Główne tezy antropocentrycznej teorii języków

• Authors: Grucza Sambor

Title variants

EN

Main theses of the Anthropocentric Theory of Human Languages

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The anthropocentric theory of human languages was created as a consequence of a question posed by F. Grucza concerning, firstly, the ontological status of what expressions such as „human language(s)" apply to, i.e. a question how exists this what we call in such a way, and secondly, a question, how the so-called „acquisition of language" takes place. From the ontological point of view these things need to be divided into two categories: (a) actual human languages (idiolects), i.e. languages of concrete people, (b) intellectual constructs (ideal models). Also the things that we refer to as „languages for special purposes" should in the first line be divided into two categories: (a) actual languages for special purposes, i.e. languages of concrete specialists, and (b) the mentioned general languages for special purposes (intellectual constructs, ideal models), also called „trade" languages for special purposes or „field" languages for special purposes.

Keywords

PL

język; język specjalistyczny; idiolekt; idiolekt specjalistyczny; polilekt; polilekt specjalistyczny umiejętności językowe; teoria języków; antropocentryczna teoria języków

• Publisher: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Journal: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Year: 2010
• Issue: 2
• Pages: 41-68

Dates

issued

2010

Contributors

author

Grucza Sambor

• Uniwersytet Warszawski

References

• 7.1. Antropocentryczna teoria języków ludzkich i jej początki
• BAUDOUIN DE COURTENAY J. N. (1889/1974), O zadaniach językoznawstwa, w: Jan Niesław Baudouin de Courtenay. Dzieła wybrane, 1974, t. I. Warszawa, s. 176–201
• DĘBSKI A. (2000), Problem stosowalności opisu lingwistycznego, w: B. Z. Kielar, Krzeszowski T. P., Lukszyn J., Namowicz T. (eds.), Problemy komunikacji międzykulturowej. Lingwistyka, translatoryka, glottodydaktyka. Warszawa, s. 35–66.
• GRUCZA F. (1976), Lingwistyczne uwarunkowania glottodydaktyki w: F. Grucza (ed.), Glottodydak- tyka a lingwistyka. Warszawa 1976, s. 7–25.
• GRUCZA F. (1978), Glottodydaktyka, jej zakres i problemy, w: Przegląd Glottodydaktyczny 1, s. 29–44.
• GRUCZA F. (1979), Ansätze zur wissenschaftlichen Fundierung der Glottodidaktik, w: Beiträge zur Fremdsprachenvermittlung aus dem Konstanzer SLI 6. Konstanz, s. 50–54.
• GRUCZA F. (1981a), Zagadnienia translatoryki, w: F. Grucza (ed.), Glottodydaktyka a translatoryka. Warszawa, s. 9–30.
• GRUCZA F. (1981b), Glottodydaktyczne implikacje bilingwizmu, w: F. Grucza (ed.), Bilingwizm a glottodydaktyka. Warszawa, s. 9–40.
• GRUCZA F. (1983), Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa.
• GRUCZA F. (1985), Lingwistyka, lingwistyka stosowana, glottodydaktyka, translatoryka, w: F. Grucza (ed.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa, s. 19–44.
• GRUCZA F. (1985), Pierwsze dziesięciolecie Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, w: F. Grucza (ed.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa, s. 9–17.
• GRUCZA F. (1988), Zum Begriff der Sprachkompetenz, Kommunikationskompetenz und Kulturkompetenz, w: CHLOE. Beihilfe zum Daphnis 7. Daß eine Nation die Andere verstehen möge. Festschrift für Marian Szyrocki zu seinem 60. Geburtstag. Amsterdam, s. 309–331.
• GRUCZA F. (1989), Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności, w: F. Grucza (ed.), Bilin- gwizm, bikulturyzm – implikacje glottodydaktyczne. Warszawa, s. 9–49.
• GRUCZA F. (1991), Terminologia – jej przedmiot, status i znaczenie, w: F. Grucza (ed.), Teoretyczne podstawy terminologii. Wrocław, s. 11–43.
• GRUCZA F. (1992a), Kulturowe determinaty języka oraz komunikacji językowej, w: F. Grucza (ed.), Język, kultura – kompetencja kulturowa. Warszawa, s. 9–70.
• GRUCZA F. (1992b), O komunikacji międzyludzkiej – jej podstawach, środkach, rodzajach, płaszczyznach, składnikach i zewnętrznych uwarunkowaniach, w: W. Woźniakowski (ed.), Modele komunikacji międzyludzkiej. Warszawa, s. 9–30.
• GRUCZA F. (1993a), Język, ludzkie właściwości językowe, językowa zdolność ludzi, w: J. Piontka, A. Wiercińska (eds.), Człowiek w perspektywie ujęć biokulturowych, Poznań, s. 151–174.
• GRUCZA F. (1993b), Zagadnienia ontologii lingwistycznej: O językach ludzkich i ich (rzeczywistym)
• istnieniu, (w:) Opuscula Logopaedica. In honorem Leonis Kaczmarek. Lublin, s. 25–47.
• GRUCZA F. (1993c), Interkulturelle Translationskompetenz - ihre Struktur und Natur, w: A. P. Frank, F. Paul, H. Turk, K-J. Maaß (eds.), Übersetzen verstehen, Brücken Bauen. Geisteswissens- chaftliches und Literarisches Übersetzen im internationalen Kulturaustausch. Berlin, s. 158–171.
• GRUCZA F. (1994), O językach specjalistycznych (= technolektach) jako pewnych składnikach rze- czywistych języków ludzkich, w: F. Grucza, Z. Kozłowska (eds.), Języki specjalistyczne. Warszawa, s. 7–27.
• GRUCZA F. (1994b), Drugie dziesięciolecie Instytutu Lingwistyki Stosowanej, w: Kielar B. Z., Bartoszewicz L., Lewandowski J. (eds.), Polska szkoła lingwistyki stosowanej. Warszawa, s. 21–32.
• GRUCZA F. (1994c), O wieloznaczności nazwy „język”, heterogeniczności wiązanych z nią desygnatów i istocie rzeczywistych języków ludzkich, w: Przegląd Glottodydaktyczny 13, s. 7–38.
• GRUCZA F. (1997), Języki ludzkie a wyrażenia językowe, wiedza a informacja, mózg a umysł ludzki, w: F. Grucza, M. Dakowska (eds.), Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. Warszawa, s. 7–21.
• GRUCZA F. (1997b), Problemy historii i genezy języków ludzkich, w: A. Dębski (ed.), Plus ratio quam vis. Festschrift für Aleksander Szulc zum 70. Geburtstag, Kraków 1997, s. 77–99.
• GRUCZA F. (1999), Nauka – pseudonauka – paranauka, w: Hałoń E., Labuda G. (eds.), O nauce, pseudonauce, paranauce. Zbiór wypowiedzi. Warszawa, s. 137–164.
• GRUCZA F. (2001), Origins and Development of Applied Linguistics in Poland, w: E. F. K. Koerner, A. Szwedek (eds.), Towards a History of Linguistics in Poland. From the Eraly Beginnings to the End ot the Twentieth Century. Amsterdam, Philadelphia, s. 53–100.
