Wyczytane z rozkładu jazdy. Transgraniczne połączenia kolejowe Polski – portret ilościowy i wstępne tropy interpretacyjne

• Authors: Dębicki Marcin

Title variants

EN

Retrieved from the timetable. Poland’s cross-border railway connections – a quantitative portrait and introductory interpretative suggestions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje tematykę prawie nieobecną w rodzimych naukach społecznych, w szczególności w socjologii – kolejowych pasażerskich połączeń transgranicznych. Analizie poddano połączenia pomiędzy Polską a jej siedmioma sąsiadami, koncentrując się na liczbie kursów, ich kategorii i dostępności dla podróżnych, a więc na czynnikach, które – gdy chodzi o „rzeczywistość kolejową” – mają największy wpływ na społeczny rozwój pogranicza. Badanie przeprowadzono na podstawie kolejowych rozkładów jazdy pociągów obowiązujących w połowie 2019 r., traktowanych jako rodzaj dokumentu urzędowego. Sięgając do szerszych uwarunkowań społeczno-politycznych, a także do doświadczeń własnych autora, w tekście zaproponowano również pewne kierunki interpretacyjne dla obrazu wyłaniającego się z analizy. Prezentowane rozważania przynależą do obszaru zainteresowań socjologii pogranicza jako subdyscypliny socjologii zorientowanej m.in. na zjawiska społeczne zachodzące w przestrzeniach przy granicach państw.

EN

The article deals with the issues hardly present in Polish social sciences, particularly in sociology – passenger railway cross-border connections. The analysis conducted relates to such connections operating between Poland and its seven neighbours, with special attention paid to the quantity of trains, their categories and accessibility to travellers, i.e. to the factors which – as far ‘railway reality’ is concerned – tend to have the greatest impact on the social development of borderlands. The research was based on railway timetables valid in mid-2019, treated as a type of official document. By referring to broader socio-political circumstances as well as to the author’s own experience, certain interpretative suggestions following the results of the analysis were made here, too. The considerations presented are embedded in the sociology of borderland as one of sociology’s subdisciplines, oriented i.a. towards social phenomena occurring in areas adjacent to the borders.

Keywords

PL

polskie sąsiedztwa; pogranicze; rozwój społeczny; integracja transgraniczna komunikacja kolejowa

EN

Polish neighbours; borderland; social development; integration; accessibility

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2019
• Issue: 4(13)
• Pages: 112-130

Contributors

author

Dębicki Marcin

• Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego

References

• Cestovný poriadok vlakovej osobnej dopravy 2018/2019, 2018, Cestovný poriadok platí od 9.12.2018 do 14.12.2019, Železnice Slovenskej republiky, Bratislava.
• Dębicki M., 2004, Społeczne uwarunkowania funkcjonowania kolei w Polsce i w Czechach [w:] Pogranicze – kultura – religia, red. J. Tutaj, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
• Dębicki M., 2014, Ramy funkcjonowania komunikacji kolejowej na transgraniczu polsko-czeskim [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, t. III, red. Z. Kurcz, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Dębicki M., 2017, Przebić się przez Karpaty. Ubóstwo oferty połączeń kolejowych na transgraniczu polsko-słowackim [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, t. IV, red. Z. Kurcz, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Dębicki M., 2019, Destynacja à rebours. Nieobecność Białorusi na mapie turystycznych wyborów Polaków [w:] Sąsiedztwa III RP – Białoruś. Zagadnienia społeczne, red. M. Dębicki, J. Makaro, Wyd. Gajt, Wrocław.
• Dolińska K., Makaro J., Niedźwiecka-Iwańczak N., 2018, Cud pogranicza? Zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych, ZW NOMOS, Kraków.
• Dolnośląski rozkład jazdy pociągów pasażerskich, [2019], obowiązuje w okresie od 9 czerwca 2019 do 31 sierpnia 2019 [b.m.w.].
• Jízdní řád 2019, 2018, Platí od 9. prosince 2018 do 14. prosince 2019, České dráhy, a.s., Praha.
• Kurcz Z., 1997, Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej, red. L. Gołdyka i in., Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra.
• Kurcz Z., 2002, Pogranicza: modelowe euroregiony i tereny tradycyjnej rywalizacji [w:] Wybrane problemy życia społecznego na pograniczach, red. Z. Kurcz, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Kurcz Z., 2006, Pogranicze polsko-niemieckie jako pogranicze społeczne, „Zeszyty Niemcoznawcze PISM”, nr 2.
• Kurcz Z., 2008, Przedmiot socjologii pogranicza w świetle polskich doświadczeń [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, t. I, red. Z. Kurcz, Wyd. Wałbrzyskiej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
• Kurcz Z., 2009, O transgraniczu i transgraniczności [w:] Polskie transgranicza, red. Z. Kurcz, A. Sakson, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Pyszczek G., 2006, Sąsiedztwo a lokalność. Wstęp do analizy teoretycznej [w:] Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, red. J. Kurczewska, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Sułek A., 2002, Ogród metodologii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wojakowski D., 2015, Naród ukraiński jako przedmiot powszechnego niezrozumienia, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
• Woźniak R.B., 2003, Społeczeństwo cywilizacji pogranicza [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, t. I, red. M. Zielińska, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra.