Ustawodawstwo Unii Europejskiej wobec mniejszości narodowych i etnicznych - casus romski

• Authors: Stankiewicz Wojciech Marcin

Title variants

EN

The legislation of the European Union towards national and ethnic minorities - the case of Roma

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Unia Europejska znajduje się dopiero na etapie tworzenia systemu ochrony mniejszości narodowych i etnicznych, jednak niezbędne będzie podjęcie wielu starań, debat oraz działań, w które koniecznie zaangażowane muszą być wszystkie państwa członkowskie. Próby podejmowane przez Parlament Europejski w celu poprawy sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych w Unii Europejskiej mogą być odpowiednim impulsem do wstępnych refleksji. Pomimo wielu starań Unii Europejskiej oraz wykorzystania funduszy unijnych sytuacja mniejszości romskiej nie uległa dużej poprawie. Głównymi przyczynami są niedostateczne działania ze strony Unii Europejskiej, korupcja urzędników, a także brak zainteresowania społecznością romską państw członkowskich. Dotychczas podjęte działania nie przyniosły zamierzonych rezultatów, dlatego konieczne jest poświęcenie większej uwagi tej kwestii. Unia Europejska potrzebuje mocnego wsparcia innych instytucji unijnych oraz społeczeństwa obywatelskiego.

EN

The European Union is still in the stage of creating the system of protection of national and ethnic minorities. Attempts of the European Parliament to improve the situation in the European Union need research and reflection. Social integration is the most important plane guaranteeing European integration, which is the basis for the future functioning of the European Union. The European community, which will be characterized by a common identity, will not be made up of individual countries but nations retaining their own diversity. Despite many efforts of the European Union the situation of the Roma minority has not dramatically improved. The main reasons are insufficient actions by the European Union, corruption of officials, and lack of interest for the Roma community among the Member States. So far, the measures taken have not produced desired results, so it’s necessary to devote more attention to this issue. The European Union needs strong support from other EU institutions and civil society. The main problem that affects the Roma community is long and difficult road to integration and acceptance by the other citizens of the European Union. A common phenomenon is the reluctance to strangers who are victims of discrimination. Strongly rooted stereotypes, lack of tolerance for other cultures proves that even the best-designed programs, as well as initiatives from the European Union are not sufficient. First of all, there is a need for commitment and unforced intercultural education from both the Roma and the rest of society, which will lead to mutual respect for differences. The phenomenon of social exclusion of the Roma minority is often related to their lifestyle, habits and patterns different from the rest of the society. Help which is offered by the European Union and the Member States is generally perceived as an attempt to breach the culture of the Roma minority and replace it with another. That is why the European Union should develop a range of mechanisms and measures that may be accepted by the Roma.

Keywords

EN

European Union; law; national minorities; Roma

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Sprawy Narodowościowe
• Year: 2014
• Issue: 44
• Pages: 82-101

Dates

published

2014-12-15

Contributors

author

Stankiewicz Wojciech Marcin

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski [University of Warmia and Mazury], Olsztyn, Poland