• GRUCZA F. (2002), Języki specjalistyczne - indykatory i/lub determinatory rozwoju cywilizacyjnego, w: J. Lewandowski (ed.), Języki specjalistyczne 2. Problemy technolingwistyki. Warszawa, s. 9–26.
• GRUCZA F. (2004), O językach dotyczących europejskiej integracji i Uni Europejskiej i potrzebie ukonstytuowania ogólnej lingwistyki języków specjalistycznych, w: J. Lewandowski (ed.), Języki specjalistyczne 4. Leksykografia terminologiczna – teoria i praktyka. Warszawa, s. 9–51.
• GRUCZA F. (2005), Wyrażenie „upowszechnianie nauki” – jego status i znaczenie w świetle teorii aktów komunikacyjnych i lingwistyki tekstów, w: F. Grucza, W. Wiśniewski (eds.) Teoria i praktyka upowszechniania nauki wczoraj i jutro. Warszawa, s. 41–76.
• GRUCZA F. (2006), Glottodydaktyka: nauka – praca naukowa – wiedza, w: Glottodydaktyka 20, s. 5–48.
• GRUCZA F. (2007), Lingwistyka Stosowana. Warszawa.
• GRUCZA F. (2009), Metanaukowa i metalingwistyczna wizja lingwistyki (stosowanej), w: Lingwistyka Stosowana – Przegląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Linguistik – Studien 1 (2009), s. 19–40.
• GRUCZA F. (2010), Nauka – poznanie – wiedza – język(i). Zarys lingwistycznych podstaw epistemologii antropocentrycznej. Warszawa (w druku).
• GRUCZA F. (ed.) (1991b), Terminologia – jej przedmiot, status i znaczenie. Wrocław.
• GRUCZA S. (2009), O niezrozumieniu w sprawie „siły” lingwistyki, w: Lingwistyka Stosowana – Przegląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Linguistik – Studien 1 (2009), s. 99–114.
• HUMBOLDT W. von (1968), Über das Vergleichende Sprachstudium, w: W. Humboldt von 1903–36. Gesamelte Schriften (ed. Albert Leitzmann), t. IV. Berlin
• KIELAR B. Z., Woźniakowski W. (1984), F. Grucza, Zagadnienia Metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana (recenzja), w: Kwartalnik Neofilologiczny XXXI 1984 z. 3, s. 369–373.
• MAŃCZYK A. (1985), Grucza, F.: Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lin- gwistyka stosowana. Warszawa 1983, w: Zeszyty Naukowe WSP Zielona Góra. Studia i Mate- riały XXI, s. 112–114.
• PASTERNIAK W. (1984), Grucza, F.: Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa 1983, w: Dialectics and Humanism XI 1984/4, s. 697–700.
• SADZIŃSKI R. (1986/1987), F. Grucza: Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przed- miot, lingwistyka stosowana, Warszawa 1983, (recenzja), w: Zeitschrift fü Phonetik und Kom- munikationsforschung” 39, 1986, 4, s. 495–498; Zeitschrift für Sprachwissenschaft 6, 1, 1987, s. 156–160.
• SZERSZEŃ P. (2009), Polska szkoła lingwistyki stosowanej – kilka uwag na kanwie monografii F. Gruczy pt. „Lingwistyka stosowana. Zarys jej historii, zadań i dokonań.” w: Lingwistyka Stosowana – Przegląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Linguistik – Studien 1 (2009), s. 247–253.
• WOŹNIAKOWSKI W. (1994), Badania w zakresie lingwistyki czystej prowadzone w Instytucie Lin- gwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego – próba charakterystyki przez odniesienie do badań światowych, w: B. Z. Kielar, L. Bartoszewicz, J. Lewandowski (eds.), Polska szkoła lin- gwistyki stosowanej. Warszawa, s. 81–100.
• WOŹNIAKOWSKI W. (1994), Lingwistyczny status tzw. subjęzyków specjalistycznych, w: F. Grucza, Z. Kozłowska (eds.), Języki specjalistyczne. Warszawa, s. 45–60.
• 7.2. Poglądy zbieżne z antropocentryczną teorią języków ludzkich, badania neurobiologiczne i genetyczne ANTOS G. (1997), Texte als Konstitutionsformen von Wissen. Thesen zu einer evolutionstheoretis- chen Begründung der Textlinguistik, w: G. Antos, H. Tietz (eds.), Die Zukunft der Textlinguistik. Traditionen, Transformationen, Trends. Tübingen, s. 43–63.
• ANTOS G. (2007a), „Texte machen Wissen sichtbar!„ Zum Primat der Medialität im Spannungsfeld von Textwelten und (inter–=kulturellen Wirklichkeitskonstruktionen, w: F. Grucza, M. Olpiń- ska, H.–J. Schwenk (eds.), Germanistische Perspektiven der Multimedialität, Multilingualität und Multikulturalität. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, Opole 11–13 Mai 2007. Warszawa, s. 34–45.
• ANTOS G. (2007b), Semiotik der Text–Performanz. Symptome und Indizien als Mittel der Bedeutungskonstitution, w: A. Linke, H. Feilke (eds.), Oberfläche und Performanz. Untersuchungen zur Sprache als dynamische Gestallt, (w druku).
• EHLICH K. (2002), Schrift, Shriftträger, Schriftform: Materialität und semiotische Struktur, w: E. Greber, K. Ehlich, J.–D. Müller (eds.), Materialität und Medialität on Schrift. Bielefeld, s. 91–111.
• ENGBERG J. (2002a), Fachsprachen – Grundlagen ihrer (kognitionslinguistischen) Beschreibung, w: M. Koskela, et al. (eds.), Porta Scientiae. Vasa: University of Vasa, s. 161–173.
• ENGBERG J. (2002b), Fachsprachlichkeit –eine Frage des Wissens, w: Ch. Schmidt (ed.), Wirtschaftsalltag und Interkulturalität. Fachkommunikation als interdisziplinäre Herausforderung. Wiesbaden, s. 219–238.
• GORZELAŃCZYK E. J. (2003a), Genetyczne źródła języka. Scripta Neophilologica Posnaniensia V, s. 49–54.
• GORZELAŃCZYK E. J. (2003b), Neurobiology and the evolution of human culture and language, w: Acta Neuropsychologica, 2003, 1(4), s. 436–448.
• JÄGER L. (2002), Mädialiät und Mäntalität. Die Sprache als Medium, w: S. Krämer, E. König (eds.), Gibt es eine Sprache hinter dem Sprechen? Frankfurt, s. 45–75.
• JÄGER L. (2004), Wie viel Sprache braucht der Geist? Mediale Konstitutionsbedingungen des Men- talen, w: L. Jäger, E. Linz (eds.), Medialität und Mentalität. Theoretische und empirische Studien zum Verhältnis von Sprache, Subjektivität und Kognition. München, s. 15–42.
• KRÄMER S. (2002), Sprache und Sprechen oder: Wie sinnvoll ist die Unterscheidung zwischen ei- nem Schema und seinem Gebrauch? Ein Überblick, w: S. Krämer, E. König, (eds.), Gibt es eine Sprache hinter dem Sprechen? Frankfurt a. M., s. 97–125.
• KRĄPIEC M. A. (1995), Dzieła XIII. Język i świat realny. Lublin.
• LAI C. S., S. E. FISHER, J. A. HURST, F. VARGHA–KHADEM, A. P. MONACO (2001), A fork- head–domain gene is mutated in a severe speech and language disorder, w: Nature 2001 Oct 4, s. 519–523.
