny 304.
• Informator. 1968. Informator Archeologiczny 322.
• Informator. 1979. Informator Archeologiczny 191.
• Informator. 1985. Informator Archeologiczny 153.
• Informator. 1986. Informator Archeologiczny 155.
• Informator. 1987. Informator Archeologiczny 170.
• Jasnosz S. 1964. Wstępne badania wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Bruszczewie, pow. kościańskim. Przegląd Archeologiczny 16 (1963), 162–173.
• Jasnosz S. 1972a. Badania wykopaliskowe na grodzisku z 8.–10. wieku w Bruszczewie, pow. Kościan. Fontes Archaeologici Posnanenses 21 (1970), 261–263.
• Jasnosz S. 1972b. Badania wykopaliskowe na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Bruszczewie, pow. Kościań, stan. 13 w roku 1970. Fontes Archaeologici Posnanienses 22 (1971), 219–223.
• Javorský F. 1977. Výsledky archeologického výskumu v Slovenskom Raji. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku. (1976), 153–166.
• Jelinková D. 1980. Obytné objekty s keramikou pražského typu z Mušova, AR 32, 413–434.
• Jelinková D. 1993. Pavlov – slavjanskoe poselenie 6.–8. vv. Actes du XIIe Congrès International des Sciences Préhistoriques et Protohistoriques 4. Bratislava, 74–83.
• Justová J. 1985. Archeologický výzkum na předhradí slovanského hradiště v Libici nad Cidlinou a v jeho zázemí v letech 1980–1984 (Předběžná zpravá). Archeologické rozhledy 37, 308–318.
• Kennecke H. 2008. Die slawische Siedlung von Dyrotz, Lkr. Havelland. Rahden–Westfalen.
• Klanica Z. 1986. Počátky slovanského osídlení našich zemí. Praha.
• Klíma B. 1985. Hradištní osada v Dolních Věstonice, okr. Břeclav. Archeologické rozhledy 37, 27–48.
• Klíma B. 1990. Nový výzkum na hradiští ve Znojmě, Přehled výzkumů AÚ ČSAV Brno za rok 1986. Brno, 53–54.
• Kobyliński Z. 1988. Struktury osadnicze na ziemiach polskich u schyłku starożytności i w początkach wczesnego średniowiecza. Wrocław.
• Kolník T. 1976. Řimska stanica v Ciferí-Páci (výskum 1975). Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku 1975, 134–140.
• Kostek A. 1998. Obiekt wczesnosłowiański na stanowisku 11 w Dynowie, pow. Rzeszów. Archaeoslavica 3, 121–131.
• Kouřil P. 1994. Slovanské osídleni Českého Slezska. Brno
• Kovářík J., Šmoliková M.1989. Sídlistní objekty z doby hradištní v Praze 5-Stodůlkách, Archaeologia Pragensia 10, 85–107.
• Kraskovská L. 1962. Slovanské sídlisko pri Kútoch. Zbornik Slovenského Narodného Múzea, História 56/2, 57–69.
• Kraskovská L. 1963. Velkomoravské hradisko v Jure pri Bratislave (Výskumy na hradisku). Zbornik Slovenského Narodného Múzea História 57/3, 67–103.
• Kraskovská L. 1981. Slovanské osídlenie v Bratislave-Rusovicach. Zbornik Slovenského Narodného Múzea História 75/21, 104–122.
• Kraskovská L. 1988. Slovanská chata v Blatnom. Študijné zvesti AU SAV 24, 97–100.
• Krüger B. 1967. Dessau-Mosigkau. Ein frühslawischer Siedlungsplatz im mittleren Elbegebiet. Berlin.
• Kubica-Kabacińska E. 1998. Wczesnosłowiański obiekt mieszkalny ze stanowiska 62a w Krakowie-Nowej Hucie-Mogile. Archaeoslavica 3, 11–32.
• Kudrnáč J. 1970. Klučov. Staroslovanské Hradiště ve středních Čechách. Praha.
