Obraz ojczyzny w polskich przekładach poezji Miloša Crnjanskiego

• Authors: Filipek Małgorzata

Title variants

SR

Слика отаџбине у пољским преводима песничког дела Милоша Црњанског

EN

The image of a homeland in the Polish translations of Miloš Crnjanski’s poetry

• Languages of publication: PL

Abstracts

SR

Преводи песама Милоша Црњанског били су објављивани у Пољској већ пре Другог светског рата. Сада пољски читаоци знају песме из збирке Лирика Итаке, као и три по‑ еме Стражилово, Сербиа и Ламент над Београдом. Лајт мотив ове поезије је повратак отаџбини (Лирика Итаке) и чежња за њом (поеме). Код Црњанског отаџбину симболишу углавном топоними, којих има већ у насловима поема, као и елементи српске традиције — нпр. асоцијације на народне песме и њихове јунаке, као што су Краљевић Марко, Милош Обилић и присуство православља (цркве, иконe). Асоциације на туђу културно‑језичку средину (Париз, Тоскана, Јан Мајен, Шпанија, Лисабон) перципиране су као туђе особине текста и од стране пољских и српских читалаца.

EN

The translations of poems by M. Crnjanski were published in Poland before World War II. Currently, the Polish reader known the volume entitled Lyrics of Ithaca and three poems: Stražilovo, Serbia and Lament over Belgrade. The leitmotif of his poetry is the return to the homeland (Lyrics of Ithaca) and longing for it (poems). In Crnjanski’s poetry the homeland is symbolized by toponyms, whiche are already exhibited in the titles. They present some elements of tradition, e. g. a reference to folk songs (heroes: Prince Marko, Miloš Obilić) and Orthodox religion (churches, icons). The transfer of local names and some elements of foreign culture expose the exotic feature of this territory. It is an example of the cultural barrier and difficulties with understanding cultural context. The poetry by Crnjanski refers to a foreign space (Jan Mayen, Libon, Spain, Tuscany) which is exotic, not only for the Polish reader, but also for readers of the original texts.

Keywords

PL

Miloš Crnjanski; poezja; ojczyzna; przekład; cechy egzotyczne

SR

Песничко дело Милоша Црњанског; отаџбина; преводи; туђе особине

EN

Miloš Crnjanski; poetry; homeland; translation; exotic

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2015
• Volume: 6
• Issue: 1
• Pages: 120-132

