Profilaktyka agresji i przemocy w środowisku rodzinnym i szkolnym

• Authors: Wojciech Cichosz , Arleta Tyburska

Title variants

EN

Aggression and violence among children and youths of school age

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Temat agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży jest przedmiotem wielu badań naukowych. Szybki rozwój cywilizacyjny, coraz wcześniejsza inicjacja przestępcza dzieci i młodzieży zmusza do podejmowania wzmożonych działań zapobiegających eskalacji agresji i przemocy. Ukazanie istoty, przyczyn, a także sposobów zapobiegania agresji i przemocy występującej wśród dzieci i młodzieży, uświadomienie społeczeństwu zasięgu owego zjawiska oraz konsekwencji podejmowania działań agresywnych i przemocowych przez młodych ludzi sprzyja zrozumieniu istoty problemu. Zjawiska agresji i przemocy dotyczą wszystkich grup wiekowych, jednak uzasadniony niepokój budzi fakt, że coraz częściej dotykają one dzieci i młodzież, mając miejsce zarówno w środowisku szkolnym, jak i rodzinnym. Toteż działania profilaktyczne muszą być podejmowane właśnie przez rodziny i placówki oświatowe. Czytelna postawa rodziców i wychowawców, realizowanie założeń programów wychowawczych i profilaktyki w szkołach odgrywają ważną rolę w zapobieganiu agresji i przemocy. Wspomaganie ucznia w pokonywaniu trudności, ograniczanie i eliminowanie czynników ryzyka zaburzających prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny dzieci i młodzieży oraz inicjowanie i wzmacnianie elementów chroniących to ważne sposoby przeciwdziałania opisywanemu zjawisku.

EN

The topic of aggression among children and adolescence has become a subject of many scientific studies. Fast civilisation development as well as earlier criminal initiation amongst children and the youth forces to undertake intensified observations and prepare written applications, which are available for the society in general. The aim of the thesis is to show the essense, causes and possible ways of preventing aggression as well as violence which occur among children and the youth but also to make the society aware of range of the phenomenon and consequences of aggressive and violent activities undertaken by young people. The statistical data and legal regulations with regard to antisocial behavior, which appear among children and teenagers, have been approached. Sources of disfunction, which have been introduced in the present thesis, are personal and individual features who reveal disturbing symptoms and also family and school surroundings. The last point has been dedicated to the aspect of showing an important role of the parents and the teachers in preventing antisocial behaviour, preparing school program of prevention but also traditional and new classification of prevention activities.

Keywords

PL

agresja; przemoc; źródła dysfunkcji; szkoła; rodzina; poziomy działań profilaktycznych; szkolny program profilaktyki

EN

aggression; violence; sources of disfunction; school; family; levels of prevention activities; school program of prevention

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2014
• Issue: 35
• Pages: 93-110

