Macierzyństwo kobiet-naukowców* – o konflikcie roli rodzicielskiej i zawodowej

• Authors: Krause Ewa

Title variants

EN

The motherhood of women academics – on the role of the conflict between the parental and professional roles

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę ukazania konfliktu ról doświadczanego przez kobiety– matki podejmujące aktywność naukowo-dydaktyczną oraz trudności w łączeniu macierzyństwa z rolą zawodową. W opracowaniu zasygnalizowano problemy, z jakimi muszą się zmierzyć kobiety chcące jednocześnie pełnić te dwie role. Na podstawie literatury przedmiotu, w tym dostępnych wyników badań przedstawiono, że obowiązki związane z rodziną wzmacniają konflikt ról oraz utrudniają realizację roli zawodowej. Ponadto ukazano, że macierzyństwo i pełnienie roli rodzica jest czynnikiem opóźniającym rozwój kariery naukowej kobiet. Wskazano przy tym na czynniki ją spowalniające i wspomagające. Celem niniejszego tekstu jest zatem zwrócenie uwagi na konflikt ról matka–naukowiec oraz uwrażliwienie środowiska akademickiego na trudności w łączeniu macierzyństwa z aktywnością zawodową kobiet–naukowców.

EN

The paper is an attempt to present the conflict of roles experienced by womenmothers undertaking academic research and teaching activity, and the difficulty of combining motherhood with their professional role. The problems faced by women who want to fulfil these two roles simultaneously have been signalled in the study. Based on the literature of the subject, including the results of available research, it has been shown that family duties enhance the conflict of roles, and hinder the execution of the professional one. In addition, it has also been shown that motherhood and the performance of the parental role is a factor delaying the development of women’s academic careers. Factors supporting and slowing them down have also been indicated. Therefore, the purpose of this paper is to draw attention to the conflict between the roles of a mother and an academic, and to sensitize academia to the difficulties in combining motherhood with the professional activity of women academics.

Keywords

PL

macierzyństwo; rola rodzicielska; rola zawodowa; konflikt ról; kobieta–naukowiec; matka–naukowiec

EN

maternity; parental role; professional role; conflict of roles; woman academic; mother academic

• Publisher: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Szkoła - Zawód - Praca
• Year: 2016
• Issue: 12
• Pages: 153-167

Contributors

author

Krause Ewa

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz

References

• Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wyd. Funna, Wrocław 2000.
• Funkcjonowanie matek–naukowców w obszarze życia rodzinnego i zawodowego, badanie realizowane w 2013 i 2014 roku w ramach akcji Fundacji Mama „Mama na uczelni”; badanie przeprowadzone pod kierownictwem E. Paprzyckiej, http://wns.sggw.pl/wp-content/uploads/FUNKCJONOWANIE-MATEK-NAUKOWC%C3%93W-_%C5%BBYCIE-ZAWODOWE-I--RODZINNE.pdf [13.04.2016].
• Gawlina Z., Macierzyństwo jako wartość w kontekście przemian społecznych, [w:] Blaski i cienie życia rodzinnego, red. Z. Tyszka, „Roczniki Socjologii Rodziny”, Tom XV, Poznań 2003.
• Gębuś D., Rodzina a kariera zawodowa – dylematy współczesnych młodych kobiet, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia, Sociologica” 2014, nr 51.
• Kłosowska J., https://badaniahr.pl/rownowaga_miedzy_zyciem_prywatnym_a_praca_work_life_balance [13.04.2016].
• Knapińska A. (oprac.), Rozbić szklany sufit, MNiSW 5.06.2009, http://www.nauka.gov.pl/polska-nauka/rozbic-szklany-sufit,archiwum,1.html[13.04.2016].
• Konferencja Kobiety w lokalnych elitach. Problemy godzenia obowiązków rodzinnych z pracą i aktywnością społeczną, Instytut Studiów Społecznych UW, Fundacja Feminoteka we współpracy z katedrą UNESCO Kobiety- -Społeczeństwo-Rozwój, Podkowa Leśna, 20.05.2011 (broszura konferencyjna), http://workcaresynergies.eu/wp-content/uploads/2011/07/Podkowa200502011.pdf [13.04.2016].
• Konferencja Płeć w nauce – przeszkoda czy atut? Kariery naukowe a życie prywatne, Instytut Studiów Społecznych UW, Fundacja Feminoteka we współpracy z katedrą UNESCO Kobiety-Społeczeństwo-Rozwój. Warszawa, 1.06.2010 (broszura konferencyjna), http://workcaresynergies.eu/wpcontent/uploads/2011/12/PL%20Discussion%20paper%20PL.pdf [13.04.2016].
• Kowalczyk J., Rzepa T., Konflikt ról rodzinnych i zawodowych a poczucie satysfakcji z życia, „Opuscula Sociologica”, Szczecin 2015, nr 2.
• Kubiak-Szymborska E., Macierzyństwo – praca zawodowa. Kontekst i różne oblicza dylematu, [w:] R. Tomaszewska-Lipiec (red.), Relacje praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki, Wyd. UKW, Bydgoszcz 2014.
• Kuryś K., Urodzenie pierwszego dziecka jako wydarzenie krytyczne w życiu kobiet i mężczyzn, Oficyna Wyd. Impuls, Kraków 2010.
• Kwiatek A., Kobieta-matka vs. kobieta pracownica. Jakość życia pracujących zawodowo matek, „Studia Ekonomiczne”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, Katowice 2014, nr 179.
• MaMa na uczelni i tata też. Praktyczny poradnik dla władz uczelni, Fundacja Mama, Obywatele Nauki, Warszawa 2013, https://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2015_12/9de563efac1050f4ef791dd86db065f1.pdf [13.04.2016].
• Pryszmont-Ciesielska M., Macierzyństwo w perspektywie kobiet podejmujących aktywność naukowo-dydaktyczną – trzy autonarracje, „Edukacja Dorosłych”, Warszawa 2011, nr 2.
• Siemieńska-Żochowska R., Niech będą zachowane proporcje (wywiad przeprowadzony
• przez A. Korzekwę), „Kwartalnik Urzędu Patentowego RP”, Warszawa 2011, nr 1, http://www.uprp.pl/uprp/_gAllery/31/37/31378/KWARTALNIK_nr_1-2011_inter.pdf [13.04.2016].
• Społeczna rola matki – wyzwania współczesnego macierzyństwa, Raport z badania 2015, http://rops-katowice.pl/dopobrania/2015.07.31-raport.pdf [13.04.2016].
• Szukalski P., Bezdzietność w Polsce, [w:] Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie polskim, red. W. Warzywoda-Kruszyńska, P. Szukalski, Łódź 2004.
• Treude N., Matzke M., Kariera pomimo dzieci – trudna sprawa, „Deutsche Welle”, 08.03.2010, http://www.dw.de/kariera-pomimo-dzieci-trudna-sprawa/a-5319580 [13.04.2016].
• Włodarczyk E., Polka w sytuacji macierzyństwa: w trosce o osiąganie i spełnianie wartości macierzyństwa, „Chowanna”, Katowice 2008, nr 2.
• Wojciechowska Z., Macierzyństwo – czynnik wykluczenia na współczesnym rynku pracy czy szansa dla nowych rozwiązań w kobiecej karierze?, „Edukacja Dorosłych”, Warszawa 2012, nr 1.