• LIEBERT W.–A. (2002), Wissenstransformationen: Handlungssemantische Analysen von wis- senschafts– und Vernlittlungstexten. Berlin.
• LINZ E. (2002), Indiskrete Semantik. Kognitive Linguistik und neurowissenschaftliche Theoriebildung. München.
• LÖNNEKER B. (2005), Weltwissen in Textannotationen mit Konzeptframes: Modell, Methode, Resultate, w: S. Brauu, K. Kohn (eds.), Sprache(n) in der Wissensgesellschaft. Frankfurt a. M., s. 127–142.
• ROTH G. (1996), Das Gehirn und seine Wirklichkeit: kognitive Neurobiologie und ihre philosophis- chen Konsequenzen. Frankfurt a. M.
• ROTH G. (2003), Fühlen, Denken, Handeln: Wie das Gehirn unser Verhalten steuert. Frankfurt a. M.
• SCHMIDT Ch. M. (2001), Abstraktionsgrad als Fachsprachenparameter? Die methodologische Re- levanz eines kognitionslinguistisch fundierten Fachsprachen–Begriffs aus interkultureller Perspektive, w: Zeitschrift für Angewandte Linguistik, 34, s. 83–104.
• SCHNEIDER H. J. (2002), Beruht das Sprechenkönnen auf einem Sprachwissen?, w: S. Krämer, E. König (eds.), Gibt es eine Sprache hinter dem Sprechen? Frankfurt a. M., s. 129–150.
• SCHNOTZ W. (1994), Aufbau von Wissenstrukturen. Untersuchungen zur Kohärenzbildung beim Wissenserwerb mit Texten. Weinheim.
• SCHÖNBERGER A. (2003), Drei falsche Grundannahmen der modernen Sprachwissenschaft, w: H.–I. Radatz, R. Schlösser (eds.): Donum grammaticorum: Festschrift für Harro Stammerjohann. Tübingen, s. 267–286.
• WĄSIK E. (2006a), Porozumiewanie się językowe jako gatunkowo–specyficzna właściwość człowieka uwarunkowana rozwojem ekologiczno–społecznym ludzkości, w: Scripta Neophilologica Po- snaniensia 8, s. 223–234.
• WĄSIK E. (2006b), Linguistic Properties of Communicating Individuals in the Construction of Intersubjective World of Meanings, w: T. Siek–Piskozub, E. Lorek–Jezińska, T. Więckowska (eds.), Words in Making: Constructivism and Postmodern Knowledge. Toruń, s. 87–101.
• WĄSIK E. (2007), Język – narzędzie czy właściwość człowieka? Poznań.
• WĄSIK E., Z. WĄSIK, M. KIELAR (2006), Applying Victor H. Yngve’s theory of human linguistics to the analysis of interpersonal relationships among communication participants in social reality and literary fiction, w: K. Dziubalska–Kołaczyk (ed.) IFAtuation: A Life in IFA. A Festschrift for Professor Jacek Fisiak on the Occasion of His 70th Birthday. Poznań, s. 709–728.
• WĄSIK Z, E. WĄSIK (2008), Zagadnienie właściwości lingwistycznych człowieka wobec defi- nicji przedmiotu językoznawstwa na potrzeby glottodydaktyki, w: K. Myczko, B. Skowronek,
• W. Zabrocki (eds.), Perspektywy glottodydaktyki i językoznawstwa. Tom jubileuszowy z okazji 70. urodzin Profesora Waldemara Pfeiffera. Poznań, s. 129–143.
• WĄSIK Z. (1986), W sprawie koncepcji antropocentrycznej języka na potrzeby lingwistyki stosowanej. Na marginesie książki Franciszka Gruczy Zagadnienia Metalingwistyki, w: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia Linguistica X 1986, s. 91–102.
• WĄSIK Z. (1987), Semiotyczny paradygmat języka. Wrocław.
• WĄSIK Z. (1996), O heteronomicznej naturze przedmiotu nauk o języku i sposobach jego autonomizowania, w: Z. Wąsik (ed.), Heteronomie języka. Wrocław, s. 9–26.
• WĄSIK Z. (2005a), Język, języki czy właściwości językowe członków wspólnot komunikatywnych w przedmiocie badań lingwistycznych, w: Scripta Neophilologica Posnaniensia VII, s. 195–219.
• WĄSIK Z. (2005b), Rozumienie sposobów istnienia języka a kryteria podziału pracy lingwistycznej, w: M. Balowski, W. Chlebda (eds.), Ogród nauk filologicznych. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Stnisławowi Kochmanowi. Opole, s. 657–65.
• WEIDACHER G. (2004), Der gefrorene Text. Zur Rolle der Textoberfläche als Grenze der Interpretatuon, w: ZfAL (Zeitschrift für Angewandte Linguistik), 41, s. 49–66.
• YNGVE V. H. (1986), Linguistics as a Science. Bloomington, Indianapolis.
• YNGVE V. H. (1991), Concepts of text and knowledge, w: A. D. Volpe (ed.), The 17th LACUS Forum, 1990, Linguistic Association of Canada and the United States, Lake Bluff, IL, s. 539–550.
• YNGVE V. H. (1996), From Grammar to Science: New Foundations for General Linguistics. Amsterdam, Philadelphia.
• ZIMMERMANN K. (2004), Die Frage der Sprache hinter dem Sprechen: Was kann die Gehirnforschung dazu beitragen?, w: A. Graumann, P. Holz, M. Plümacher (eds.) Towards a Dynamic Theory of Language. A Festschrift for Wolfgang Wildgen on Occasion of his 60th Birthday. Bochum, s. 21–57.
• ZIMMERMANN K. (2006), Wilhelm von Humboldts Verstehens– und Wortbegriff. Eine konstruk- tivistische Sprachtheorie avant la lettre, w: Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft, 16 (2006), s. 1–26.
• 7.3. Antropocentryczna teoria języków specjalistycznych ENGBERG J. (2002a), Fachsprachen – Grundlagen ihrer (kognitionslinguistischen) Beschreibung, w: M. Koskela, et al. (eds.), Porta Scientiae. Vasa, s. 161–173.
• ENGBERG J. (2002b), Fachsprachlichkeit –eine Frage des Wissens, w: Ch. Schmidt (ed.), Wir- tschaftsalltag und Interkulturalität. Fachkommunikation als interdisziplinäre Herausforderung. Wiesbaden, s. 219–238.
• ENGBERG J. (2007), Wie und warum sollte die Fachkommunikationsforschung in Richtung Wissens- strukturen erweitert werden?, w: Fachsprache. Fachsprache. International Journal of LSP, 2007, z. 3–4, s. 2–25.
• GRUCZA F. (1994), Języki specjalistyczne – ich rozumienie i znaczenie, w: F. Grucza, Z. Kozłowska (eds.), Języki specjalistyczne. Warszawa 1994, s. 7–27.
• GRUCZA F. (2002), Języki specjalistyczne – indykatory i/lub determinanty rozwoju cywilizacyjnego, w: J. Lewandowski (ed.), Języki specjalistyczne: Problemy technolingwistyki, (= J. Lukszyn, ed., Języki specjalistyczne t. 1), Warszawa, s. 9–26.
• GRUCZA F. (2004), O językach dotyczących europejskiej integracji i Unii Europejskiej i potrzebie ukonstytuowania ogólnej lingwistyki języków specjalistycznych, w: J. Lewandowski (ed.), Leksykografia terminologiczna – teoria i praktyka (= J. Lukszyn, ed., Języki specjalistyczne t. 4), Warszawa, s. 9–51.
• GRUCZA S. (2002), Badania nad językami specjalistycznymi w Niemczech, w: L. Lukszyn, J. Lewandowski (eds.), Języki specjalistyczne 1. Problemy technolingwistyki. Warszawa, s. 81–100.