References

• Chodubski, A. (2013). Światowe tendencje rozwoju mniejszości narodowych i etnicznych. W A. Chodubski & L. Ozdarska, Europejskie doświadczenia mniejszości narodowych i etnicznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
• Discrimination in the EU in 2009, Special Eurobarometer 317. (2009). Pobrano 18 grudnia 2013, z http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_317_en.pdf
• Divido, J. F., Brigham, J. C., Johnson, B. T., & Gaertner, S. L. (1999). Stereotypizacja, uprzedzenia i dyskryminacja: spojrzenie z innej perspektywy. W N. Macrae, C. Strangor, & M. Hewstone (Red.), Stereotypy i uprzedzenia: najnowsze ujęcie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Dyrektywa Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 roku wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne. (2000). Pobrano 14 grudnia 2013, z http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0043:pl:HTML
• Działania Unii Europejskiej przeciwko dyskryminacji: sprawozdanie z działalności w latach 2007-2008. (2009). Luksemburg: Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości Szans.
• European Union Agency for Fundamental Rights. (2009). European Union Minorities and Discrimination Survey 2009: The Roma. Pobrano 21 grudnia 2013, z http://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/413-EU-MIDIS_ROMA_EN.pdf
• European Union Agency for Fundamental Rights. (2011). Respect for and protection of persons belonging to minorities: 2008-2010. Luxembourg: EUR-OP. Pobrano 14 grudnia 2013, z http://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/1769-FRA-Report-Respect-protection-minorities-2011_EN.pdf
• European Union Annual Report on Human Rights 2001. (b.d.). Pobrano 14 grudnia 2013, z www.manskligarattigheter.gov.se/dynamaster/file_archive/020417/edb0b299e6b26ffe6820be23d73ce0e5/eu_arsrapport2001.pdf
• Europejska Karta Języków Regionalnych i Mniejszościowych z dnia 5 listopada 1992 roku (Dz. U. 2009, Nr 137, poz. 1121). (2000). W G. Janusz & P. Bajda, Prawa mniejszości narodowych: standardy europejskie. Warszawa: Wspólnota Polska.
• Fundation Secretariado Gitano. (2010). Situation of Roma In the European Union: A general overview. Pobrano z http://www.gitanos.org/upload/75/60/FSG_-_Situation_of_Roma_in_the_EU.pdf
• Gronowska, B. (1991). Rada Europy wobec problemu mniejszości narodowych. Sprawy Międzynarodowe, (10).
• Grzymała-Kozłowska, A. (2002). Trzy wymiary tolerancji w Polsce i w Europie. W A. Jasińska-Kania & M. Maroda (Red.), Polacy wśród Europejczyków: wartość społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich (ss. 187–212). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Janiszewski, P. (2013a). Kształtowanie polityki Unii Europejskiej wobec Romów. W E. Subocz & S. Garbart (Red.), Współczesne wyzwania polityki wobec romskiej mniejszości etnicznej-edukacja, dyskryminacja, wykluczenie społeczne (ss. 15–40). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
• Janiszewski, P. (2013b). Unia Europejska wobec mniejszości narodowych i etnicznych. W A. Chodubski & L. Ozdarska (Red.), Europejskie doświadczenia mniejszości narodowych i etnicznych (ss. 38–58). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
• Janusz, G., & Bajda, P. (2000). Prawa mniejszości narodowych: standardy europejskie. Warszawa: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.
• Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE 2012, C 326). (2012). Pobrano 14 grudnia 2013, z http://oide.sejm.gov.pl/oide/?option=com_content&view=article&id=14428&Itemid=422
• Komisja Europejska: Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości Szans. (2010). Promowanie równości: działania przeciwko dyskryminacji w 2009 r. Pobrano 21 grudnia 2013, z http://rownosc.info/customers/rownosc/web/attachments/9ddb4877018fa4712942e0e0897b4daf8169cb5a.pdf
• Komunikat Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 roku. (b.d.). Pobrano 21 grudnia 2013, z http://europa.eu/rapid/press-release_PRES-11-135_pl.htm
• Komunikat w sprawie integracji społecznej i gospodarczej na rzecz Romów w Europie. (b.d.). Pobrano 21 grudnia 2013, z http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52010DC0133:pl:NOT
• Konwencja Ramowa o Ochronie Mniejszości Narodowych z dnia 1 lutego 1995 roku. (2002). Dz. U. 2002, Nr 22, poz. 209.
• Konwencja w sprawie Zwalczania Dyskryminacji w Dziedzinie Oświaty z dnia 15 grudnia 1960 roku (Dz. U. 1964, Nr 40, poz. 268). (b.d.). Pobrano 16 grudnia 2013, z http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1960.html
• Koss-Goryszewska, M. (2010). Polska polityka antydyskryminacyjna wobec mniejszości narodowych, etnicznych i rasowych w świetle prawa Unii Europejskiej. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Pobrano z http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/1740718487.pdf
• Kowalewski, T. (2006). Kształtowanie europejskiej przestrzeni edukacyjnej z polskiej perspektywy. W J. Polakowska-Kujawa (Red.), Współczesna Europa w procesie zmian: wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Krasnowski, A. (2011). Cyganie/Romowie w Polsce i w Europie: wybrane problemy historii i współczesności. Warszawa: Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji. Pobrano z http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/5/plik/ot-603.pdf