Dates

published

2015

Contributors

author

Filipek Małgorzata

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bazielich, Wiktor: „Panorama literatury jugosłowiańskiej.” Tęcza 17 (1931).
• Bednarczyk, Anna: „Tłumacz łącznik interkulturowy.” Między oryginałem a przekładem VI. Przekład jako promocja literatury. Red. Maria Filipowicz Rudek, Izabela Kaluta, Jadwiga Konieczna Twardzikowa, Nina Pluta. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2000. 28.
• Benešić, Julije: „Życie literackie Jugosławii.” Świat 18 (1930).
• Białek, Ewa: „Polska literatura współczesna w przekładzie na język rosyjski — konteksty kulturowe.” Przekład. Język. Kultura III. Red. Roman Lewicki. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012. 87.
• Cirlić Straszyńska, Danuta: „Miloš Crnjanski (1893—1977).” Literatura na Świecie 5 (1978). 379—381, 380.
• Crnjanski, Miloš: „Kołysanka”, „Serenada”, „Jugosławia”, „Hymn”, „Skała”, „Dziewczyna”. Tłum. Grzegorz Łatuszyński. Poezja 3 (1987). 52—53.
• Crnjanski, Miloš: „Kołysanka”, „Serenada”, „Jugosławia”, „Marmur w ogrodzie”, „Wędrowiec”, „Opowieść”, „Kochankowie”, „Cześć oddaję”. Tłum. Grzegorz Łatuszyński. Literatura 8 (1988). 32—33.
• Crnjanski, Miloš: „Nowe pokolenie”. Tłum. Stanisław Papierkowski. Kurier Literacko-Naukowy 1 (1931). 5.
• Crnjanski, Miloš: „Oda do szubienicy”, „Sumatra”, „Objaśnienie Sumatry”, „Życie”, „Lament nad Belgradem.” Tłum. Julian Kornhauser, Grzegorz Łatuszyński. Literatura na Świecie 9 (1980). 3—7.
• Crnjanski, Miloš: „Sad”. Tłum. Antoni Brosz. Zet 18 (1933/1934). 4.
• Crnjanski, Miloš: Poezje. Wybór, przekład i posłowie Grzegorz Łatuszyński. Warszawa: Agawa, 2011.
• Crnjanski, Miloš: Wspomnienie. Tłum. Edward Zych. „Kamena” 15 (1966). 8.
• Czapik Lityńska, Barbara: „Jeszcze nie”.Utopicum jugosłowiańskiej awangardy. Katowice: Wydawn. Uniwersytetu Śląskiego, 1996. 27, 56, 82.
• Kornhauser, Julian: „Kwiat duszy, o poezji serbskiego ekspresjonizmu.” Literatura na Świecie 9 (1980). 102, 105, 106.
• Lewicki, Roman: „Czynnik kulturowy a podstawowe cechy przekładu.” Przekład. Język. Kultura III. Red. Roman Lewicki. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012. 77.
• Lewicki, Roman: Obcość w odbiorze przekładu. Lublin: Wydawn. UMCS, 2000. 66.
• Łatuszyński, Grzegorz: „Są wędrówki, śmierci nie ma.” W świecie wyklętych. Szkice o literaturze serbskiej i chorwackiej. Warszawa: Agawa, 1997. 15.
• Łatuszyński, Grzegorz: Wszystkie chwile są i nic być nie przestaje. Antologia poezji serbskiej XX wieku. Cz. 1. Warszawa: Agawa, 2008. 13—39.
• Majkiewicz, Anna: „Nazwy własne w polskich przekładach Piwnicy Auerbacha (Faust J.W. Goethego).” Przekład. Język. Kultura III. Red. Roman Lewicki. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012. 23.
• Mocarz, Maria: „Bariera kulturowa versus komunikacja interkulturowa.” Przekład. Język. Kultura III. Red. Roman Lewicki. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012. 149—150.
• Palavestra, Predrag: „Powieść poetycka Miloša Crnjanskiego.” Tłum. Bogumiła Gnypowa. Odra 2 (1987). 24.
• Palavestra, Predrag: „Powieść poetycka Miloša Crnjanskiego.” Tłum. Bogumiła Gnypowa. Odra 2 (1987). 24.
• Papierkowski, Stanisław: „Literatura serbochorwacka doby współczesnej.” Kamena 2 (1935/1936).
• Papierkowski, Stanisław: „Literatura serbsko chorwacka po roku 1918.” Kurier Literacko Naukowy 49 (1929).
• Papierkowski, Stanisław: „Miloš Crnjanski.” Kurier Literacko Naukowy 11 (1931).
• Petrov, Aleksandar: „Stražilovo.” Knjiga o Crnjanskom. Red. Milo Lompar. Beograd: SKZ BEOGRAD, 2005. 49–50.
• Pisarska, Alicja, Tomaszkiewicz Teresa: Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawn. UAM, 1998. 95.
• Wideł Ignaszczak, Małgorzata: „Kontekst kulturowy w przekładzie leksyki religijnej (na materiale polsko rosyjskim).” Przekład. Język. Kultura III. Red. Roman Lewicki. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012. 145—147.
• Wierzbicki, Jan: „Ekspresjonizm w Jugosławii.” Literatura na Świecie 9 (1980). 132.
• Wierzbicki, Jan: „Melancholijne wędrówki Miloša Crnjanskiego.” Pożegnanie z Jugosławią. Warszawa: SOW, 1992. 60.
• Wierzbicki, Jan: „Programy i manifesty serbskiej awangardy (1918—1925).” Z problemów współczesnych języków i literatur słowiańskich. Red. Józef Magnuszewski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1976. 122.
• Црњански, Милош: „Растанак”, „Лирика Итаке” и коментари. Нови Сад: Светови 1993, ѕ. 40.
• Џаџић, Петар: Повлашћени простори Милоша Црњанског. Београд: Просвета, 1995, ѕ. 133.

Identifiers

ISSN

1899-9417