Struktury pośrednie demokracji obywatelskiej w nauce społecznej Kościoła

• Authors: Narecki Zbigniew

Title variants

EN

Intermediate Social Bodies of Civic Democracy in the Social Doctrine of the Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na przykładzie wykładni społecznej Kościoła możemy dostrzec klarowną wizję demokracji obywatelskiej, gdzie państwo opiera się na wielości grup i struktur, które posiadają naturalne prawo do indywidualnego i niezależnego życia. To rodzina, zrzeszenia, gminy, organizmy zawodowe oraz sam Kościół – tworzą ze społeczeństwa obywatelską platformę rzeczywistych podmiotów, władnych za siebie i losy dobra wspólnego; i co istotne – są w stanie dzielić odpowiedzialność pomiędzy wielu ludzi i ich poziomy. Wówczas to kierując się stałą troską o swobodny rozwój indywidualności człowieka i umacniając jego prywatną inicjatywę, bronią nie tylko siebie i jednostki, lecz także samo państwo przed zapędami do nadopiekuńczości i społecznego umasowienia czy niekontrolowanej manipulacji obywatelami. Aby więc przeciwdziałać monopolizacji państwa i biurokratyzacji życia społecznego, palącą sprawą jest wzmacnianie struktur pośrednich, przesunięcie uprawnień i zadań możliwie jak najbardziej w dół, i o ile to możliwe, oddelegowanie ich do sektorów niepaństwowych, publiczno-prywatnych. Dzięki temu stworzy się jednostkom oraz ich gremiom swobodny i niezależny rozwój, zaś państwu zablokuje ustawiczny pęd do nadużywania władzy, gdyż jest to już prosta droga do jakiegokolwiek totalitaryzmu. W tychże ramach państwowości znajdą swoje uprawnienia obywatele, którzy pokierują się dobrem wspólnym, a nie swymi partykularnymi interesami, które je degradują, rozbijają. Największy paradoks i zarazem kluczowa tajemnica propozycji społecznej nauki Kościoła zawiera się w tym, że ożywiana przez Ewangelię demokracja pozostaje nadal rzeczywistością świecką obywateli, szanującą rozdział władzy cywilnej od religijnej, zaś państwo uznając tę zasadę znajduje dla sobie w tym dziele najwłaściwsze miejsce i rolę.

EN

In a debate one can see how and why the social doctrine of the Church constantly defends the rights of the human being and the intermediate social bodies, i.e. small groups, including family, various associations, etc. It is guided by the concern for the unrestricted growth of human individuality by strengthening private initiative, enabling people to take responsibility in their private lives and in a society, thus defending the state itself against overprotectiveness and social universalization. Hence the vision of civic democracy, proposed by SDC for the modern democracies, where the state is based on a multiplicity of groups and associations, which have the inherent right to individual and independent life. According to the history of the development of human societies the following units existed before the state: family, associations, municipalities, professional organizations, and the Church itself. To prevent the monopoly of the state and bureaucratization of public life, it is crucial to strengthen the intermediate social and state bodies, transfer powers and duties to the lowest level, and to delegate tasks as far as possible to non-state sectors, both public and private. Another general conclusion is to create a platform within civil society for real entities responsible for themselves and the fate of a community, which will give both individuals and intermediate bodies broad space for growth. The entities will share the responsibility, as the common good suggests, among many people and their social levels. It is a necessary intervention, as implied by SDC, to prevent uncontrolled manipulation of citizens, so that individuals and their gatherings are allowed free and independent development, and the state will be denied the constant impulse to abuse power, as it is now a simple way to any type of totalitarianism. This is a good context for citizens who are guided by the common good, rather than their particular interests. Although the Church does not provide definite solutions to the socio-political presence of modern societies, it sees the compelling necessity of Christianity for the twenty-first century democracy. What spoils the opponents’ plans is the fact that the necessity of faith and its civic aspect is based only seemingly paradoxically on their radical difference: because only the infinite diversity enables effective vigilance and penetrating fertilization, under the law, which may be called “excess of what is spiritual”. The biggest paradox and also the key proposal of SDC is therefore in the fact that democracy nourished by the Gospel is still the secular reality of citizens, respecting the separation of civil and religious authority. The state, recognizing this principle, finds itself the most appropriate place. Our discussion is to remind us of the inalienable proposals and laws of SDC.

Keywords

PL

struktury pośrednie; demokracja obywatelska; nauka społeczna Kościoła; dobro wspólne

EN

intermediate social bodies; civic democracy; social doctrine of the Church; common good

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli)
• Journal: Społeczeństwo i Rodzina
• Year: 2013
• Issue: 1(34)
• Pages: 33-54

Contributors

author

Narecki Zbigniew

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II