• GRUCZA S. (2003), Badania z zakresu lingwistyki tekstu specjalistycznego, w: B. Z. Kielar, S. Grucza (eds.), Języki Specjalistyczne 3. Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych. Warszawa, s. 35–55.
• GRUCZA S. (2004), Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjalistycznego, Warszawa, Katedra Języków specjalistycznych.
• GRUCZA S. (2006), Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – interkulturowość specja- listyczna, w: J. Lewandowski, M. Kornacka (eds.), Języki Specjalistyczne 6: Teksty specjalistyczne w kontekstach zawodowych i tłumaczeniach. Warszawa, s. 30–49.
• GRUCZA S. (2006), Zu den Forschungsgegenständen und den Forschungszielen der Fachtextlin- guistik, w: F. Grucza, H.–J. Schwenk, M. Olpińska (eds.), Texte – Gegenstände germanistischer Forschung und Lehre. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, 12.– 14. Mai 2006, Toruń. Warszawa 2006, s. 101–122.
• GRUCZA S. (2006), Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – interkulturowość specja- listyczna, w: J. Lewandowski, M. Kornacka (eds.), Języki Specjalistyczne T. 6: Teksty specjalistyczne w kontekstach międzykulturowych i tłumaczeniach. Warszawa, s. 30–49.
• GRUCZA S. (2006), Komunikacja specjalistyczna a idiokontekst specjalistyczny i konsytuacja specjalistyczna, w: A. Wołodźko–Butkiewicz, W. Zmarzer (eds.), Glottodydaktyka i jej konteksty interkulturowe (= Studia Rossica XVIII). Warszawa, s. 209–223.
• GRUCZA S. (2007), O konieczności tworzenia korpusów tekstów specjalistycznych, w: S. Grucza (ed.), W kręgu teorii i praktyki lingwistycznej. Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Jerzemu Lukszynowi w 70. rocznicę urodzin. Warszawa, s. 103–122.
• GRUCZA S. (2007), Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjalistycznego (wydanie 2 poprawione i uzupełnione). Warszawa.
• GRUCZA S. (2007), Zwischen Fachtext und Nicht–Fachtext: Grenzbereiche, w: F. Grucza, M. Olpińska, H.–J. Schwenk (eds.), Germanistische Perspektiven der Multimedialität, Multilingualität und Multikulturalität. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, Opo- le 11–13 Mai 2007. Warszawa, s. 151–160.
• GRUCZA S. (2008), „Teksty specjalistyczne: Językowe eksponenty wiedzy specjalistycznej, w: Ł. Karpiński (ed.), Języki Specjalistyczne T. 8: Kulturowy i leksykograficzny obraz języków specjalistycznych. Warszawa, s. 181–193.
• GRUCZA S. (2008), Fachsprachen – Fachwissen – Fachkommunikation, w: B. Mikołajczyk, M. Kotin (eds.), Terra grammatica: Ideen – Methoden – Modelle. Festschrift für Józef Darski zum 65. Geburtstag. Frankfurt/M, s. 117–133.
• GRUCZA S. (2008), Lingwistyka języków specjalistycznych. Warszawa.
• GRUCZA S. (2008), Lingwistyka tekstu a Analiza dialogu – w sprawie nieporozumień wokół ich przedmiotowej dyferencjacji, w: Przegląd Glottodydaktyczny 24, s. 7–18.
• GRUCZA S. (2009), Fachwissen – Fachsprache – Fachtexte: Fachdiskursanalyse aus der Sicht der anthropozentrischen Sprachentheorie, w: F. Grucza, M. Olpińska, H.–J. Schwenk (eds.), Dis- kurse als Mittel und Gegenstände der Germanistik. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten, Olsztyn 9–11 Mai 2009. Warszawa, s. 15–28.
• GRUCZA S. (2009), Kategoryzacja języków (specjalistycznych) w świetle antropocentrycznej teorii języków ludzkich, w: Komunikacja Specjalistyczna 2 s. 15–30.
• GRUCZA S. (2009), Zur kognitiven Funktion von Fachsprachen und zur Geschichte ihrer Erforschung w: Księga pamiątkowa poświęcona prof. dr hab. Irenie Światłowskiej–Prędocie. Uniwersytet Wrocławski. Wrocław s. 153–165.
• SCHMIDT Ch. M. (2001), Abstraknonsgrad als Fachsprachenparameter? Die methodologische Relevanz eines kognitionslinguistisch fundierten Fachsprachen–Begriffs aus interkultureller Per- spektive, w: Zeitschrift für Angewandte Linguistik, 34, s. 83–104.
• 7.4. Antropocentryczne podejście w translatoryce GRUCZA, F. (1984), Translatorik und Translationsdidaktik. Versuch einer formalen Bestimmung und Abgrenzung ihrer Gegenstände, w: W. Wills, G. Thome (eds.), Die Theorie des Übersetzens und ihr Aufschlußwert für die Übersetzungs– und Dolmetschdidaktik, Tübingen, s. 28–36.
• GRUCZA, F. (1985), Aspects of Translation and Translation Theory, w: Kwartalnik Neofilologiczny XXXII, 1985/3, s. 259–276.
• GRUCZA, F. (1986), Kilka słów o translatoryce i potrzebie kształcenia tłumaczy zawodowych – zamiast wstępu, w: F. Grucza (ed.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa, s. 5–7.
• GRUCZA, F. (1986), Tłumaczenie, teoria tłumaczeń, translatoryka, w: F. Grucza (ed.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa, s. 9–27.
• GRUCZA, F. (1990), Zum Forschungsgegenstand und –ziel der Übersetzungswissenschaft, w: R. Arntz, G. Thome (eds.), Übersetzungswissenschaft: Ergebnisse und Perspektiven. Festschrift für Wolfram Wilss zum 65 Geburtstag. Tübingen, s. 9–18.
• GRUCZA, F. (1993), Interkulturelle Translationskompetenz – ihre Struktur und Natur, w: A. P. Frank, F. Paul, H. Turk, K–J. Maaß (eds.), Übersetzen verstehen, Brücken Bauen. Geisteswissenschaftliches und Literarisches Übersetzen im internationalen Kulturaustausch (= Göttinger Beiträge zur Internationalen Übersetzungsforschung Bd. 8, T. 1 und 2). Berlin, s. 158–171.
• GRUCZA, F. (1996), Wyodrębnienie się, stan aktualny i perspektywy świata translacji i translatoryki, w: J. Snopek (ed.), Tłumaczenie – rzemiosło i sztuka. Warszawa, s. 10–45; przedruk w: Lingua Legis 6, 1998, s. 2–12.
• GRUCZA, S. (2004), Adaptacja tekstów specjalistycznych w dydaktyce translacji w: Język Trzeciego Tysiąclecia t. II (red. tomu M. Piotrkowska; Zbiór referatów z konferencji, Kraków 4–7. marca 2004) ( = Język a komunikacja 8). Kraków, s. 407–415. 2004) ( = Język a komunikacja 8). Kraków, s. 407–415.
• GRUCZA, S. (2004), Dydaktyka translacji. Terminologiczna preparacja dydaktycznych tekstów specjalistycznych, w: Języki Specjalistyczne. T. 4. Leksykografia terminologiczna – teoria i praktyka, red. serii J. Lukszyn, red. tomu J. Lewandowska. Warszawa, s. 243–267.
• KIELAR B. Z. (1977), Language of the Law in the Aspect of Translation. Warszawa.