Contributors

author

Wojciech Cichosz

• Wydział Teologiczny Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń

author

Arleta Tyburska

• Wydział Teologiczny Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń

References

• Bagrowicz, J., „Gdzie nie ma ogrodzenia, rozdrapią posiadłość” (Syr 36, 25). O Dekalogu w epoce odrzucenia norm i wartości, Włocławek 2014.
• Bagrowicz, J., Godność osoby fundamentem wychowania, w: Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999, s. 93-115.
• Bingham, J., Porozmawiajmy o… Przemoc, Poznań 2009.
• Brągiel, J. – Jasiński, Z., Przemoc międzyrówieśnicza w szkole, Wałbrzych 2002.
• Cichosz, W., Między nagrodą a karceniem: rola systemów motywacyjnych w edukacji, „Gdyński Kwartalnik Oświatowy”, red. E. Wójcik, 1 (2004), s. 64-68.
• Cichosz, W., Możliwości dialogu wychowania chrześcijańskiego ze współczesną edukacją polską, Pelplin 2013.
• Cichosz, W., Pedagogia wiary we współczesnej szkole katolickiej, Warszawa 2010.
• Cichosz, W., Wychowanie chrześcijańskie wobec postmodernistycznej prowokacji, Gdańsk 2001.
• Cichosz, W., Źródła zagrożeń wychowawczych w szkole, „Studia Gdańskie” 23 (2008), s. 163-178.
• Danilewska, J., Agresja u dzieci – Szkoła porozumienia, Warszawa 2002.
• Dziedzic, B., Standardy Szkolnego Programu Profilaktyki, http://dziedzicl.republika.pl/strona10.html [13.05.2013].
• Gaś, Z.B., Profilaktyka w szkole, w: Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli, red. B. KamińskaBuśko – J. Szymańska, Warszawa 2005, s. 7-20
• Górny, G. – Smoczyński, R. (scen. i reż.), Media i przemoc, Kraków [2009] (DVD).
• Grochulska, J., Agresja u dzieci, Warszawa 1993.
• Kodeks Hammurabiego, tł. M. Stępień, Warszawa 1996.
• Kola, A.M., Relacja mistrz – uczeń jako pozytywna propozycje wyjścia poza spiralę przemocy w szkole, w: Przemoc i agresja w szkole. Od rozpoznania przyczyn do sposobów przeciwdziałania, red. P. Łuczeczko, Łódź 2009, s. 257-268.
• Kołomański, Ł., Przejawy i forma agresji w szkole jako narastający problem w polskiej edukacji. Rola nauczyciela – wychowawcy w profilaktyce agresji, w: Przemoc i agresja w szkole – próby rozwiązania problemu, red. A. Rejzner, Warszawa 2008, s. 223-239.
• Krajewski, M., Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych. Zarys wykładu, Płock 2005.
• Mazur, J., Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość, Warszawa 2002.
• Modrzejewska, D., Kompleksowe podejście w działaniach profilaktycznych, w: Różne spojrzenia na przemoc, red. R. Szczepanik – J. Wawrzyniak, Łódź 2008, s. 209-215.
• Nitecka-Walerych, A., Zjawisko agresji dziewcząt w wieku gimnazjalnym, w: Przemoc i agresja w szkole. Od rozpoznania przyczyn do sposobów przeciwdziałania, red. P. Łuczeczko, Łódź 2009, s. 145-155.
• Olechnicki, K. – Załęcki, P., Słownik socjologiczny, Toruń 2004.
• Orczyk, A., Zarys historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej, Warszawa 2008.
• Pospiszyl, I., Przemoc w rodzinie, Warszawa 1998. Powstrzymać przemoc, Kraków [2009] (DVD).
• Przeciwdziałanie agresji i przemocy, http://www.men.gov.pl/index.php/profilaktyka/informacjematerialy/703-przeciwdzialanie-agresji-i-przemocy [17.05.2014].
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz. U. 2012, poz. 977.
• Sczaniecki, M., Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 1973.
• Seneka, L.A., O łagodności, XXIV, http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=14242&s=1[07.05.2014].
• Siwak, J. – Woźniak, M., Szkolny program profilaktyki, Kalisz 2003.
• Skorny, Z., Psychologiczna analiza agresywnego zachowania się, Warszawa 1968.
• Szkoła bez przemocy i agresji, Żarki [b. r.], dysk DVD.
• Szpringer, M., Szkolna profilaktyka zachowań patologicznych dzieci i młodzieży, Kielce 2001.
• Szymańska, J., Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, Warszawa 2000.
• Tomczyszyn, D., Nauczyciel wobec problemu agresji w klasie, w: Agresja i przemoc we współczesnym społeczeństwie, red. M.J. Dyrda – A. Sędek, Siedlce 2006, s. 57-63.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572.
• Waszkiewicz, H., Profilaktyka uzależnień, http://www.kuratorium1.home.pl/kuratorium2/konferencje/ bursy/Dzialalnosc.pdf [13.04.2014].