Wychowanie ku wolności i w wolności. Kategoria androgynii szansą autentycznej autokreacji

• Authors: Doroba-Sawa Marta

Title variants

EN

The upbringing towards freedom and in freedom. The category of androgyny as the chance for genuine authocreation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę diagnozy zasadności i kondycji idei wolności na niwie procesów wychowawczych, w odniesieniu do specyfiki i rygorów narzucanych przez wielowymiarową i wciąż dezaktualizująca się/ ewoluującą i fluktuującą rzeczywistość społeczno-kulturową (trans- i interkulturową). Autorka stoi na stanowisku, iż postulat wolności możliwy jest do realizowania, kiedy stanie się holistycznym imperatywem działania, mającym swe wyraźne odzwierciedlenie na wszystkich poziomach procesów wychowawczych i socjalizacyjnych (od hidden curriculum, osobistych teorii nauczycieli i rodziców począwszy na programach nauczania kończąc). Tak rozumiana wolność powinna w efekcie wyposażyć wychowanka w umiejętności i kompetencje otwierające mu drogę do swobodnej, niezawisłej (od binarnie spolaryzowanych standardów ustanawianych a priori przez instytucjonalnych decydentów ery kultury neopatriarchalnej) autokreacji, w kierunku osiągania pełni swego humanum, w synergii do indywidualnych predyspozycji, potrzeb, możliwości i celów. Jako że największe restrykcje w toku procesów wychowawczych nakładane są na konstruowanie tożsamości płciowej/rodzajowej (gender) artykuł ten dotyczy kategorii androgynii i jej obecności – a raczej banicji – z obszaru dyskursów edukacyjnych współczesnej teorii i praktyki wychowania.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Przegląd Pedagogiczny
• Year: 2009
• Issue: 2
• Pages: 32-43

Contributors

author

Doroba-Sawa Marta

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Badinter E. (1993). XY tożsamość mężczyzny. Warszawa: Wydawnictwo WAB.
• Babbie E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: WN PWN.
• Benner D. (2006). Pedagogika ogólna. W: B. Śliwerski (red.) Pedagogika: podstawy nauk o wychowaniu. T. 1 (s. 115-193). Gdańsk: GWP.
• Berner H. (2006). Współczesne kierunki pedagogiczne. W: B. Śliwerski (red.) Pedagogika: podstawy nauk o wychowaniu. T. 1 (s. 195- 277). Gdańsk: GWP.
• Brannon L. (2002). Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni, podobni czy różni. Gdańsk: GWP.
• Buczykowski A. (1997). Dwa różne światy, czyli jak socjalizuje się dziewczynkę i chłopca. W: J. Brach-Czaina (red.) Od kobiety do mężczyzny i z powrotem. Rozważania o płci w kulturze. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
• Butler J. (2003). Imitacja i nieposłuszeństwo płciowe. Przegląd Filozoficzno-Literacki, 1(3), s. 89-109.
• Drożdż A. (2000). Mity i utopie pedagogiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Fromm E. (2002). Miłość, płeć i matriarchat. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Głuszek M. (2000). Mit o Androgonie we współczesności. Redefinicja tradycyjnego pojęcia kobiecości i męskości. Nieopublikowana praca magisterska. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Górniewicz J. (2000). Teoria wychowania w zarysie. Biskupiec: Wydawnictwo „Gryf”.
• Iwasiów I. (2004). Gender dla średnio zaawansowanych: wykłady szczecińskie. Warszawa: Wydawnictwo WAB.
• Judycki S. (2005). Wolność i wychowanie. W: P. Dehnel, P. Gutowski (red.) Filozofia a pedagogika: studia i szkice (s. 56-65). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Kalinowska E. (1995). Wizerunki dziewcząt i chłopców w podręcznikach szkolnych. Kwartalnik Pedagogiczny, 1-2, s. 219-153.
• Kawula S. (2004). Człowiek w relacjach socjopedagogicznych. Toruń: Wydawnictwo Akapit.
• Kluczyńska A. (2001). Męskość, kobiecość, androginia. Niebieska Linia, 4.
• Kolberg L., Mayer R. (2000). Rozwój jako cel wychowania. W: Z. Kwieciński (red.) Alternatywy myślenia o/dla edukacji (s. 21-65). Warszawa: Wydawnictwo IBE.
• Kopciewicz L. (2003). Polityka kobiecości jako pedagogika różnic. Kraków: „Impuls”.
• Kopciewicz L. (2005). Kobiecość, męskość i przemoc symboliczna. Kraków: „Impuls”.
• Lipsitz-Bem S. (2002). Męskość, kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: GWP.
• Łaciak B. (1995). Dziewczynki i chłopcy w relacjach społecznych. Kwartalnik Pedagogiczny, 1-2, s. 283-299.
• Łobocki M. (2005). Teoria wychowania w zarysie. Kraków: „Impuls”.
• Marody M., Giza-Poleszczuk A. (2004). Przemiany więzi społecznych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Melosik Z. (2005). Pedagogika postmodernizmu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika: podręcznik akademicki. Tom 1 (s. 452-464). Warszawa: PWN.
• Melosik Z. (2003a). Kryzys męskości w kulturze współczesnej. Poznań.: Wydawnictwo Volumin.
• Melosik Z. (2003b). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika: podręcznik akademicki. T. 2 (s. 68-93). Warszawa: PWN.
• Moir A., Jessel D. (2003). Płeć mózgu. Warszawa: PIW.
• Neill S. A.(1991). Summerhill. Katowice: Almaprint.
• Shields S. A. (2004). Mówiąc od serca. Płeć i społeczny wymiar uczuć. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Strykowska M. (1991). Tożsamość płciowa kobiet a ich funkcjonowanie zawodowe. Przegląd Psychologiczny, 1, s. 123-135.
• Szkudlarek T., Śliwerski B. (2000). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków: „Impuls”.
• Szczukiewicz P. (1998). Rozwój psychospołeczny a tożsamość. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Śliwerski B. (2004). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: „Impuls”.
• Śliwerski B. (2005). Pedagogika negatywna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika: podręcznik akademicki, T. 1 (s. 436-451). Warszawa: WN PWN
• Śliwerski B. (2007). Wychowanie. Pojęcie – znaczenia – dylematy. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.) Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. T. 1 (s. 25-76). Gdańsk: GWP.
• Włodarski Z., Hankała A. (2004). Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. Warszawa-Kraków: „Impuls”.
• Vedfelt O. (1996). Kobiecość w mężczyźnie. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury Eneteia.
• Zwoliński A. (2006). Seksualność w relacjach społecznych. Kraków: Wydawnictwo WAM.