• KIELAR B. Z. (1981), Nauczanie tłumaczenia w zakresie subjęzyka specjalistycznego, w: F. Grucza (ed.), Glottodydaktyka i translatoryka. Warszawa, s. 111–125.
• KIELAR B. Z. (1986), O adekwatne ujęcie właściwości językowych tłumacza, w: F. Grucza (ed.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa, s. 29–38.
• KIELAR B. Z. (1988), Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne. Wrocław, Warszawa.
• KIELAR B. Z. (1991), Problemy tłumaczenia tekstów specjalistycznych, w: F. Grucza (ed.), Teoretyczne podstawy terminologii, Wrocław, s. 133–140.
• KIELAR B. Z. (1992), O wzorach kulturowych i tekstowych w tłumaczeniu i w dydaktyce transla- cyjnej, w: F. Grucza (ed.), Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje glottodydaktyczne. Warszawa, s. 229–242.
• KIELAR B. Z. (1994), Kształtowanie się translatoryki w latach 1972–1992, w: B. Z. Kielar, L. Barto- szewicz, J. Lewandowski (eds.), Polska szkoła lingwistyki stosowanej. Warszawa, s. 45–60.
• KIELAR B. Z. (1996), Translating statutory texts: in search of meaning and relevance, w: M. Thelen, B. Lewandowska–Tomaszczyk (eds.), Translation and Meaning, Part 4, Maastricht, s. 393–398
• KIELAR B. Z. (1996), Gramatyka translacyjna a ekwiwalencja przekładowa, w: J. Lukszyn (ed.), Gramatyki translacyjne. Warszawa, s. 87–100.
• KIELAR B. Z. (1997), Zasada relewancji mechanizmem napędowym tłumaczenia?, w: F. Grucza, M. Dakowska (eds.), Podejście kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. Warszawa s. 93–97.
• KIELAR B. Z. (1999), Aspects of Legal Language and Legal Translation, w: J. Tomaszczyk (ed.), Aspects of Legal Language and Legal Translation, Łódź, s. 183–190.
• KIELAR B. Z. (2000), O tłumaczeniu tekstów specjalistycznych, w: B. Z. Kielar, T. P. Krzeszowski, J. Lukszyn, T. Namowicz (eds.), Problemy komunikacji międzykulturowej. Lingwistyka, translatoryka, glottodydaktyka, Warszawa, s. 235–246.
• KIELAR B. Z. (2002), Aspekty komunikacyjne i funkcjonalne tłumaczenia w dydaktyce translacyjnej, w: Przegląd Glottodydaktyczny 18, s. 5–13.
• Kielar B. Z. (2002), Języki specjalistyczne a translatoryka, w: L. Lukszyn, J. Lewandowski (eds.), Języki specjalistyczne. Problemy technolingwistyki, Warszawa, s. 171–180.
• MARCHWIŃSKI A. (1985), Pragmatyczne aspekty tłumaczenia, w: F. Grucza (ed.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa, s. 263–271.
• MARCHWIŃSKI A. (1992a), Kompetencja kulturowa a kompetencja translatorska. Implikacje dy- daktyczne, w: F. Grucza (ed.), Język, kultura – kompetencja kulturowa. Warszawa, s. 243–253.
• MARCHWIŃSKI A. (1992b), Gramatyka a kompetencja tłumacza, w: F. Grucza (ed.), Gramatyka – konstrukt intelektualny czy rzeczywistość: glottodydaktyczne implikacje tej alternatywy. War- szawa, s. 103–110.
• MARCHWIŃSKI A. (2001), Związki interdiscyplinarne w słowniku terminologii lingwistycznej, w: J. Lukszyn (ed.), Języki specjalistyczne 1. Metajęzyk Lingwistyki. Warszawa, s. 147–154.
• MARCHWIŃSKI A. (2003), Determinanty ekwiwalencji przekładowej tekstów specjalistycznych, w: B. Z. Kielar, S. Grucza (eds.), Języki Specjalistyczne 3. Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych. Warszawa, s. 147–158.
• MARCHWIŃSKI, A. (1987), Niektóre różnice pomiędzy procesem nauczania tłumaczenia a procesem glottodydaktycznym, w: Przegląd Glottodydaktyczny 8, s. 119–129
• MARCHWIŃSKI, A. (1989), Status translatorskich technik glottodydaktycznych w świetle koncepcji tzw. tłumaczenia pragmatycznego, w: Przegląd Glottodydaktyczny 10, s. 29–37
• ŻMUDZKI J. (1989), Das Ziel als Kategorie der kommunikativ–pragmatischen Textanalyse, w: M. Abramowicz, J. Bartmiński (eds.), Tekst ustny – texte orale. Struktura i pragmatyka – problemy semantyki – ustność w literaturze. Wrocław, s. 119–140.
• ŻMUDZKI J. (1991), O przedmiocie translacji inaczej, w: Z. Muszyński (ed.), Język, znaczenie, rozumienie, relatywizm, Warszawa s. 105 – 117.
• ŻMUDZKI J. (1991), Zum Problem der bilingualen Äquivalenz lexikalischer Einheiten, UMCS Lublin.
• ŻMUDZKI J. (1992), Dynamika tekstu a jego struktura, w: T. Dobrzyńska (ed.), Typy tekstów. Zbiór studiów. Wrocław, s. 145–155.
• ŻMUDZKI J. (1997), Über einige Aspekte der Textualität in der Rezeptionsperspektive des Konsekutivdolmetschen, w: G. Antos, H. Tietz (eds.), Die Zukunft der Textlinguistik. Traditionen, Transformationen, Trends. Tübingen, s. 179–192.
• ŻMUDZKI J. (1998), Konsekutivdolmetschen – Handlungen, Operationen, Strategien. Paris, London, Berlin, New York.
• ŻMUDZKI J. (1998), Zum Stand der Translatorik in Polen, w: F. Grucza (ed.), Deutsch und Auslandsgermanistik in Mitteleuropa. Geschichte – Stand – Ausblicke, Warszawa 1998 s. 487–499.
• ŻMUDZKI J. (1999), Über Heterogenität intertextueller Relationen, w: Z. Bilut–Homplewicz (ed.), Zur Mehrdimensionalität des Textes. Repräsentationsformen, Kommunikationsbereiche, Han- dlungsfunktionen. Rzeszów, s. 247–259.
• ŻMUDZKI J. (2004), Blattdolmetschen als eine bekannte und verkannte Sondersorte der Translation, w: A. Dębski, K. Lipiński (eds.), Perspektiven der polnischen Germanistik in Sprach– und Litera- turwissenschat. Kraków, s. 353–363.
• ŻMUDZKI J. (2004), Translationsaufgabe als Kommunikationsaufgabe – Etablierung eines Katego- rie–Begriffs, w: I. Bartoszewicz, M. Hałub und A. Jurasz (eds,), Werte und Wertungen. Sprach–, literatur– und kulturwissenschaftliche Skizzen und Stellungnahmen. Festschrift für Eugeniusz Tomiczek zum 60. Geburtstag. Wrocław, s. 320–330.
• ŻMUDZKI J. (2005), Ekspansja specjalistycznych tekstów docelowych w tłumaczeniu konsekutywnym, w: M. Piotrowska (ed.), Konteksty przekładowe, Język trzeciego tysiąclecia III, Krakow- skie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”. Kraków, s. 349–358.
• ŻMUDZKI J. (2005), Transferprozesse und Typen beim Vollzug des Konsekutivdolmetschens, w: G. Antos, S. Wichter (eds.), Transferwissenschaft. Wissenstransfer durch Sprache als gesellschaftli- ches Problem. Berlin, New York, Wien, Zürich, s. 251–264.
• ŻMUDZKI J. (2006), Texte als Gegenstände der translatorischen Forschung und Lehre, w: F. Grucza (ed.), Texte Gegenstände germanistischer Forschung und Lehre. Materialien der Jahrestagung des Verbandes Polnischer Germanisten 12.–14.Mai 2006, Toruń. Warszawa, s. 41–61.
