Zbiórka na Fundusz Obrony Morskiej na terenie województwa lubelskiego (1933-1939)

• Authors: Gończyński-Jussis Filip

Title variants

EN

Raising money for the Maritime Defence Fund in the Lublin voivodeship (1933-1939)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje publicystyczne uzasadnienie, mechanizmy przebiegu i rezultaty finansowe zbiórki na Fundusz Obrony Morskiej na terenie województwa lubelskiego. Dozbrajająca marynarkę kwesta miała mobilizować społeczeństwo wokół koncepcji strategicznego znaczenia dostępu do morza dla kondycji państwa. Nie była pierwszą tego rodzaju akcją, w 1933 r. zastąpiła podobne (chociaż obejmujące także statki handlowe) starania Komitetu Floty Narodowej. Prowadząca zbiórkę Liga Morska i Kolonialna dążyła do rozpropagowania jej wśród ogółu obywateli. W pozyskiwanie funduszy zaangażowano przedstawicieli prowincjonalnych elit oraz administracji lokalnej. To z tych grup wywodzili się mężowie zaufania, odpowiedzialni za rozprzedaż znaczków FOM. Stamtąd, oraz ze zbiórki do puszek i z części składek członkowskich LMiK, pochodziła większość datków. Obok rozwiniętej, odwołującej się m.in. do instynktu zapewnienia bezpieczeństwa polityczno-gospodarczego państwa i ambicji mocarstwowych propagandy zbiórki, sięgano też po metody administracyjne. Lubelszczyzna należała do regionów o najlepszych wynikach finansowych w skali kraju, co dowodzi skuteczności akcji zbiórkowej na tym położonym w głębi lądu terenie.

EN

The following article describes journalistic reasons, progress and financial outcomes of money-raising for the Maritime Defence Fund (Polish: FOM) in the Lublin voivodeship (1933-1939). Providing additional armament for the Polish navy intended to mobilize the society around the concept of a strategic access to the sea and its importance for the state’s condition. It was not the first action of that sort. In 1933 it replaced similar ventures (though they included commercial vessels) of the National Fleet Committee. The Maritime and Colonial League that collected funds sought to propagate it among the general public. Both provincial elites and local administration representatives were engaged into money collection. Shop stewards responsible for retailing FOM stamps came exactly from their ranks. Most donations came from there as well as from collection boxes and a part of Maritime and Colonial League’s membership fees. Beside developed propaganda and the one referring, among others, to the instinct of ensuring political and economic safety of the state as well as imperial ambitions, there was a range of administrative methods for fund raising. Lublin belonged to the regions with the best financial outcomes in the country, which proves that collections conducted in this inland area were the most effective.

Keywords

PL

Fundusz Obrony Morskiej województwo lubelskie Liga Morska i Kolonialna marynarka wojenna kwesta

EN

Maritime Defence Fund Lublin province Maritime and Colonial League navy questing

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2016
• Volume: 14
• Pages: 197-211

Dates

published

2016-11-08

Contributors

author

Gończyński-Jussis Filip

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Białas Tadeusz, Geneza i charakter obchodów Dni Morza organizowanych w latach 1932-1939, „Nautologia”, R. 12, 1977, nr 4, s. 16-24.
• Białas Tadeusz, Liga Morska i Kolonialna 1930-1939, Gdańsk 1983.
• Czyżewski Marian, Polska morska w myśli Mariusza Zaruskiego, „Ziemia Gdańska”, R. 4, 2005, s. 59-78.
• Drzewiecki Andrzej, U źródeł polityki morskiej Polski odrodzonej. Między wyobrażeniami a realiami, w: Druga Rzeczpospolita z morzem w tle. Księga pamiątkowa poświęcona profesorowi Romanowi Wapińskiemu, red. A. Drzewiecki, E. Koko, Gdańsk 2010, s. 139-156.
• Gieleciński Marek, Świadczenia społeczeństwa polskiego na obronność państwa przed wybuchem drugiej wojny światowej (1936-1939), Poznań 2014.
• Gończyński-Jussis Filip, Uroczystości Święta Morza na terenie województwa lubelskiego (1933-1939), „Rocznik Lubelski”, T. XLI, 2015, s. 196-213.
• Kaproń Andrzej, Liga Morska i Kolonialna na Lubelszczyźnie w okresie międzywojennym, „Nautologia”, R. 30, 1995, nr 3, s. 40-43.
• Kaproń Andrzej, Liga Morska i Kolonialna w powiecie janowskim, „Janowskie Korzenie”, 2010, nr 15, s. 3-7.
• Kaszuba Elżbieta, System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1939, Toruń 2004.
• Kozłowski Waldemar Antoni, Liga Żeglugi Polskiej 1921-1924, Liga Morska i Rzeczna 1925-1930, Liga Morska i Kolonialna 1931-1939, Liga Morska 1945-1952 w Chełmie i powiecie chełmskim, Chełm 2012.
• Olstowski Przemysław, Generał Gustaw Orlicz-Dreszer. Dowódca wojskowy i działacz polityczny, Toruń 2002.
• Roguski Rafał, Liga Morska i Kolonialna w powiatach siedleckim, łukowskim i bialskim, „Podlaski Kwartalnik Kulturalny”, 2006, nr 1, s. 18-31.
• Sługocki Józef, Mariusz Zaruski a kwestia udziału społeczeństwa polskiego w budowie floty morskiej, „Nautologia”, R. 23, 1988, nr 4, s. 27-32.
• Zalewski Bogdan, Polska morska myśl wojskowa 1918-1989, Toruń 2001.