Plurale tantum vs. rzeczownik dwuliczbowy – o płynności statusu jednostki językowej

• Authors: Nowosad-Bakalarczyk Marta

Title variants

EN

Pluralia tantum vs. dual-number nouns. The fluid status of language units

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem rozważań są polskie pluralia tantum typu akta, baty, cynaderki, które powstały w drodze leksykalizacji określonych znaczeń przysługujących formom pluralis rzeczownika dwuliczbowego (akt, bat, cynaderka). Na przykładzie bata i batów ukazana została dynamika ich statusu w przestrzeni języka: referencjalna różnorodność ich form w tekstach i zróżnicowanie ujęć tego faktu w słownikach ujawniające płynność granic między rzeczownikami dwuliczbowymi i rzeczownikami z gurpy pluralia tantum w polszczyźnie. Na podstawie analizy ponad 230 jednostek tego rodzaju uwidocznione również zostały mechanizmy wiązania znaczeń z formą liczby mnogiej, takie jak zwężanie, rozszerzanie, metonimi(zacj)a i metafor(yzacj)a, prowadzące do rozmycia granic między tymi subkategoriami rzeczownika.

EN

The study is concerned with language units such as the Polish akta ‘files’, baty ‘licking’ or ‘whips’, cynaderki ‘kidneys’, which emerged through lexicalization of specific meanings connected with the plural form of respective dual-number nouns (sing. akt, bat, cynaderka). The example of bat and baty shows the dynamics of their status in the space of language: the referential diversity of their forms in texts and the diversity of approaches to this fact in dictionaries, revealing the fluidity of the boundaries between two-number nouns and pluralia tantum in the Polish language. Based on the analysis of over 230 units of this type, mechanisms of linking meanings with the plural form were also revealed, such as narrowing, expanding, metonymy and metaphor, leading to the blurring of the boundaries between these subcategories of nouns.

Keywords

PL

plurale tantum; rzeczownik dwuliczbowy; znaczenie; forma

EN

pluralia tantum; dual-number nouns; meaning; form

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2024
• Volume: 104
• Issue: 3
• Pages: 51-63

Dates

published

2024

Contributors

author

Nowosad-Bakalarczyk Marta

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.31286/JP.00973