Szacowanie nierówności niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych w zależności od wykształcenia

• Authors: Ucieklak-Jeż Paulina

Title variants

EN

Assessment of Inequality of Unsatisfied Health Needs Depending on Education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem jest szacowanie potrzeb zdrowotnych w zależności od poziomu wykształcenia, które dostarcza informacji na temat nierówności zdrowotnej w tzw. krajach nowej Unii Europejskiej. Analizowano związek pomiędzy społeczną determinantą zdrowia, tj. wykształceniem, a subiektywną oceną dostępności opieki zdrowotnej. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszych prac, rozszerzeniem analiz nawiązujących do koncepcji wrażliwości systemu opieki zdrowotnej i może być źródłem istotnych informacji wpływających na ustalanie polityki społecznej i strategii niwelowania nierówności w oparciu o ocenę potrzeb zdrowotnych. Na etapie projektowania badania postawiono następujące hipotezy badawcze: H1: zmniejsza się nierówność pomiędzy grupami społecznymi o różnym poziomie wykształcenia w dostępie do potrzeb zdrowotnych w krajach tzw. nowej UE; H2: niezaspokojenie potrzeb zdrowotnych wynikające z braku dostępu wpływa na stan zdrowia. Z przeprowadzonych szacowań wynika, że ocena aspektów dostępności dla wszystkich grup społecznych, z podziałem na poziom wykształcenia, w badanym okresie 2007–2015 nie poprawiała się. Co więcej, nie poprawił się również poziom koncentracji niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych we wszystkich badanych krajach tzw. nowej UE. Hipoteza druga została w toku weryfikacji przyjęta. W pracy zastosowano metody koncentracji w celu weryfikacji hipotez i trudno podważać zasadność stosowania powyższych metod, jednak w przypadku koncentracji należy pogłębić interpretację specyfiki wskaźników. Do badania wykorzystano zaproponowaną przez autorkę miarę nierówności w zdrowiu, jak również wskaźniki, tj. Theila oraz Herfindahla-Hirschmana, do szacowania nierówności poziomu potrzeb zdrowotnych w czasie.

EN

The objective of the paper is assessment of health needs depending on the level of education, which provides about health inequality in the countries of the so called new European Union. The relation between social determinant of health, i.e. education and subjective assessment of availability of health care. This article is a continuation of earlier works, an extension of analyses referring to the concept of sensitivity of the health care system and may be a source of important information affecting the determination of a social policy and the strategy of strategies affecting inequalities based on an assessment of health needs. The following research hypotheses were set at the stage of planning the research: H1: the stratification between social groups of different level of education in access to health needs in the countries of the so called European Union; H2: unmet health needs resulting from lack of access to affects the state of health. The conducted estimates reveal that the assessment of availability for all social groups when divided into levels of education in the analysed period 2007–2015 did not improve. In addition, the level of concentration of the unmet health needs in all the studied countries of the so called new EU did not improve either. The second hypothesis was accepted in the course of verification. Methods of concentration were used in order to verify the hypotheses and it is difficult to question the legitimacy of application of the said methods, though in case of the concentration it is necessary to extend interpretation of the specific nature of indicators. Inequalities in health, proposed by the authoress, were used in the study, as well as the Theil and Herfindahl-Hirschman indexes for estimating health need level inequalities in time.

Keywords

PL

nierówność zdrowotna; społeczna determinanta zdrowia – wykształcenie; ocena potrzeb zdrowotnych; dostępność opieki zdrowotnej; koncentracja stanu zdrowia; współczynnik Herfindahla-Hirschmana; wskaźnik Theila

EN

health inequality; social determinant of health – education; assessment of health needs; availability of health care; concentration of the state of health; the Herfindahl-Hirschman rate; Theil indicator

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikonomias
• Year: 2017
• Volume: 11
• Pages: 185-203

Contributors

author

Ucieklak-Jeż Paulina

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Acheson D., Niezależne badanie nierówności w raporcie o zdrowiu, Biuro Stacjonarne, Londyn 1998; https://www.healthknowledge.org.uk/ public-health-textbook/research-methods.
• Bem A., Prędkiewicz P., Ucieklak-Jeż P., Effectiveness of allocation of health system non-financial resources, [w:] C. Brătianu, A. Zbuchea, F. Pî-nzaru, E.M. Vătămănescu, R.D. Leon (red.), Strategica. Local versus Global, Faculty of Management, Bucharest 2015, s. 647–656.
• Bem A., Ucieklak-Jeż P., Nierówności w zdrowiu na terenach wiejskich, [w:] R. Andrzejak (red.), Zdrowie dla regionu, Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa, Wałbrzych 2015, s. 59–66.
• Kakwani N.C., Wagstaff A., van Doorslaer E., Socioeconomic inequalities in health: measurement, computation, and statistical inference, „Journal of Econometrics” 1997, 77, s. 87–103.
• Koolman X., Van Doorslaer E., On the interpretation of a concentration index of inequality, „Health Economics” 2004, 13 (7), s. 649–656.
• Mangalore R., Knapp M., Jenkins R., Income-related inequality in mental health in Britain: the concentration index approach, „Psychological Medicine” 2007, 37 (7), s. 1037–1045.
• Sowa A., Społeczne uwarunkowania stanu zdrowia ludności, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia” 2007, V, s. 1–2.
• Szajt M., Przestrzeń w badaniach ekonomicznych, Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2014.
• The World Health Report 2000 Health Systems: Improving Performance, World Health Organisation, Geneva 2000.
• Topór-Mądry R., Gilis-Januszewska A., Kurkiewicz J., Pająk A., Szacowanie potrzeb zdrowotnych, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „VESALIUS”, Kraków 2002.
• Ucieklak-Jeż P., Bem A., Wpływ niefinansowych zasobów systemu ochrony zdrowia na stan zdrowia kobiet i mężczyzn w Polsce, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikono-mias” 2015, 9, s. 8–20; http://dx.doi.org/10.16926/pto.2015.09.13.
• Ucieklak-Jeż P., Koncentracja dostępu opieki zdrowotnej a nierówność zdrowotna, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikonomias” 2017, 11; http://dx.doi.org/10.16926/ pto.2017.11.13.
• Włodarczyk W.C., Polityka zdrowotna Unii Europejskiej: nierówności w zdrowiu, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Ochro-ny Zdrowia” 2006, IV, s. 2. World Bank, Quantitative Techniques for Health Equity Analysis: Technical Notes #7, 2004.
• http://www1.worldbank.org/prem/poverty/health/wbact/health eq tn07.pdf. Accessed October 2006.
• Wright J., Williams R., Health needs assessment: 6 articles from the BM, wiki.euregio3.eu/.../6+bmj+articles+for+phd%5B1%5D.pdf.
• https://www.justice.gov/atr/horizontal-merger-guidelines-08192010.
• http://public-health.artmetic.pl/ocena-potrzeb-zdrowotnych-pacjenta.

Identifiers

DOI

10.16926/pto.2017.11.13

ISSN

2300-2999