Recepcja instrukcji procesowej Dignitas connubii w Polsce

• Authors: Rozkrut Tomasz

Title variants

EN

Reception of the process instruction Dignitas connubii in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Instrukcja procesowa Dignitas connubii była dokumentem wyczekiwanym przez pra- cowników sądownictwa kościelnego w Polsce, tym bardziej że została ona zapowiedziana przez papieża Jana Pawła II w przemówieniu rotalnym z 1998 roku. Dzisiaj, dziesięć lat po opublikowaniu Dignitas connubii, jest też szczególny moment, aby dyskutować na temat kanonicznego procesu małżeńskiego, gdyż została powołana specjalna komisja papieska do reformy kanonicznego procesu małżeńskiego. Dobrze funkcjonujące sądownictwo kościelne winno pozostawać jasnym oraz wymownym znakiem, że Kościół pozostaje sprawnie funkcjonującą instytucją. Był to niewątpliwie jeden z celów prac nad instrukcją Dignitas connubii, ale – jak uczy doświadczenie – nie wystarczy mieć tylko dobre prawo, trzeba je także dobrze stosować, przede wszystkim poprzez dobrze przygotowaną kadrę pracowników sądownictwa kościelnego. Należy podkreślić, że instrukcja Dignitas connubii została z należytym szacunkiem oraz posłuszeństwem przyjęta przez pracowników polskiego sądownictwa kościelnego, tym bardziej że została ona opublikowana w ostatni roku ponty katu papieża Jana Pawła II, jak również powstała z jego inicjatywy. Stąd też od samego początku była ona postrzegana jako vademecum dla kanonicznego procesu małżeńskiego, jak powiedział o instrukcji Dignitas connubii papież Benedykt XVI w swoim pierwszym przemówieniu rotalnym z 2006 roku. Życzliwe przyjęcie w Polsce instrukcji Dignitas connubii nie oznacza automatycznie, że jej opublikowanie nie spowodowało pytań dotyczących natury dokumentu oraz sposobu jego ogłoszenia, które to wątpliwości pojawiły się także w światowej kanonistyce. Trzeba powiedzieć, że kościelny wymiar sprawiedliwość jest dzisiaj w bardzo trudnej sytu- acji – przede wszystkim biskupi winni być tego świadomi oraz winni uważać ten sektor życia Kościoła, często w przeszłości zaniedbywany, za przedmiot ich szczególnej odpowiedzialności osobistej o pierwszoplanowym znaczeniu. Do sytuacji, w której pracują dzisiejsze sądy kościelne, trzeba także dodać bardzo powszechny relatywizm moralny oraz idący za nim, niestety zakorzeniający się także w środowiskach kościelnych, relatywizm dotyczący swobodnego oraz wybiórczego interpretowania normy prawnej. Niestety znakomita w tej materii alokucja rotalna papieża Benedykta XVI z 2012 roku została bardzo została szybko zapomniana.

EN

The process instruction Dignitas connubii was a document long anticipated by the employees of ecclesiastical jurisdiction in Poland, all the more so that it had been announced by Pope John Paul II in his speech to Roma Rota. In addition, in those not so distant times, some employees of ecclesiastical courts in Poland still remembered previous process instruction Provida Mater (1936), alongside its great signi cance for ecclesiastical jurisdic- tion after Pio-Benedictine codi cation of 1917, thus, hopes and expectations related to the new process instruction were considerable. Today, ten years after the publication of Dignitas connubii, it is a special moment to discuss the question of canonical matrimonial process because we are between the meetings of the synod of bishops on the institution of marriage and family, and a commission for the study of reform of the canonical matrimonial process has been appointed. What is more, the fact has been also reported by mass media which, for obvious reasons, have taken particular interest in that issue. Of course, the above situation generates a lot of attention in the Church itself, for a number of reasons. Being aware that our role is not to create or modify the existing church procedural law but virtually to apply it accurately, it should be emphasized that instruction Dignitas connubii was accepted with due respect and obedience by the employees of ecclesiastical jurisdic- tion in Poland, particularly because it was published in the last year of the ponti cate of John Paul II and also on his initiative. Therefore, from the very beginning it was perceived as vademecum for the canonical matrimonial process as Pope Benedict XVI said about the instruction Dignitas connubii in His rst speech to Roman Rota in 2006. Undoubtedly, today we should take care about indicating clearly that the matrimonial process is something exceptional in the Church; in the ecclesiastic community it should not be perceived as a standard but as an exceptional situation. It is an important mission of the Church now and a serious pastoral problem: how to protect the indissolubity of marriage, not only in the process but also in the doctrinal aspect? However, when it comes to the marriage process, we should ensure that it is right, transparent and just.

Keywords

PL

instrukcja procesowa nierozerwalność małżeństwa proces małżeński sprawiedliwość

EN

process instruction indissolubity of marriage matrimonial process; justice

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Annales Canonici
• Year: 2015
• Volume: 11
• Pages: 177-193