• ŻMUDZKI J. (2007), Das Fremde in der Translation, w: B. Maksymčuk, H. Eggert, I. von der Lühe (eds.), Kulturräume und Erinnerungsorte aus sprach–, literatur– und kulturwissenschaftlicher Sicht. Lwiw, s. 107–128.
• ŻMUDZKI J. (2007), Translacja w dydaktyce języka obcego na przykładzie ćwiczeń tłumaczeniowych w polskich podręcznikach do nauki języka niemieckiego – próba odtabuizowania, w: H. Kardela, T. Zygmunt (eds.), Rola językoznawstwa w metodyce nauczania języka obcego. Chełm, s. 25–35.
• ŻMUDZKI J. (2008), Das Problem des Übersetzens im Deutschunterricht. Fortsetzung einer Diskussion, w: J. Janoszczyk, L. Krzysiak, J. Żmudzki (eds.), Deutsch lernen und Lehren mit Lehrwerken. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft. Lublin, s. 99–115.
• ŻMUDZKI J. (2008), Ein holistisches Modell des Konsekutivdolmetschens, w: B. Lewandowska– Tomszczyk, M. Thelen (eds.), Translation and Meaning, Part 8, Maastricht/Łódź – Duo Colloquium. s. 175–183.
• ŻMUDZKI J. (2008), Intermedialität in der Translation, w: K. Myczko, B. Skowronek, W. Zabrocki (eds.), Perpektywy glottodydaktyki i językoznawstwa. Tom jubileuszowy z okazji 70. urodzin Profesora Waldemara Pfeiffera. Poznań, s. 333–345.
• ŻMUDZKI J. (2008), Translationsdidaktik in den polnischen Germanistikinstituten. Realität und Anspruch, w: F. Grucza (eds.), Translatorik in Forschung und Lehre der Germanistik. Warszawa. s. 71–96.
• ŻMUDZKI J. (2008), Zum Stand der Translationsdidaktik in den polnischen Germanistikinstituten. Ein Arbeitsbericht, w: Glottodidactica Vol 36. s. 153–172.
• ŻMUDZKI J. (2009), Problemy, zadania i wyzwania translatoryki, w: Lingwistyka Stosowana – Przegląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Linguistik – Studien 1 (2009), s. 41–61. ŻMUDZKI J. (2009), Text(e) in der Translationsperspektive – einige ausgewählte Aspekte, w: M. Czyżewska, W. Czachur (eds.), Od słowa do tekstu. Zmiana paradygmatów w językoznawstwie. Warszawa, s. 39–45.
• 7.5. Antropocentryczne podejście w glottodydaktyce DAKOWSKA, M. (1979), Znaczenie podejścia eklektycznego dla teorii glottodydaktycznej, w: Przegląd Glottodydaktyczny 4, s. 35–42.
• DAKOWSKA, M. (1987), Czym jest a czym nie jest teoria glottodydaktyczna, w: Przegląd Glottodydaktyczny 8, s. 7–18.
• DAKOWSKA, M. (1987), Funkcje lingwistyki w modelach i procesach glottodydaktycznych, Warszawa.
• DAKOWSKA, M. (1990), Psycholingwistyczne aspekty procesu rozumienia języka pisanego a techniki pracy z tekstem fachowym, w: Przegląd Glottodydaktyczny 11, s. 45–54.
• DAKOWSKA, M. (1993), Language, metalanguage and language use. International Journal of Applied Linguistics, 3, 1, s. 79–100.
• DAKOWSKA, M. (1993), Reductionist accounts of second language acquisition: an emerging synthesis Kwartalnik Neofilologiczny, 40, 1, s. 3–20.
• DAKOWSKA, M. (1995), Models of Language Use and Language Learning in the Theory of Lan- guage Didactics, Warszawa.
• DAKOWSKA, M. (1996), Models of Language Use and Language Learning in the Theory of Language Didactics, Frankfurt am Main.
• DAKOWSKA, M. (1996), Ocena podejścia komunikacyjnego do nauczania języków obcych z punktu widzenia psycholingwistyki Przegląd Glottodydaktyczny, 15, s. 37–48.
• DAKOWSKA, M. (1996), Theories of Learning an L2. A paradigm shift? Papers and Studies in Contrastive Linguistics, 32, s. 5–17.
• DAKOWSKA, M. (1997), Cognitive Modeling of Second Language Acquisition Communication and Cognition 30, special issue: Communication, Cognition, and Second Language Acquisition, s. 29–53.
• DAKOWSKA, M. (1997), Koncepcje kognitywne a modelowanie akwizycji języków obcych. w: F. Grucza and M. Dakowska (eds.) Koncepcje kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 99–111.
• DAKOWSKA, M. (1997), Ocena podejścia komunikacyjnego do nauczania języków obcych z punktu widzenia psycholingwistyki, w: Przegląd Glottodydaktyczny 15, s. 37–48.
• DAKOWSKA, M. (1998), Glottodydaktyka u progu XXI wieku Glottodidactica, 26, s. 43–56.
• DAKOWSKA, M. (1999), Glottodydaktyka jako nauka empiryczna, w: J. Bańczerowski and T. Zgół-ka (eds.). Linguam amicabilem facere. Ludovico Zabrocki in memoriał. Poznań, s. 405–418.
• DAKOWSKA, M. (2000), Mechanizm czy organizm? Dwa bieguny modelowania akwizycji języków obcych, w: B. Z. Kielar, J. Lewandowski, J. Lukszyn, T.P. Krzeszowski (eds.) Problemy komunikacji międzykulturowej. Warszawa, s. 335–351.
• DAKOWSKA, M. (2000), Second Language Error in a Cognitive Psycholinguistic Perspective, w: M. Dakowska (ed.), English in the Modern World. Festschrift for Hartmut Breitkreuz on the Occasion of his 60th Birthday. Frankfurt a. M., s. 23–48.
• DAKOWSKA, M. (2001), Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki języków obcych, Warszawa.
• DAKOWSKA, M. (2002), A cognitive view of foreign language teaching, w: W. Oleksy (ed.), Language Function, Structure and Change, Frankfurt a. M., s. 117–131.
• DAKOWSKA, M. (2003), Current Controversies in Foreign Language Didactics, Warszawa
• DZIĘGIELEWSKA, Z. (1978), Mikronauczanie – założenia i podstawowe pojęcia, w: Przegląd Glottodydaktyczny 2, s. 37–46.
• GRUCZA, F. (1976), Fehlerlinguistik, Lapsologie und kontrastive Forschungen, w: Kwartalnik Neofilologiczny XXIII, 1976/3, 237–247.
• GRUCZA, F. (1976), Lingwistyka a glottodydaktyka, w: Języki Obce w Szkole, 1974/3, s. 133–143.
• GRUCZA, F. (1978), Glottodydaktyka, jej zakres i problemy, w: Przegląd Glottodydaktyczny 1, s. 7–12
• GRUCZA, F. (1978), Ogólne zagadnienia lapsologii, w: F. Grucza (ed.), Z problematyki błędów obcojęzycznych, Warszawa, s. 9–59.
• GRUCZA, F. (1979), Ansätze zur wissenschaftlichen Fundierung der Glottodidaktik, w: Beiträge zur Fremdsprachenvermittlung aus dem Konstanzer SLI 6. Konstanz, s. 50–54.
• GRUCZA, F. (1979), Metajęzyk, kodematyka, nauczanie języków obcych, w: F. Grucza (ed.), Polska myśl glottodydaktyczna 1945 – 1975. Warszawa, s. 43–51.
• GRUCZA, F. (1979), Nauczanie języków obcych a tłumaczenie, w: F. Grucza (ed.), Polska myśl glot- todydaktyczna 1945 – 1975. Warszawa, s. 314–326.
• GRUCZA, F. (1979), Rola gramatyki w nauczaniu języków obcych, w: F. Grucza (ed.), Polska myśl glottodydaktyczna 1945 – 1975. Warszawa, s. 52–59.
