Konserwacja zabytków na Mazowszu wobec nowych wyzwań i zmian teorii konserwatorskiej

• Authors: Lewicki Jakub

Title variants

EN

Preservation of historical monuments in Mazovia in the face of new challenges and changes in conservation theory

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W tekście przedstawiono działania konserwatorskie na Mazowszu. Omówiono prace podejmowane przy najważniejszych grupach zabytków: zabudowie miejscowości uzdrowiskowych, architekturze drewnianej, militarnej, kolejowej. Przedstawiono także działania na rzecz ochrony i promocji architektury średniowiecznej i nowożytnej i prace podejmowane w kierunku określenia zasobu i wypracowania zasad ochrony architektury modernistycznej. Wskazano, że mimo narzuconych prawnie ograniczeń wojewódzki konserwator zabytków może być aktywnym uczestnikiem systemu ochrony zabytków oraz wykonawcą polityki państwa dotyczącym narodowego dziedzictwa. Może też bardzo sprawnie łączyć zrównoważony rozwój z ochroną konserwatorską oraz z przystosowaniem ich do zmieniających się potrzeb życia.

EN

This paper presents conservation activities in Mazovia. It describes the work carried out in the most important groups of monuments including timber, military and railway architecture and medieval and modernist architecture. It presents the activities undertaken to protect and popularise medieval and modern architecture, and the work conducted to determine the heritage and work out the principles for protecting the modernist architecture. It was pointed out that, despite the legally imposed restrictions, the Voivodeship Heritage Conservator can be an active participant in the monument protection system, as well as the executor of the state policy regarding national heritage. This person can also effectively combine sustainable development with conservation protection and adapt these to changing needs.

Keywords

PL

zabytki; Mazowsze; wojewódzki urząd konserwatorski Warszawa

EN

historical monuments; Mazovia; Voivodeship Heritage Protection Office; Warsaw

• Publisher: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Journal: Architectus
• Year: 2020
• Issue: 1(61)
• Pages: 99-114

Contributors

author

Lewicki Jakub

• Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Raport o stanie zachowania zabytków nieruchomych w Polsce. Zabytki wpisane do rejestru zabytków (księgi rejestru A i C), Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.
• Polski almanach uzdrowisk, Polskie Towarzystwo Balneologiczne, Kraków 1931.
• Zdrojowiska i uzdrowiska polskie, „Przewodnik ilustrowany na rok 1927”, R. 3, Warszawa 1927.
• Po kolei. Przewodnik podwarszawski, Bęc Zmiana, Warszawa 2018.
• Uzdrowiska polskie. Informator, Centralny Ośrodek Informacji Uzdrowiskowej, Warszawa 1973.
• Duda-Gromada K., Ewolucja ładu przestrzennego w uzdrowisku Konstancin-Jeziorna, [w:] Architektura kurortowa. Ogólnopolska konferencja, 24–25 kwietnia 2009, Połczyn Zdrój, Towarzystwo Wspierania Rozwoju Pomorza Zachodniego Szczecin-Expo, Szczecin 2009, 309–320.
• Węcławowicz-Bilska E., Zdrojowiska w strefie wpływu dużego miasta i aglomeracji. Zagadnienia programowo-przestrzenne, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
• Lewicki J., Problematyka ochrony i zachowania międzywojennej architektury uzdrowiskowej, [w:] Architektura kurortowa. Ogólnopolska konferencja, 24–25 kwietnia 2009, Połczyn Zdrój, Towarzystwo Wspierania Rozwoju Pomorza Zachodniego Szczecin-Expo, Szczecin 2009, 187–205.
• Lewandowski R., Droga Żelazna Nadwiślańska 1877–2007, Józefów 2007.
• Lewandowski R., Twórcy stylu świdermajer, Józefów 2012.
• Szałygin J., Drewniana architektura okolic Otwocka, „Mazowsze” 1994, R. 5, nr 2, 31–38.
• Popławska-Bukało E., Uzdrowisko Abrama Gurewicza w Otwocku, „Mazowsze” 1994, R. 5, nr 2, 39–42.
• Wiśniewski J.A., Kościoły drewniane Mazowsza. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków 2016.
• Wiśniewski J.A., Kościoły drewniane Mazowsza, cz. 1, Dawne województwo mazowieckie, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków 1998.
• Krajewski A., Mączyński D., Drewniane kościoły Mazowsza – wyzwanie dla badaczy i konserwatorów, [w:] W. Brzeziński, M. Sołtysiak, A. Stawarz (red.), Dziedzictwo kulturowe Mazowsza, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2001, 67–79.
• Karwowski M., Opuszczone kościoły drewniane na Mazowszu. Diagnoza stanu zachowania i propozycje działań konserwatorskich, praca magisterska, UKSW, Warszawa 2019.
• Lewicki J., Ochrona i konserwacja ruin – przemiany metod na przykładzie Mazowsza, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2018, nr 6, 117–135.
• Wystawa Zamki Mazowsza opracowana przez Polski Komitet ICOMOS, Warszawa 2019.
• Oleńczak P., Twierdza Modlin. Przewodnik historyczny, Wydawnictwo Rajd, Warszawa 2016.
• Trammer K., Ostre cięcie. Jak niszczono polską kolej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2019.
• Pustoła-Kozłowska E., Chrońmy koleje wąskotorowe, „Mazowsze” 1996, R. 7, nr 1, 72–75.
• Januszewski S., Opinia o walorach zabytkowych i potrzebie ochrony Mławskiej Kolei Dojazdowej w kontekście propozycji jej adaptacji do nowych celów, Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2015 [mpis].

Identifiers

DOI

10.37190/arc200111