• Kwadrans, Ł. (2007). Problemy Romów w Unii Europejskiej. W Z. Jasiński & T. Lewowicki (Red.), Miejsce kultur etnicznych i regionalnych w jednoczącej się Europie. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Łobodziński, S. (2002). Ochrona praw osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych – perspektywa europejska. Warszawa: Kancelaria Sejmu Biuro Studiów i Ekspertyz, Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych, Raport 208.
• Łodziński, S. (2006). Ochrona mniejszości narodowych w Europie: zasady ochrony ich praw oraz problemy wdrażania ich w życie. W J. Polakowska-Kujawa (Red.), Współczesna Europa w procesie zmian: wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Łuczak, A. (b.d.). Współczesne działania państw europejskich wobec mniejszości romskiej. Pobrano 20 grudnia 2013, z http://rokor1.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=612:wspczesne-dziaania-panstw-europejskich-wobec-mniejszosci-romskiej&catid=91:prawo-i-okolice&Itemid=182
• Łukaszuk, L. (1990). Mniejszości narodowe w świetle prawa międzynarodowego. Sprawy Międzynarodowe, (5).
• Machocka, A. (2006). Przeciwdziałanie dyskryminacji w Unii Europejskiej. W E. Michalik & H. Chałupczak (Red.), Mniejszości narodowe i etniczne w procesie transformacji oraz integracji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Malicka, A. (2004). Ochrona mniejszości narodowych – standardy międzynarodowe i rozwiązania polskie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Mazur, S. (2010). Polityki Unii Europejskiej i jej państw członkowskich wobec Romów. W S. Mazur, Krajowe i wspólnotowe polityki publiczne wobec mniejszości romskiej – mapa aktywności społeczno gospodarczej Romów. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Pobrano z http://www.msap.uek.krakow.pl/doki/publ/polityki_romowie.pdf
• Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Unii Europejskiej. (b.d.). Pobrano 20 grudnia 2013, z http://www.minority.org.pl/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=4&Itemid=47&lang=pl
• Pawlak, S. (2001). Ochrona mniejszości narodowych w Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Pawlikowski, G. (2011). System ochrony praw osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Europie. Polityka i Społeczeństwo, (8).
• Problematyka mniejszości w UE na konferencji w Lublinie. (2011). Pobrano 20 grudnia 2013, z http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,10289502,Problematyka_mniejszosci_w_UE_na_konferencji_w_Lublinie.html
• PROGRESS programme (2007-2013). (b.d.). Pobrano 18 grudnia 2013, z http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=327&langId=en
• Przewodnictwo Polski w Radzie Unii Europejskiej: raport końcowy z przygotowania i sprawozdania prezydencji. (2012). Warszawa. Pobrano 20 grudnia 2013, z http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/prezydencja/Raport_koncowy.pdf
• Rusnarczyk, B. (b.d.). Tendencje w polityce edukacyjnej wobec imigrantów w wybranych krajach Unii Europejskiej (na przykładzie Francji, Szwecji oraz Polski). Pobrano 16 grudnia 2013, z http://www.publikacje.edu.pl/pdf/7812.pdf
• Socha, J. (2010). Romowie w Unii Europejskiej. Pobrano 21 grudnia 2013, z http://www.psz.pl/Romowie-w-Unii-Europejskiej
• Sozański, J. (2010). Prawa człowieka w Unii Europejskiej po Traktacie Lizbońskim. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Prawnicze.
• Sulimowicz, A. (2011). Mniejszości w Unii Europejskiej. Awazymyz, 3(32). Pobrano 20 grudnia 2013, z http://www.awazymyz.karaimi.org/zeszyty/item/55-mniejszosci-w-unii-europejskiej
• Szelewa, D. (2010). Integracja a polityka edukacyjna. Pobrano 23 grudnia 2013, z http://www.csm.org.pl/pl/publikacje1/category/49-2010
• Szewczyk, M. (2007). Romowie i Sinthi w systemie Unii Europejskiej. W P. Borek (Red.), Romowie w Polsce i w Europie – historia, prawo, kultura. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Szewczyk, M. (2013). Charakterystyka aktywności Unii Europejskiej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Romów oraz jego romskie uwarunkowania (Romanipen). W E. Subocz & S. Garbart (Red.), Współczesne wyzwania polityki wobec romskiej mniejszości etnicznej-edukacja, dyskryminacja, wykluczenie społeczne (ss. 41–78). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
• Szymańczak, J. (2012). Działania Unii Europejskiej na rzecz Romów. Analizy Biura Analiz Sejmowych, (3(70)), 1–6.
• Tulipan, M. (2002). Program Monitoringu Akcesji do Unii Europejskiej: ochrona mniejszości. Pobrano 10 grudnia 2013, z http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/euminoritypolishtrans_20021125_0.pdf
• Wencel, K. (2009). Przeciwdziałanie dyskryminacji za względu na rasę, narodowość i pochodzenie etniczne w wybranych państwach Unii Europejskiej. Analizy, Raporty, Ekspertyzy, (8(29)). Pobrano 18 grudnia 2013, z http://interwencjaprawna.pl/docs/ARE-809-dyskryminacja-UE-przepisy.pdf
• Wieści z Ratusza: Konferencja „Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Unii Europejskiej” dobiegła końca. (2011). Pobrano 20 grudnia 2013, z http://www.um.lublin.pl/um/index.php?t=200&id=154912
• Zygierewicz, A. (2011). Polityka Unii Europejskiej na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji. Studia Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, (2(26)), 87–106.

Identifiers

DOI

10.11649/sn.2014.007