• GRUCZA, F. (1982), Tłumaczenie i jego funkcje glottodydaktyczne, w: J. Siatkowski (ed.), Podstawy pedagogiczne i socjologiczne nauczania języka rosyjskiego. Warszawa, s. 279–294.
• GRUCZA, F. (1983), Zum Gegenstand und zur inneren Gliederung der Linguistik und der Glottodidaktik, w: Kwartalnik Neofilologiczny XXX, 1983/3, s. 217–234.
• GRUCZA, F. (1986), Kontrastive Linguistik – angewandte Linguistik – Glottodidaktik. Bemerkungen zu ihren gegenseitigen Beziehungen, w: Kwartalnik Neofilologiczny XXXIII, 1986/3, s. 257–270.
• GRUCZA, F. (1986), O niemożności ukonstytuowania stosowanej lingwistyki kontrastywnej, w: Prze- gląd Glottodydaktyczny 7, s. 7–34.
• GRUCZA, F. (1988), Kształcenie nauczycieli języków obcych jako program dydaktyczny i/lub jako przedmiot poznania naukowego, w: F. Grucza ed., Problemy kształcenia nauczycieli języków obcych. Warszawa, s. 7–15.
• GRUCZA, F. (1988), O filologii, neofilologii i kształceniu nauczycieli języków obcych, w: F. Grucza (ed.), Problemy kształcenia nauczycieli języków obcych. Warszawa, s. 17–67.
• GRUCZA, F. (1988), W sprawie pojęcia środków i materiałów glottodydaktycznych, w: F. Grucza (ed.), Z teorii i praktyki tworzenia materiałów glottodydaktycznych. Warszawa, s. 9–25. GRUCZA, F. (1989), Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności, w: F. Grucza (ed.), Bilingwizm, bikulturyzm – implikacje glottodydaktyczne. Warszawa, s. 9–49.
• GRUCZA, F. (1990), Grammatik, Fremdsprachenlernen und Didaktik des Fremdsprachenunterrichts (Glottodidaktik), w: E. Leupold, Y. Petter (eds.), Interdisziplinäre Sprachforschung und Sprachlehre. Festschrift für Albert Raasch. Tübingen, s. 61–75.
• GRUCZA, F. (1990), Zur Theorie und Praxis der wissenschaftlichen Ausbildung von Fremdsprachen- lehrern, w: K.–R. Bausch, H. Christ, H.–J. Krumm (eds.), Die Ausbildung von Fremdsprachenlehrern: Gegendstand der Forschung. Arbeitspapiere der 10. Frühjahrskonferenz zur Erforschung des Fremdsprachenunterrichts (= Manuskripte zur Sprachlehrforschung 33). Bochum, s. 93–101.
• GRUCZA, F. (1992), Gramatyka a nauka języków obcych, w: F. Grucza (ed.), Gramatyka – konstrukt intelektualny czy rzeczywistość: Glottodydaktyczne implikacje tej alternatywy. Warszawa, s. 7–47
• GRUCZA, F. (1993), Ansätze zu einer Theorie der Ausbildung von Fremdsprachenlehrern, w: F. Grucza, H.–J. Krumm, B. Grucza, Beiträge zur wissenschaftlichen Fundierung der Ausbildung von Fremdsprachenlehrern, Warszawa, s. 7–96.
• GRUCZA, F. (1993), O potrzebie tworzenia naukowych podstaw kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy: Słowo wstępne, w: F. Grucza (ed.), Przyczynki do teorii i metodyki kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspektywie wspólnej Europy. Warszawa, s. 5–10.
• GRUCZA, F. (1993), Podstawy teorii kształcenia nauczycieli języków obcych, w: F. Grucza (ed.), Przyczynki do teorii i metodyki kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspekty- wie wspólnej Europy. Warszawa, s. 11–42.
• GRUCZA, F. (2002), Theoretische Voraussetzungen einer holistischen Fremdsprachenpolitik, w: U. Haß–Zumkehr, W. Kallmeyer, G. Zifonun (eds.), Ansichten der deutschen Sprache. Festschrift für Gerhard Stickel zum 65. Geburtstag. Tübingen, s. 439–461.
• GRUCZA, F. (2004), Glottodydaktyka: nauka – praca naukowa – wiedza, w: Przegląd Glottodydak- tyczny 20, s. 5–48.
• GRUCZA, F. (2000), Kultur aus der Sicht der angewandten Linguistik, w: H. D. Schlosser (ed.), Sprache und Kultur (= Forum Angewandte Linguistik Bd. 38). Frankfurt a. M. etc., s. 17–29.
• GRUCZA, S. (1998), Tekst (glotto)dydaktyczny, tekst naturalny, tekst autentyczny, tekst oryginalny– próba sprecyzowania pojęć, w: Przegląd Glottodydaktyczny 16, s. 13–27.
• GRUCZA, S. (2000) Kommunikative Adäquatheit glottodidaktischer Texte – Zur Kritik des Authentizitätspostulats. Adekwatność komunikacyjna tekstów glottodydaktycznych. Krytyka tzw. postulatu autentyczności, w: Deutsch im Dialog. Niemiecki w Dialogu 2, s. 73–99.
• GRUCZA, S. (2003), Autentyczność i oryginalność tekstów a glottodydaktyczne nieporozumienia w tej sprawie, w: Przegląd Glottodydaktyczny 19, s. 75–83.
• GRUCZA, S. (2004), „Teksty” a teksty implikacje glottodydaktyczne ich stratyfikacji, w: Przegląd Glottodydaktyczny 21, s. 5–24.
• GRUCZA, S. (2007) Glottodydaktyka specjalistyczna. Cz. I: Założenia lingwistyczne dydaktyki języków specjalistycznych, w: Przegląd Glottodydaktyczny 23, s. 7–20.
• GRUCZA, S. (2010), Specyfika uczenia języków specjalistycznych w świetle antropocentrycznej teo- rii języka, w: J. Lukszyn (ed.), Publikacja Jubileuszowa III. Warszawa: KJS, (w druku).
• OLPIŃSKA M. (1977), Erstspracherwerb versus Zweitspracherwerb. Versuch einer Auswertung ei- niger Theorien und Hypothesen, w: M. Heinemann, E. Tomiczek (ed.), Mehr als ein Blick über den Tellerrand. 1. Deutsch–polnische Nachwuchskonferenz zur germanistischen Linguistik. 8. – 11. Mai 1997 in Karpacz. s. 164–171.
• OLPIŃSKA M. (2004), Wychowanie dwujęzyczne. Warszawa.
• OLPIŃSKA–SZKIEŁKO M. (2008), Nauczanie dwujęzyczne w świetle badań i koncepcji glottodydaktycznych. Warszawa.
• OLPIŃSKA–SZKIEŁKO M. (2009), Implikacje glottodydaktyczne antropocentrycznej teorii języ- ków, w: Lingwistyka Stosowana – Przegląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Lingui- stik – Studien 1 (2009), s. 187–202.
• SADOWNIK B. (1997), Glottodidaktische und psycholinguistische Aspekte des Fremdsprachener- werbs: Lernerperspektive. Lublin.
• SADOWNIK B. (1998), Ansätze, Forschungsmethoden und Interdisziplinariätt der polnischen Glot- todidaktik, w: F. Grucza (ed.), Deutsch und Auslandsgermanistik in Mitteleuropa. Geschichte – Stand – Ausblicke. Dokumentation einer internationalen Konferenz 10.–12. 1998. Warszawa, s. 432–456.
• SADOWNIK B. (1999), – Spracherwerb und Kognition. Zur Kontroverse zwischen Modularismus und Holismus aus glottodidaktischer Sicht, w: Lubelskie Materiały Neofilologiczne 23 (1999), s.179–198.
• SADOWNIK B. (1999), Implikationen der Zweitsprachenerwerbsforschung für die Glottodidaktik. – Stand – Ausblicke. Dokumentation einer internationalen Konferenz 10.–12. 1998. Warszawa, s. 432–456.
