Paradygmaty w perspektywie zmian społecznych. Zarys problemu

• Authors: Cuprjak Magdalena

Title variants

EN

Paradigms in the Perspective of Social Changes. Outline of the Problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje próbę zarysowania tendencji we współczesnych badaniach społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem badań pedagogicznych. Podstawą rozważań są paradygmaty, jako podstawa tworzenia wiedzy, które rozpatruję z trzech perspektyw: stabilizacji, zmiany oraz użyteczności. Posługuję się przykładem osobistych zmagań nad dylematem związanym z adekwatnością badań prowadzonych w paradygmacie pozytywistycznym, ale w sytuacji zwrotu humanistycznego i postmodernistycznego. Jednym z rozwiązań powstałego dylematu jest odwołanie się do celu badań i użyteczności przyjętej perspektywy w stosunku do ontologii i epistemologii zjawiska.

EN

The article is an attempt to present trends in contemporary social researches, with particular focus on educational research. The basis for discussion are paradigms that are examined from three perspectives: stabilization, change and utility. I make use of example of a personal struggle with the dilemma of associated with adequacy of research in the positivist paradigm, but in case of humanistic and postmodern return. One solution to this dilemma is to appeal to purpose of researches and utility of adopted perspective in relation to ontology and epistemology phenomenon.

Keywords

PL

paradygmat; stabilizacja paradygmatów użyteczność paradygmatów; zwrot w badaniach społecznych

EN

paradigm; stabilization of paradigms; utility of paradigm; return of social researches

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2016
• Volume: 23
• Pages: 251-265

Contributors

author

Cuprjak Magdalena

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bauman Z. (2008), Zindywidualizowane społeczeństwo, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Cichocki P., Jędrkiewicz T., Zydel R. (2012), Etnografia wirtualna, w: Jemielniak D. (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Cuprjak M. (2007), Tożsamość a rola nauczyciela w okresie wczesnej dorosłości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Cuprjak M. (2010), Refleksyjny andragog a badania w działaniu, „Rocznik Andragogiczny”, s. 127–140, http://www.ata.edu.pl/dokumenty/RA/RA_2010.pdf.
• Cuprjak M. (2016), Konstrukcje tożsamości gimnazjalistów, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
• Czerepaniak-Walczak M. (1997), Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Wydawnictwo EDYTOR, Toruń.
• Czerepaniak-Walczak M. (2010), Badanie w działaniu, w: Palka S. (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot, s. 319–337.
• Elsner D. (2000), Refleksja nad refleksyjnym praktykiem, „Nowa Szkoła”, t. 1, s. 16–20.
• Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
• Guba E. G., Lincoln Y. S. (2009), Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności, w: Denzin N. K., Lincoln Y. S. (red.), Metody badań jakościowych, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 281–313.
• Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giddens A. (2009), Nowe zasady metody socjologicznej, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
• Hejnicka-Bezwińska T. (2003), Pedagogika pozytywistyczna, w: Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 196–219.
• Hejnicka-Bezwińska T. (2010), Tworzenie – przekazywanie – wykorzystywanie wiedzy pedagogicznej (w perspektywie poznawczej rozwoju nauk humanistycznych), w: Piekarski J., Urbaniak-Zając D., Szmidt K. J. (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 41–53.
• Kozinets R. (2012), Netnografia. Badania etnograficzne online, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kubinowski D. (2011), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kuhn T. (1968), Struktura rewolucji naukowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Melosik Z. (2014), Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Mokrzycki E. (2007), Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Nowaczyk A. (2008), Filozofia analityczna. Z dziejów filozofii współczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rapior W. (2015), Intensyfikacja wyobraźni: o tożsamości osoby badacza i zawieszenia bezwarunkowej obiektywności, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 11, nr 1, s. 84–104, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume29/ /PSJ_11_1_Rapior.pdf.
• Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Rubacha K. (2010), Prawidłowości i/lub kontekst jako kryteria tworzenia wiedzy pedagogicznej, w: Piekarski J., Urbaniak-Zając D., Szmidt K. J. (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 55–62.
• Sławecki B. (2012), Znaczenie paradygmatów w badaniach jakościowych, w: Jamielniak D. (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 57–87
• Sztompka P. (2007), Socjologia zmian społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/RA.2016.013