Odpłatność wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych w świetle konstytucyjnej zasady prawa do sądu

• Authors: Dyś-Branicka Iwona

Title variants

EN

The costs of judical proceedings in the light of the constitutional principle of the right of recourse to court

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prawo do sądu jest jednym z podstawowych praw gwarantowanych jednostce w państwach demokratycznych. Jego istotnym elementem jest zwłaszcza dostęp do sądu, warunkujący możliwość uruchomienia postępowania przed wymiarem sprawiedliwości w celu dochodzenia obrony swoich praw. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie dostępu do sądu w sprawach cywilnych w świetle generalnej zasady odpłatności tej procedury. Autorka wskazuje na funkcje kosztów sądowych, przywołując poglądy doktryny oraz stanowisko judykatury oraz akcentując wytyczne Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie. Nadto, analizie poddane zostają występujące w polskim porządku prawnym instytucje zwolnienia od kosztów oraz pomocy prawnej udzielonej stronie z urzędu. Na podstawie poczynionych rozważań, autorka formuje wniosek, zgodnie z którym istnienie modelu odpłatnego procesu cywilnego nie stoi w sprzeczności z prawem dostępu do sądu, a za przyjętym rozwiązaniem zgodnym z ogólną klauzulą limitacyjną przemawiają funkcje jakie ma do odegrania instytucja kosztów postępowania w demokratycznym państwie prawnym.

EN

The right of recourse to court is one of the basic rights, which are guaranteed for an entity at the constitutional level in every democratical state. One of its parts is the access to court, which determinates the possibility of starting the proceedings before the court, in order to defend one’s rights. The aim of this elaboration is presenting the access to court in the civil proceedings in the light of costs of this proceeding. The author underlines the function of the legal costs by recalling the doctrine views, the position of the jurisdiction and by underscoring the guidelines of the Constitutional Tribunal in this area. Moreover, the institutions of the exemption from the costs and legal aid in polish law are analysed in the elaboration. Basing on the analisis, the author makes a conclusion, that the model of paid civil proceeding is not contrary to the right of recourse to court, that the current solution is compatibile with the general limitation clause and justified by the function and role of the institution of legal cost in the democratical state of law.

Keywords

PL

postępowanie cywilne; prawo do sądu; koszty sądowe; odpłatność wymiaru sprawiedliwości; ograniczenia prawa do sądu; funkcje kosztów postępowania; dostęp do sądu

EN

civil proceeding; right of recourse to court; legal costs; costs of judical proceedings limitations of the right of recourse to court; function of the costs of proceedings access to courts

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2016
• Issue: 5 (33)
• Pages: 253-273

Dates

published

2016-10-31

Contributors

author

Dyś-Branicka Iwona

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bukowski T., Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Warszawa 1971.
• Flaga-Gieruszyńska K., Postępowanie cywilne. Komentarz praktyczny dla sędziów i pełnomocników procesowych. Wzory pism sądowych i procesowych z przykładowymi stanami faktycznymi, linie orzecznicze, koszty sądowe, Warszawa 2014.
• Korzan K., Koszty postępowania cywilnego a nakłady państwa na utrzymanie wymiaru sprawiedliwości, Gdańsk 1992.
• Mądrzak H., Prawo do sądu jako gwarancja ochrony praw człowieka, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
• Sarnecki P., Artykuł 45, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Sądowa kontrola administracji publicznej. Tom 10. System prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, C.H. Beck 2014, Legalis.
• Skrzydło W., Grabowska S., Grabowski, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa 2009.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Kraków 2004.
• Stępień-Załucka B., Prawo do sądu, [w:] System ochrony praw człowieka w RP, red. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2015.
• Tuleja P., Prawo do sądu, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2011.
• Waligórski M., Proces cywilny – Funkcja i struktura, Warszawa 1947.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
• Zieliński A., Kodeks Postępowania Cywilnego. Komentarz do art. 98–124, C.H. Beck 2015, Legalis.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2016.05.15