• SADOWNIK B. (2000) Teoria akwizycji języków obcych w glottodydaktyce – główne problemy, w: B. Z. Kielar, T. P. Krzeszowski, J. Lukszyn, T. Naumowicz (eds.), Problemy komunikacji międzykulturowej. Lingwistyka, translatoryka, glottodydaktyka. Warszawa, s. 372–397.
• STYSZYŃSKI, J. C. (2003), Rodzime materiały glottodydaktyczne jako czynnik efektywizacji procesu nauki języka obcego w polskiej szkole – możliwości oceny ich lokalnej przydatności, w: Przegląd Glottodydaktyczny 19, s. 21–40.
• SZERSZEŃ, P (2007), Charakterystyka wybranych klasyfikacji oprogramowania do nauki języków obcych, w: Przegląd Glottodydaktyczny 23. Warszawa, s. 79–93.
• SZERSZEŃ, P (2009), Rozwój umiejętności społecznych, umysłowych, etycznych, policyjnych oraz medialnych w procesie glottodydaktycznym, wspieranym poprzez media elektroniczne, w: Prze- gląd Glottodydaktyczny 26, s. 137–157.
• SZERSZEŃ, P (2010), Glottodydaktyka a (hiper)teksty internetowe (Języki – Kultury – Teksty – Wiedza, t. 11). (Redaktor naukowy S. Grucza). Warszawa (w druku).
• WOŹNIAKOWSKI, W. (1980), Kompetencja komunikacyjna a glottodydaktyka, w: Przegląd Glot- todydaktyczny 5, s. 73–82.
• WOŹNIAKOWSKI, W. (1990), O przydatności realnego pojmowania gramatyki w badaniach nad akwizycją językową, w: Przegląd Glottodydaktyczny 11, s. 7–20.
• 7.6. Antropocentryczna wizja kultury BONACCHI S. (2009a), Zur Vieldeutigkeit des Ausdrucks Kultur und zur anthropozentrischen Kulturtheorie, w: Kwartalnik Neofilologiczny, LVI, 1/2009, s. 25–45.
• BONACCHI S. (2009b), Zum Gegenstand der Kulturwissenschaft, w: Lingwistyka Stosowana – Prze- gląd. Applied Linguistics – Review. Angewandte Linguistik – Studien 2 (2010).
• GRUCZA F. (1989), Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności, w: F. Grucza (ed.), Bilin- gwizm, bikulturyzm – implikacje glottodydaktyczne. Warszawa, s. 9–49.
• GRUCZA F. (1992c), Kulturowe determinanty języka oraz komunikacji językowej, w: F. Grucza (ed.), Język, kultura – kompetencja kulturowa. Warszawa, s. 9–70.
• GRUCZA S. (2006), Idiolekt specjalistyczny – idiokultura specjalistyczna – interkulturowość specja- listyczna, w: J. Lewandowski, M. Kornacka (eds.), Języki Specjalistyczne T. 6: Teksty specjalistyczne w kontekstach międzykulturowych i tłumaczeniach. Warszawa, s. 30–49.
• 7.7. Materiały z sympozjów naukowych ILS UW. GRUCZA F. (ed.) (1976), Lingwistyka stosowana i glottodydaktyka (Materiały z I Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Warszawa, 20–22 listopada 1973), Wyd. UW: Warszawa 1976.
• GRUCZA F. (ed.) (1976), Glottodydaktyka a lingwistyka. (Materiały z II Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Jadwisin 13–15 listopada 1974 r.). Warszawa. GRUCZA F. (ed.) (1978), Teoria komunikacji językowej a glottodydaktyka. Materiały III. Sympozjum ILS (Białowieża 17–19 listopada 1975), Warszawa 1978.
• GRUCZA F. (ed.) (1981a), Glottodydaktyka a translatoryka. (Materiały z IV Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Jachranka 3–5 listopada 1976 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1981b), Bilingwizm a glottodydaktyka. (Materiały z V Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Białowieża, 26–28 maja 1977 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1985), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. (Materiały z VIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Jadwisin 5–7 listopada 1982 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1986), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. (Materiały IX Sympo- zjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW, Białowieża 15–17 maja 1983 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1988), Z teorii i praktyki tworzenia materiałów glottodydaktycznych. (Materiały X Sympozjum ILS (Stawiska/Kościerzyna, 15–17 listopada 1984), Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1988), Problemy kształcenia nauczycieli języków obcych. (Materiały XI Sympozjum ILS Jaszowiec, 7–10 listopada 1985), Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1992a), Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje glottodydaktyczne. (Materiały z XII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Zaborów, 18–20 września 1986 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1992b), Język, kultura – kompetencja kulturowa. (Materiały z XIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Zaborów, 5–8 listopada 1987 r.). Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1992c), Gramatyka – konstrukt intelektualny czy rzeczywistość: glottodydaktyczne implikacje tej alternatywy. (Materiały z XIV Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Warszawa, 16–18 grudnia 1988 r.). Warszawa.
• WOŹNIAKOWSKI W. (ed.) (1992), Modele komunikacji międzyludzkiej. (Materiały z XV Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej oraz Polskiego Towarzystwa Lingwistyki Stosowanej Łąck, 26–28 kwietnia 1989), Warszawa.
• GRUCZA F. (ed.) (1993), Przyczynki do teorii kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspektywie wspólnej Europy. (Materiały z XVI Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Białobrzegi, 16–17 listopada 1990 r.). Warszawa.
• GRUCZA F., Z. Kozłowska (ed.) (1994), Języki specjalistyczne. (Materiały z XVII Ogólnopolskiego Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Warszawa 9–11 stycznia 1992 r.). Warszawa.
• KIELAR B. Z, L. Bartoszewicz, J. Lewandowski (eds.) (1994), Polska szkoła lingwistyki stosowanej. (Materiały XVIII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Warszawa, 18–19 grudnia 1992), Warszawa 1994.
• GRUCZA F., K. Chomicz–Jung (ed.) (1996), Problemy komunikacji interkulturowej: Jedna Europa – wiele języków. (Materiały z XIX Ogólnopolskiego Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW i Polskie Towarzystwo Lingwistyki Stosowanej. Warszawa–Bemo- wo, 17–19 lutego 1994 r.). Warszawa.
• GRUCZA F., M. Dakowska (ed.) (1997), Podejście kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. (Materiały z XX Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW i Polskie Towarzystwo Lingwistyki Stosowanej, Grzegorzewice, 12–14 stycznia 1996 r.). Warszawa.

Identifiers

ISSN

2080-4814