A więc sądzisz, że jesteś darwinistą?

• Authors: David Stove

Title variants

EN

So You Think You Are a Darwinian?

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Myślę, że w dzisiejszych czasach większość ludzi wykształconych uważa się za darwinistów. Jeśli tak jest w istocie, dzieje się to za sprawą niedostatecznej wiedzy na temat darwinizmu i tego, o czym on mówi. Mówi on bowiem o wielu rzeczach, które zwłaszcza w odniesieniu do naszego gatunku są w sposób zbyt oczywisty fałszywe, aby ktoś wykształcony, a przynajmniej posiadający zdolność krytycznego myślenia, mógł w nie uwierzyć. Obecnie większość ludzi wykształconych to, oczywiście, darwiniści w tym sensie, że wierzą oni, iż nasz gatunek powstał wskutek ewolucji zwierząt, a nie został powołany do życia aktem boskiej woli. Ale sama akceptacja tego przekonania to za mało, żeby uznać kogoś naprawdę za darwinistę. Z historii biologii wiemy, że wielu przyjmowało ten pogląd na długo przed narodzinami Darwina i powstaniem samego darwinizmu. Aby uznać kogoś za zwolennika danej szkoły myślenia, konieczna jest z jego strony wiara we wszystkie, bądź prawie wszystkie, twierdzenia właściwe dla tejże szkoły i wyznawane przez wszystkich lub przynajmniej najskrajniejszych jej zwolenników. W każdej dużej szkole myślenia znajdzie się mniejszość, przywiązująca szczególną wagę do najbardziej charakterystycznych dla niej twierdzeń. Ludzi z tego kręgu nazywa się „purystami” bądź „ultrasami”. Dla uczynienia kogoś darwinistą konieczna i wystarczająca jest wiara we wszystkie, bądź prawie wszystkie, twierdzenia właściwe darwinistom i przez nich, a przynajmniej przez ultradarwinistów, uznawane. Podaję dziesięć twierdzeń, które są przekonaniami darwinowskimi w sensie, jaki przed chwilą wyszczególniłem. Każde z nich jest bez wątpienia fałszywe: albo bezpośrednio fałszywe, jeśli mówi o naszym gatunku, albo jeśli ma ogólny charakter, jest wyraźnie fałszywe w odniesieniu do naszego gatunku.

EN

Most educated people nowadays, I believe, think of themselves as Darwinians. If they do, however, it can only be from ignorance: from not knowing enough about what Darwinism says. For Darwinism says many things, especially about our species, which are too obviously false to be believed by any educated person; or at least by an educated person who retains any capacity at all for critical thought on the subject of Darwinism. Of course most educated people now are Darwinians, in the sense that they believe our species to have originated, not in a creative act of the Divine Will, but by evolution from other animals. But believing that proposition is not enough to make someone a Darwinian. It had been believed, as may be learnt from any history of biology, by very many people long before Darwinism, or Darwin, was born. What is needed to make someone an adherent of a certain school of thought is belief in all or most of the propositions which are peculiar to that school, and are believed either by all of its adherents, or at least by the more thoroughgoing ones. In any large school of thought, there is always a minority who adhere more exclusively than most to the characteristic beliefs of the school: they are the "purists" or "ultras" of that school. What is needed and sufficient, then, to make a person a Darwinian, is belief in all or most of the propositions which are peculiar to Darwinians, and believed either by all of them, or at least by ultra-Darwinians. I give ten propositions which are all Darwinian beliefs in the sense just specified. Each of them is obviously false: either a direct falsity about our species or, where the proposition is a general one, obviously false in the case of our species, at least.

Keywords

PL

darwinizm; ultra-darwinizm; teoria ewolucji; dobór naturalny

EN

Darwinism; ultra-Darwinian; theory of evolution; natural selection

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2009/2010
• Volume: 6-7
• Pages: 77-90

Contributors

author

David Stove

References

• Richard DAWKINS, Samolubny gen, przeł. Marek Skoneczny, Na Ścieżkach Nauki, Prószyński i S-ka, Warszawa 2007.
• Richard DAWKINS, Fenotyp rozszerzony, przeł. Joanna Gliwicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Robert TRIVERS, Social Evolution, Benjamin-Cummings Pub. Co. 1985.
• Karol DARWIN, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, Arcydzieła Wielkich Myślicieli, De Agostini, Altaya, Warszawa 2001.
• Karol DARWIN, O pochodzeniu człowieka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1959.