„Polskość” w słoweńskich przekładach Rozki Štefan

• Authors: Muszyńska Anna

Title variants

SL

„Poljskost” v slovenskih prevodih Rozke Štefan

EN

„Polishness” in Slovenian translations by Rozka Štefan

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Rozka Štefan je znamenita polonistka, prevajalka in raziskovalka poljske književnosti. Vse življenje je Slovencem približevala poljsko literaturo in kulturo. V slovenščino je prevedla večino poljskih del iz obdobja romantike (v glavnem Mickiewicza) ter dela najpomembnejših sodobnih pesnikov, izjemno povezanih s poljsko dediščino, kot so: Staff, Tuwim, Różewicz, Miłosz. Njene prevajalske odločitve (v širokem smislu te besede) so vedno zaznamovane s premišljeno strategijo predstavitve tega, kar je tipično poljsko, tega, kar predstavlja bistvo kulturne posebnosti „dežele ob Visli”, so hkrati argument, ki dokazuje, da za odličnega prevajalca v prevodu kulturne ovire in omejitve ne obstajajo. Leta 1999 v Sloveniji je izšla antologija poljske ljubezenske lirike Prošnja za srečne otoke, za katero je Rozka Štefan izbrala in prevedla tekste, leta 2000 je v njenem prevodu izšel Mickieviczev Konrad Wallenrod in končno, eno leto kasneje (2001) izbor Tuwimovih pesmi s preprostim naslovom Julian Tuwim. Omenjeni trije zadnji prevodi 94 let stare prevajalke kažejo na njeno prevajalsko konsekvenco, so kakor „suma” njenega prevajalskega sloga, in kvintesenca njenih prevajalskih preferenc na vsaki ravni prevajalskih odločb: od „makro‑” do „mikroizborov”, znacilnih za imanentno strukturo določenih prevedenih tekstov. Karakterizira jo na različen način izvajana strategija prezentiranja tega, kar je poljsko (t. i. „polskości” — „poljskosti”).

SL

Rozka Štefan an outstanding specialist in Polish studies, translator and expert on Polish literature. She has devoted all her life to presenting Polish culture and literature to Slovenians. She has translated most of Polish Romantic literature into Slovenian (mainly Mickiewicz) and works of the most important contemporary poets rooted in „Polishness”, such as: Staff, Tuwim, Różewicz or Miłosz. Her translator selections (in the broad sense) are always tinted with a strategy of presentation of what is typically Polish, what is specific for the culture of the „country on the Vistula”; this is also proof that for a good translator there are no limits to convey the meaning. In 1999 an anthology of Polish love lyrics titled Antologija poljske ljubezenske lirike was published in Slovenia, in 2000 — her translation of Adam Mickiewicz’s Konrad Wallenrod followed by a selection of Tuwim’s poems (2001) — Julian Tuwim.

Keywords

PL

"polskość" w tłumaczeniu; Rozka Stefan; strategia prezentacji; specyfika kulturowa; makro i mikrowybory

EN

„Polishness” in translations; Rozka Stefan; strategy of prezenation; culture specificity; macro and mikrochoices

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2009
• Volume: 1
• Issue: 1
• Pages: 242-261

Dates

published

2009-10-01

Contributors

author

Muszyńska Anna

• Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet Śląski

References

• Encyklopedia literatury polskiej. Red. Elżbieta Zarych. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005.
• Labuda, Aleksander. „Pan Tadeusz we francuskiej tradycji przekładowej.” Pamiętnik Literacki 3/4 (1993).
• Miłosz, Czesław. Historia literatury polskiej. Kraków: Znak, 1994.
• Muszyńska, Anna. „Miłość ‘grzeczna i subtelna’ — kilka uwag o słoweńskiej antologii polskiej liryki miłosnej w przekładzie Rozki Štefan.” Płeć w przekładzie. Red. Piotr Fast. Katowice—Częstochowa: Śląsk 2006. 176—197.
• Pretnar, Tone. Iz zgodovine slovenskega verznega oblikovanja. Ljubljana: Znanstveni inštitut Filozofske fakultete, 1997.
• Skibińska, Elżbieta. Przekład a kultura. Elementy kulturowe we francuskich tłumaczeniach „Pana Tadeusza”. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1999.
• Słownik literatury polskiej XIX wieku. Red. Józef Bachórz, Alina Kowalczykowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
• Tokarz, Bożena. „Czesław Miłosz w przekładzie Tone Pretnara.” Przekład artystyczny. Zagadnienia serii translatorskich. Red. Piotr Fast. T. 2. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1991.
• Tokarz, Bożena. „Krytyka przekładu w świetle systemu oczekiwań odbiorczych.” Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze. Red. Piotr Fast. Katowice: Śląsk 1999.
• Tokarz, Bożena: „Światło między językami, czyli o potrzebie komparatystyki.” Komparatystyka literacka w przekładzie. Red. Piotr Fast, Katarzyna Żemła. Katowice: Śląsk, 2000. 7—18.

Identifiers

ISSN

1899-9417