Dates

printed

2015-11-01

Contributors

author

Rozkrut Tomasz

• Papieski Uniwersytet Jana Pawła II w Krakowie

References

• I. Ogólnopolskie Forum Sądowe: Urzędy sądowe – władza i służba. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11–12 października 2004 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2005.
• II. Ogólnopolskie Forum Sądowe: Proces małżeński według Instrukcji „Dignitas connubii”. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 13–14 czerwca 2005 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2006.
• III. Ogólnopolskie Forum Sądowe: Proces małżeński w świetle „Dignitas connubii” – pierwsze doświadczenia. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11–12 czerwca 2007 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2008.
• Ogólnopolskie Forum Sądowe: Orzecznictwo rotalne w praktyce sądowej Kościoła. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 15–16 czerwca 2009 roku, red. T. Roz- krut, Tarnów 2010.
• V. Ogólnopolskie Forum Sądowe: Zalety oraz wady kanonicznego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 13–14 czerwca 2011 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2012.
• VI. OgólnopolskieForumSądowe:Wybranezagadnieniaprocesumałżeńskiego w XXX-lecie Kodeksu Jana Pawła II. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 10–11 czerwca 2013 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2014. Ad Praelatos ceterosque O ciales et Admi- nistros Tribunalis Sacrae Romanae Rotae, „Acta Apostolicae Sedis” 73 (1981), s. 231.
• Ad Tribunal Rotae Romanae, „Acta Apostolicae Sedis” 98 (2006), s. 135, 1.
• Baura E., Il valore normativo dell’Istruzione „Dignitas connubii”, [w:] Il giudizio di nullità matrimoniale dopo l’Istruzione „Dignitas connubii”, a cura di P. A. Bon- net, C. Gullo, Libreria Editrice Vaticana 2007, t. 1, s. 211.
• Brzemia-BonarekA., Dopuszczalność dowodów zdobytych w sposób niegodziwy w kanonicznym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Katowice 2007. 10. Brzemia-Bonarek A., Une preuve obtenue d’une manière illicite selon l’instruc- tion „Dignitas connubii”, „Periodica” 102 (2013), s. 307–315.
• Daneels F., Una introduzione generale all’istruzione „Dignitas connubii”, „Ius Ecclesiae” 18 (2006), s. 323.
• Concilium Vaticanum II, const. past. Gaudium et spes.
• De Paolis V., Amministrazione della giustizia e situazione dei tribunali ecclesiastici, „Revista Española de Derecho Canónico” 64 (2007), s. 372.
• Góralski W.,RolaadwokatawkościelnychprocesachmałżeńskichwświetleKPKz1983 roku oraz instrukcji „Dignitas connubii”, „Prawo Kanoniczne” 39 (2006) 3–4, s. 35–50. 15. GreszataM.,ApelacjawświetleInstrukcji„Dignitasconnubii”,„RocznikiNauk Prawnych” 16 (2006) 2, s. 229–239.
• Il giudizio di nullità matrimoniale dopo l’Istruzione „Dignitas connubii”, a cura di P. A. Bonnet, C. Gullo, Libreria Editrice Vaticana 2007/2008, t. 1–3.
• Joannis Paulus II, Ad Romanae Rotae praelatos auditores (die 17 Ianuarii 1998), „Acta Apostolicae Sedis” 90 (1998) 784, 5.
• Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, San- domierz 2007.
• Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Księga VII. Procesy, t. 5, red. J. Krukowski, Poznań 2007.
• Krajczyński J., Zasada nierozerwalności małżeństwa a migracja zewnętrzna Po- laków, „Ius Matrimoniale” 15 (2010), s. 85–115.
• Leszczyński G.,GwarancjaprawadoobronywświetleInstrukcji„Dignitascon- nubii”, „Ius Matrimoniale” 13 (2008), s. 111–123.
• Leszczyński G., Urząd adwokata stałego w świetle Instrukcji „Dignitas connu- bii”, „Ius Matrimoniale” 11 (2006), s. 139–152.
• Llobell J., La natura giuridica e la recezione ecclesiale dell’Istr. „Dignitas connu- bii”, „Ius Ecclesiae” 18 (2006), s. 354.
• Llobell J., La pastoralità del complesso processo canonico matrimoniale: sugge- rimenti per renderlo più facile e tempestivo, [w:] Misericordia e diritto nel matrimo- nio, a cura di C. J. Erràzuriz M., M. A. Ortiz, Roma 2014, s. 131–164.
• Miziński A. G., Status prawny adwokata w Kościele łacińskim, Lublin 2011. 26.Ponti cio Consiglio per i Testi Legislativi, „Dignitas connubii”. Istruzione da osservarsi nei tribunali diocesani e interdiocesani nella trattazione delle cause di nullità del matrimonio. Testo u ciale latino con traduzione italiana, Libreria Edi- trice Vaticana 2005, s. 16.
• Rozkrut T., Jak interpretować normy kodeksowe? Prawo kanoniczne wyrazem jedności Kościoła, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 31 (2012) 2, s. 115–130. 28.Rozkrut T., Jan Paweł II do Roty Rzymskiej, Tarnów 2003, s. 187–192.
• Rozkrut T., Miłość do prawdy w kanonicznym procesie małżeńskim – miejscem spotkania prawa kanonicznego i troski duszpasterskiej Kościoła (Benedykt XVI do Roty Rzymskiej – 2006), „Tarnowskie Studia Teologiczne” 25 (2006) 1, s. 71–81. 30. Rozkrut T., Sądownictwo kościelne w Polsce w relacji do Trybunału Apostolskie- go Roty Rzymskiej (zagadnienia wybrane), [w:] Praktyczne aspekty funkcjonowa- nia trybunałów kościelnych, red. U. Nowicka, Warszawa 2014, s. 173–196.
• RozkrutT.,Słowowobronie„Dignitasconnubii”,[w:] Matrimonium spes mundi. Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polskim i międzynarodowym. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. Ryszardowi Sztychmilerowi, red. T. Pło- ski, J. Krzywkowska, Olsztyn 2008, s. 247–255.
• Wielka Encyklopedia Prawa, t. 2, Prawo kanoniczne, red. G. Leszczyński, War- szawa 2014.

Identifiers

DOI

DOI: http://dx.doi.org/10.15633/acan.1062