• Kudrnáč J. 1977. Záchranný výzkum na slovanském hradiště v Tismicích. Archeologické rozhledy 29, 259–268.
• Kuna M., Profantová N. 2005. Počátky raného středovéku v Čechách. Archeologický výzkum sidelní aglomerace kultury pražského typu v Roztokách. Praha.
• Lange D. 2003. Frühmittelalter in Nordwestsachsen: Siedlungsgrabungen in Delitzsch, Lissa und Glesien. Dresden.
• Lodowski J. 1971. Sądowel we wczesnym średniowieczu. Warszawa.
• Lodowski J. 1980. Dolny Śląsk na początku średniowiecza (VI–X wiek). Wrocław.
• Lubelczyk A. 1996. Kompleks osadniczno-obronny z okresu wczesnego średniowiecza w Budach-Głogowskie, woj. Rzeszów. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 18, 85–112.
• Mácelová M. 1980. Slovanské sídliska v Sliači, okres Zvolen. Stredné Slovensko 9, 320–344.
• Mácelová M. 2013. Slovania vo Zvolenskej Kotline. Kraków.
• Macháček J. 2007. Pohansko bei Břeclav. Ein frühmittelalterliches Zentrum als sozialwirtschaftliches System. Bonn.
• Madyda-Legutko R., Tunia K. 1992. Wczesnosłowiańskie osadnictwo w Podegrodzie, woj. Nowy Sącz. Acta Archaeologica Carpathica 31, 123–146.
• Maj U. 1990. Stradów, stanowisko 1. Część 1: Ceramika wczesnośredniowieczna. Kraków.
• Maj U., Zoll-Adamikowa H. 1992. W kwestii chronologii wczesnośredniowiecznego grodziska w Stradowie. Sprawozdania Archeologiczne 44, 273–296.
• Marschallek K. H. 1938. Der Eichelberg bei Deetz (Havel). Prähistorische Zeitschrift 28/29 (1937/38), 338–356.
• Meller H. (Hrsg.), 2008. Archäologie am Kalkteich 22 bei Latdorf. Die Chemie stimmt! Halle.
• Mulsow R. 1994. Altslawische Siedlungsbefunde aus der Rostocker Altstadt. Ausgrabungen und Funde 39, 122–129.
• Musianowicz K. 1951. Cmentarzysko i osada wczesnohistoryczna w Gozdowie, pow. Sierp. Wiadomości Archeologiczne 17, 251–304.
• Nekuda V. 2000. Mstenice 3. Raně středoveké sídliště. Brno.
• Nellissen H.-E. 1974. Die Grabungen im Pfarrgarten 1970 und 1972. In: H. Hinz (Hrsg.), Bosau I. Untersuchung einer Siedlungskammer in Ostholstein. Neumünster, 10–73.
• Neugebauer W. 1965. Der Burgwall Alt Lübeck. Geschichte, Stand und Aufgaben der Forschung. Offa 21/22 (1964/65), 127–257.
• Nowaczyk K., Nowaczyk L. 2007. Osada z okresu wczesnego średniowiecza na stanowisku Wilkowice 8, gm. Żórawina, woj. dolnośląskie. Archeologiczne Zeszyty Autostradowe 5. Wrocław, 335–413.
• Novák P. 1977. Výskum Hradiště v Pražníku. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku. (1976), 200–204.
• Oždani O. 1985. Výsledky záchranného výskumu v Šturove v Obidskej puszte. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku. (1984), 182–184.
• Parczewski M. 1988. Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Kraków.
• Parczewski M. 1989. Żukowice pod Głogowem w zaraniu średniowiecza. Głogów.
• Parczewski M. 1993. Die Anfänge der frühslawischen Kultur in Polen. Wien.
• Parczewski M. 1996. Rezultat badań wykopaliskowych w Bachorzu w latach 1993–1995. Materiaƚy i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośródka Archeologicznego 17, 203–282.
• Parczewski M. 1998. Nowe materiały wczesnosłowiańskie z Polski południowo-wschodniej. Archaeoslavica 3, 133–145.
