Religia jako nośnik cywilizacji

• Authors: Wojciech Daszkiewicz

Title variants

EN

Religion as a Vehicle of Civilization

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Religia nie jest cywilizacją, ale jednym z jej nośników, który ukazuje etos danej cywilizacji, tworzy kodeks moralny i system wartości dla jej uczestników, formułuje normy społeczne, kształtuje mentalność i porządek społeczny. Nie da się odpowiedzieć na pytanie, czy to religia wytwarza cywilizację czy odwrotnie – cywilizacja przyczynia się do powstania religii. Nie ma w tym regularności. Każda konkretny przypadek powinien być zawsze badany oddzielnie, a wówczas będziemy mogli dostrzec cywilizacje tworzące religie lub religie, które budują cywilizacje przez podciąganie wszystkich aspektów życia indywidualnego i społecznego do sfery sacrum.

EN

Religion is not civilization, but one of its vehicles which shows the ethos of a given civilization, creates a moral code and a value system for its participants, formulates social norms, and shapes its mentality and social order. It is impossible to answer the question whether it is religion which produces civilization, or vice versa—it is civilization which contributes to the emergence of a religion. There is no regularity in it. Each specific case should always be studied separately and, then, we will be able to discern civilizations that make up religions, or religions that create civilizations by pulling all the aspects of individual and social life into the sacred sphere.

Keywords

PL

cywilizacja; religia; człowiek

EN

civilization; religion; man

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 3
• Pages: 7-24

Contributors

author

Wojciech Daszkiewicz

• Katedr Retoryki w Instytucie Kulturoznawstwa na Wydziale Filozofii KUL

References

• Bagby, Philip. Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji. Przeł. Jerzy Jedlicki, przedmową opatrzył Jerzy Topolski. Warszawa: PIW, 1975
• Bauman, Zygmunt. Nowoczesność i zagłada. Przeł. Franciszek Jaszuński. Warszawa: Fundacja Kulturalna Masada, 1992
• Bostom, Andrew. Niewierni nie są równi muzułmanom. https://euroislam.pl/niewierni-nie-sa-rowni-muzulmanom/?print=pdf. Dostęp 20.05.2017.
• Braudel, Fernand. Gramatyka cywilizacji. Przeł. Hanna Igalson-Tygielska. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006
• Braudel, Fernand. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm. T. 1: Struktury codzienności, Przeł. Maria Ochab i Piotr Graff. Warszawa: PIW, 1992
• Bronk, Andrzej. „Słowo wstępne”. W: Philip Jenkins. Chrześcijaństwo przyszłości. Przeł. Stanisław Grodź, 5–17. Warszawa: Verbinum. Wydawnictwo Księży Werbistów, 2009.
• Cicero, Marcus Tullius, Tusculanae disputationes. Gespräche in Tusculum. Lateinisch-deutsch. Hrsg. Ernst-Alfred Kirfel. Stuttgart: Philipp Reclam, 1997
• Golka, Marian. Cywilizacja. Europa. Globalizacja. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1999
• Golka, Marian. Cywilizacja współczesna i globalne problemy. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012
• Huntington, Samuel P. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Przeł. Hanna Jankowska. Wyd. 2. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, 2008.
• Kobrzarska-Bar, Barbara. „Fundamentalizm religijny muzułmańskich organizacji terrorystycznych a stan zagrożenia w Europie”. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego 8 (2014), 1: 167–182
• Koneczny, Feliks. O wielości cywilizacyj. Kraków: Gebethner i Wolf, 1935
• Kowalik, Małgorzata. „Arnold J. Toynbee. Zagrożenia i perspektywy Zachodu”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia 27 (2002), 4: 63–78
• Krawczyk, Rafał. Podstawy cywilizacji europejskiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza WSHiP, 2006.
• Krzysztofek, Kazimierz. Cywilizacja: dwie optyki. Warszawa: Instytut Kultury, 1991
• Menzies, Gavin. 1421 rok w którym Chińczycy odkryli Amerykę i opłynęli świat. Przeł. Radosław Januszewski. Warszawa: Amber, 2002.
• Modrzejewski, Arkadiusz. „Cywilizacja jako system społeczny”. Cywilizacja i Polityka 2009, 7: 11–27.
• Morgan, Lewis Henry. „Społeczeństwo pierwotne”. Przeł. Aleksandra Bąkowska. W: Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii. Red. Ewa Nowicka-Rusek i Małgorzata Głowacka-Grajper, 71–81. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
• Potulski, Jakub. Rola i znaczenie tradycji w funkcjonowaniu współczesnych instytucji politycznych w Rosji. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005
• Skudrzyk, Piotr. Losy cywilizacji według Arnolda J. Toynbee’go. Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury, 1992.
• Staszic, Stanisław. Ród ludzki. Warszawa: Wydawnictwo WGP, 2003.
• Tarasiewicz, Paweł. „‘Kultura’ i ‘Cywilizacja’ – próba korelacji”. Roczniki Kulturoznawcze 2 (2011): 75-86.
• Tatarkiewicz, Władysław. „Cywilizacja i kultura”. W: Tenże. Parerga, 74–92. Warszawa: PWN, 1978.
• Toynbee, Arnold J. Cywilizacja w czasie próby. Przeł. Wojciech Madej. Warszawa: Wydawnictwo Przedświt, 1991.
• Toynbee, Arnold J. Studium historii. Przeł. Józef Marzęcki. Warszawa: PIW, 2000.
• Toynbee, Arnold J., i Ikeda Daisaku. Wybierz życie, dialog o lepszej przyszłości. Przeł. Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999
• Zdybicka, Zofia Józefa. Religia w kulturze. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2010.
• Zdybicka, Zofia Józefa. Religia a religioznawstwo. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2013.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2017.8.3-1