Podnoszenie wiedzy nauczycieli w efektywnej diagnozie i profilaktyce niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży

• Authors: Wawryk Lidia

Title variants

EN

Improving teachers’ knowledge in effective diagnosis and prevention of social maladjustment among children and adolescents

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano założenia teoretyczne dotyczące podnoszenia wiedzy i kompetencji nauczycieli w zakresie efektywnej diagnozy i profilaktyki niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży. Przedstawiono założenia teoretyczne podstawowych typologii przejawów niedostosowania społecznego oraz zaprezentowano informacje z zakresu profilaktyki społecznej niezbędne w podnoszeniu kompetencji nauczycieli w pracy diagnostycznej i profilaktycznej w szkole.

EN

The article presents the theoretical assumptions concerning the improvement of teachers’ competences in the scope of effective diagnosis and prevention of social maladjustment among children and adolescents. The text deals with the theoretical assumptions of the basic typology of manifestations of social maladjustment and provides information on social prevention necessary in improving teachers’ competences in diagnostic and preventive work at school.

Keywords

PL

diagnoza niedostosowania społecznego; profilaktyka społeczna; kompetencje nauczycieli

EN

teachers’ competences; diagnosis of social maladjustment; social prevention

• Publisher: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: Relacje. Studia z nauk społecznych
• Year: 2018
• Issue: 5
• Pages: 51-63

Contributors

author

Wawryk Lidia

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Antonowsky A. (1995), Rozwikłanie tajemnicy zdrowia, tłum. H. Grzegołkowska-Klarkowska, Wyd. IPN, Warszawa.
• Borucka A. (2011), Koncepcja resilience. Podstawowe założenia i nurty badań, [w:] Resilience, W. Junik (red.), Parpamedia, Warszawa, 1-11.
• Borucka A., Ostaszewski K. (2008), Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, „Medycyna Wieku Rozwojowego”, 12, 587-597.
• Coie J.D. i in. (1996), Profilaktyka: teoria i badania. Ramy teoretyczne i wybrane wytyczne narodowego programu badawczego, tłum. H. Grzegołkowska-Klarkowska, „Nowiny Psychologiczne”, 2, 15-37.
• Czerepaniak-Walczak M. (2007), Emancypacja w tworzeniu indywidualności człowieka, [w:] R. Kwiecińska, S. Kowal, M. Szymański (red.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój, Wyd. AP, Kraków.
• Garmezy N. (1985), Stres-resistant children: The search for protective factors, [w:] J. Stevenson (red.), Recent research in developmental Psychopathology, Pergamon Press, Oxford-New York-Toronto-Sydney-Paris-Frankfurt, 213-234.
• Garmezy N. i in. (1984), The study of stress and competence in children: A building block for developmental psychopathology, „Child Development”, 55, 95-111.
• Gaś Z.B. (2001), Doskonalący się nauczyciel – psychologiczne aspekty rozwoju profesjonalnego nauczycieli, UMCS, Lublin.
• Gaś Z.B. (2003), Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja. Poradnik metodyczny, MENiS, Warszawa.
• Gaś Z.B. (2006), Profilaktyka w szkole, WSiP, Warszawa.
• Hawkins J.D., Catalano R.F., Miller J.Y. (1992), Risk and protective factor for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: Implication for substance abuse prevention, „Psychological Bulletin”, 112, 1, 64-105.
• Hejnicka-Bezwińska T. (2007), Miejsce teorii w przestrzeni rozwoju zawodowego nauczycieli, [w:] R. Kwiecińska, S. Kowal, M. Szymański (red.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój, Wyd. AP, Kraków.
• Jarosz E., Wysocka E. (2006), Diagnoza psychopedagogiczna – podstawowe problemy i rozwiązania, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Junik W. (2011), Zjawisko rezyliencji – wybrane problemy metodologiczne, [w:] W. Junik (red.), Resilience, Parpamedia, Warszawa.
• Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia, WaiP, Warszawa.
• Lewowicki T. (2007), Marzenia o wyzwolonym nauczycielu – o emancypacji i odpowiedzialności, [w:] R. Kwiecińska, S. Kowal, M. Szymański (red.), Nauczyciel – tożsamość – rozwój, Wyd. AP, Kraków.
• Łobocki M. (2004), Wybrane problemy wychowania – nadal aktualne, Wyd. UMCS, Lublin.
• Okoń W (2001), Nowy słownik pedagogiczny, „Żak”, Warszawa.
• Ostaszewski K. (2003), Skuteczność profilaktyki używania substancji psychoaktywnych. Podstawy opracowania oraz ewaluacja programów dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Ostaszewski K. (2005), Podstawy teoretyczne profilaktyki zachowań problemowych młodzieży, [w:] M. Deptuła (red.), Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz.
• Ostaszewski K. (2006), Pozytywna profilaktyka, „Świat Problemów”, 3, 158, 1-5.
• Pytka L., Zacharuk T. (1998), Zaburzenia przystosowania społecznego dzieci i młodzieży. Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, Wydawnictwo WSR-P, Siedlce.
• Rutter M. (1987), Psychosocial Resilience and Protective Mechanism, „American Journal Orthopsychiatric”, 57, 3, 316-331.
• Sokołowska-Dzioba T. (2002), Umiejętności wychowawcze nauczycieli, [w:] T. Sokołowska-Dzioba (red.), Kształtowanie umiejętności wychowawczych, Wyd. UMCS, Lublin.
• Speck O. (2005), Być nauczycielem. Trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, tłum. E. Cieślik, GWP, Gdańsk.
• Strykowski W. (2005), Kompetencje współczesnego nauczyciela, „Neodidagmata”, 27/28, Wyd. UAM, Poznań, 15-28.
• Szałański J. (2003), Poczucie koherencji młodzieży niedostosowanej społecznie a postrzeganie postaw wychowawczych rodziców, [w:] T. Sołtsiak, J. Sudar-Malukiewicz (red.), Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyka i resocjalizacja młodzieży, Wydawnictwo AB, Bydgoszcz.
• Szymańska J. (2002), Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, CMPP-P MEN, Warszawa.
• Szymańska J. (2005), Program profilaktyki w praktyce szkolnej, [w:] Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli, CMPP-P MEN, Warszawa.
• Śliwerski B. (1998), Jak zmieniać szkołę? Studia z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Urban B. (2000), Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne (s. 106-130), [w:] Zachowania dewiacyjne młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Urban B. (2008), Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań (s. 136-165), [w:] B. Urban, J. Stanik (red.), Resocjalizacja, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wysocka E. (2008), Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.