• Pieta K., Haruštiak J., Jakubčinová M., Vangľová T. 2011. Výskum včasnostredovekého hradiska Bojná I v rokoch 2007 a 2008. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku (2008), 205–211.
• Pieta K., Haruštiak J., Jakubčinová M., Vangľová T. 2013. Výskum včasnostredovekej aglomeracie Bojná v roku 2009. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku. (2009), 182–189.
• Pleinerová I. 2000. Die altslawischen Dörfer von Březno bei Louny. Praha.
• Podgorska-Czopek J. 1991. Materiały z wczesnosłowiańskiej osady w Grodzisku Dolnym, stan. 3, woj. Rzeszów. Archaeoslavica 1, 9–60.
• Pogorzelski W., Lissak Z. 1993. Wyniki ratowniczych badań archeologicznych na wielokulturowym stanowisku Żukowice nr 15, gm. Żukowice. Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 2, 49–80.
• Poleska P., Bober J., Krąpiec M. 1998. Das erste dendrochronologisch datierte frühslawische Grubenhaus aus Polen. Archaeoslavica 3, 33–69.
• Rauhut L. 1957a. Osadnictwo wczesnośredniowieczne w Strzyżowie, pow. Hrubieszów. Wiadomości Archeologiczne 24, 113–124.
• Rauhut L. 1957b. Sprawozdanie z badań wczesnośredniowiecznej osady produkcyjnej we wsi Kamionka Nadbużna. Wiadomości Archeologiczne 24, 324–356.
• Rauhut L. 1959. Sprawozdanie z badań wczesnośredniowiecznej osady produkcyjnej we wsi Kamionka Nadbużna, pow. Ostrów Mazowiecki w 1957 r. Wiadomości Archeologiczne 26, 23–32.
• Rohlandt H. 2012. Die mittelslawische Siedlung von Klitschmar bei Delitzsch – Überlegungen zur Rekonstruktion slawischer Grubenhäuser. In: F. Biermann (Hrsg.), Transformationen und Umbrüche des 12./13. Jahrhunderts. Langenweissbach, 323–333.
• Ruttkay M. 1991. Sídlisko z 10.–12. stor. v. Sl`ažanoch, okres Nitra. Archeologické rozhledy 44, 593–610.
• Ruttkay M. 2003. Mittelalterliche Siedlung und Gräberfeld in Bajč-Medzi kanalmí. Slovenská archeológia 50 (2002), 245–322.
• Ruttkay M., Bielich M., Daňová K. 2013a. Záchranně archeologickě výskumy na trase vystavby rychlostnej cesti R1 v úseku Nitra-západ – Selenec. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku (2009), 200–209.
• Ruttkay M., Bielich M., Daňová K. 2013b. Záchranně archeologickě výskumy na trase vystavby rychlostnej cesti R1 v úseku Nitra-Selenec – Beladice. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku (2009), 209–229.
• Ruttkay M., Cheben I. 1992. Včasnostredovekě sídlisko a pohrebisko v Bíni. Slovenská archeológia 40, 109–134.
• Šalkovský P. 1995. Čataj II. In: M. Ruttkay (Hrsg.), Archeologia a ropa. Nitra, 14–15.
• Šalkovský P. 1998. Zur Problematik zweier Zonen frühslawischer Hausbaukultur. In: A. Wesse (Hrsg.) Studien zur Archäologie des Ostseeraumes. Von der Eisenzeit zum Mittelalter (Festschrift M. Müller-Wille). Neumünster, 205–212.
• Šalkovský P. 2001. Häuser in der frühmittelalterlichen slawischen Welt. Nitra.
• Šalkovský P., Nevizánsky G. 1983. Záchranný výskum v včasnostredovekého sídliska v Kosihách nad Ip`lom. Archeologické výskumu a nálezy na Slovensku v roku (1982), 234–235.
