Krytyki genealogiczne i autonomia przekonań moralnych

• Authors: Kuźniar Adrian

Title variants

EN

Genealogical critiques and the autonomy of moral beliefs

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Argument darwinowski w metaetyce może posiadać swój memetyczny odpowiednik oparty na założeniu, że nasze przekonania moralne powstały w procesie ewolucji kulturowej na drodze memetycznego doboru naturalnego. Czy istnieje jakaś różnica w mocy argumentacyjnej tych dwóch rodzajów krytyki genealogicznej? W niniejszym artykule staram się wykazać, że różnica taka może występować. Dlatego też nie jest prawdą, że każdy możliwy mechanizm przyczynowy mieszący się w ramach naturalistycznego obrazu świata w tym samym stopniu podważa nasze przekonania moralne. Należy jednak zadać dalej idące pytanie: czy powinniśmy pozostawić racjonalność naszych najgłębszych przekonań moralnych na łasce wyników badań empirycznych nad ich przyczynową genezą? W artykule staję na stanowisku, że nie powinniśmy tego czynić. Jeśli jednak takie podejście ma być uzasadnione, musimy obronić twierdzenie o autonomii systemu przekonań moralnych. Tylko wówczas odmienna koncepcja wiedzy, a także odmienne standardy obiektywnej racjonalności propozycjonalnej mogą zostać zastosowane do tychże przekonań; odmienne, tj. różne od tych właściwych dla przekonań i sądów nienormatywnych. Okazuje się, że tylko ekspresywiści mogą utrzymywać, że własność, na mocy której przekonania moralne pełnią charakterystyczną dla siebie funkcję praktyczną, nadaje dyskursowi moralnemu poszukiwaną autonomię.

EN

The Darwinian argument in metaethics can have its memetic counterparts based on the assumption that our moral beliefs were formed in the process of cultural evolution by means of memetic natural selection. Is there any difference with respect to the debunking force of these two kinds of genealogical critiques? In this paper, I argue that there might be such difference. Therefore, it is not true that any possible naturalistically respectable causal mechanism is equally undermining for our moral beliefs. Yet, there is a more profound question to be asked: should we leave the rationality of our deepest moral beliefs at the mercy of the results of empirical investigations into their causal origin? This paper argues that we should not. However, if this approach is to be justified, the autonomy of moral beliefs must be defended in a principal manner. Only then may a different account of knowledge as well as different standards of objective propositional rationality be legitimately adopted for moral beliefs — i.e. different from those proper to non-normative beliefs. It turns out that only expressivists are in a position to claim that the property in virtue of which moral beliefs perform their distinctive practical function confers autonomy on moral discourse.

Keywords

PL

obalanie argumentów; krytyka darwinowska; argument memetyczny; ekspresjonizm metaetyczny; Derek Parfit; wiedza moralna

EN

debunking arguments; Darwinian critique; memetic argument; metaethical expressivism; Derek Parfit; moral knowledge

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2019
• Volume: 67
• Issue: 3
• Pages: 93-113

Contributors

author

Kuźniar Adrian

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Filozofii, Zakład Filozofii Nauki

References

• CHAPPELL, Richard Yetter. 2017. „Knowing What Matters.” W: Does Anything Really Matter? Essays on Parfit on Objectivity. Red. Peter Singer, 149–167. Oxford: Oxford University Press.
• DAWKINS, Richard. 2012. Samolubny gen. Przełożył Marek Skoneczny. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• DWORKIN, Ronald. 1996. „Objectivity and Truth: You’d Better Believe It”. Philosophy and Public Affairs 25, no. 2: 87–139.
• GIBBARD, Allan. 2003. Thinking How to Live. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• JOYCE, Richard. 2006. The Evolution of Morality. Cambridge, Mass.: A Bradford Book — The MIT Press.
• KUŹNIAR, Adrian. 2018. “Argument darwinowski w metaetyce”. Filozofia Nauki 26 (2018), nr 3: 21–48.
• DE LAZARI-RADEK, Katarzyna, i Peter SINGER. 2014. The Point of View of the Universe: Sidgwick and Contemporary Ethics. Oxford: Oxford University Press.
• NOZICK, Robert. 1981. Philosophical Explanations. Cambridge, Mass: The Belknap Press of Harvard University Press.
• PARFIT, Derek. 2011. On What Matters. Volume Two. Oxford: Oxford University Press.
• PARFIT, Derek. 2017. On What Matters. Volume Three. Oxford: Oxford University Press.
• QUINE, Willard Van Orman. 2000. „O tym, co istnieje”. W: Z punktu widzenia logiki. Dziewięć esejów logiczno-filozoficznych. Przełożyła Barbara Stanosz, 29–47. Warszawa: Aletheia.
• QUINE, Willard Van Orman. 1984. „Review of Parsons’ Mathematics in Philosophy”. Journal of Philosophy 81, no. 12: 783-94.
• SHAFER-LANDAU, Russ. 2012. „Evolutionary Debunking, Moral Realism and Moral Knowledge”. Journal of Ethics & Social Philosophy 7, no. 1: 1–37.
• STREET, Sharon. 2006. „A Darwinian Dilemma for Realist Theories of Value”. Philosophical Studies 127: 109-66.

Identifiers

DOI

10.18290/rf.2019.67.3-5