• Šalkovský P., Víkolinská I. 1987. Včasnostredoveké a vrcholnostredoveké sídlisko v Komjaticiach. Študijné zvesti AU SAV 23, 127–172.
• Schuldt E. 1985. Groß Raden. Ein slawischer Tempelort des 9./10. Jahrhunderts in Mecklenburg. Berlin.
• Segschneider M. 2001. Eine slawische Siedlung mit Hausgruben des 10. Jahrhunderts bei Triwalk, Lkr. Nordwestmecklenburg. Bodendenkmalpflege in Mecklenburg, Jahrbuch 48 (2000), 303–316.
• Sikora P. 2014. Die Anfänge der Zentralisierungsprozesse im frühen Mittealter in Polen. In: P. Sikora (Hrsg.), Zentralisierungsprozesse und Herrschaftsbildung im frühmittelalterlichen Ostmitteleuropa. Bonn, 127–156.
• Šiska J. 1964. Slovanské sídliskové objekty v Hnojnom, okr. Michalovce. Archeologické rozhledy 16, 379–395.
• Šolle M. 1977. Hradsko u Mšena. Od pravěku do doby slovanské a otázka Canburgu franckých letopisú. Památky archeologické 68, 323–393.
• Szwed R. 2003. Osada wczesnośredniowiecczna w miejscowości Ślęża, stan. 13, pow. Wrocław. Archeologiczne Zeszyty Autostradowe 2, Wrocław, 377–471.
• Točík A. 1981. Zaverečná správa zo záchranného výskumu v Komjaticiach v rokoch 1977 a 1979. Študijné zvesti AU SAV 19, 139–157.
• Točík A. 1987. Záchranný výskum v Lipovej-Ondrochove v roku 1980. Študijné zvesti AU SAV 23, 243–306.
• Točík A., Sedlák K. 1993. Výskum na Šindolke v Nitre vc roku 1968. Osídlenie v dobe laténskej a vo včasnom stredoveku. Študijé zvesti AU SAV 29, 47–82.
• Tummuscheit A. 2011. Die Baubefunde des frühmittelalterlichen Seehandelsplatzes von Groß Strömkendorf, Lkr. Nordwestmecklenburg. Wiesbaden.
• Unger J. 1981. Hradištní a středoveká osada u Šakvic, okr. Břeclav. Archeologické rozhledy 33, 55–91.
• Vigniatová J. 1992. Břeclav-Pohansko II, slovanské osídlení jižního předhradí. Brno.
• Vladár J. 1964. Archeologický výskum v Branči pri Nitre v rokoch 1961–1962. Archeologické rozhledy 16, 63–101.
• von Müller A., von Müller-Muči K. 1983. Die Ausgrabungen auf dem Burgwall in Berlin-Spandau 1. Berlin.
• Warnke D. 1992. Rostock-Dierkow – ein Wirtschaftszentrum des 8./9. Jahrhunderts an der Unterwarnow. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters 20, 63–80.
• Wehner D. 2012. Das Land Stodor: eine Studie zu Struktur und Wandel der slawenzeitlichen Siedlungsräume im Havelland und in der nördlichen Zauche. Rahden–Westf.
• Wojciechowski W. 1972. Ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa w rejonie wsi Siciny, pow. Góra. Wiadomości Archeologiczne 37, 396–398.
• Zábojník J. 1988. On the problems of settlements of the Avar Khaganate Period in Slovakia. Archeologické rozhledy 40, 401–437.
• Zakościelna A., Gurba J. 1993. Obiekt mieszkalny z początków wczesnego średniowiecza ze stanowiska 28 w Świeszczowie Kolonii, woj zamojskie. Archeoslavica 2, 7–24.
• Zeman J. 1976. Nejstarśí slovanské osídleni Čech. Památky archeologické 67, 115–235.
• Zeman J. 1979. K problematice časné slovanské kultury ve střední Evropě. Památky archeologické 70, 113–130.
• Zoll-Adamikowa H. u. a. 2007. Stradów. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy 1. Kraków.

Identifiers

ISSN

0076-5236