Wartości sacrum i sanctum kreowane w tekstach polskich pieśni religijnych po 1945 roku

• Authors: Sojka Agnieszka
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prezentowany tekst jest rodzajem artykułu oryginalnego. Celem jest ukazanie wartości sacrum i sanctum kreowanych w polskich pieśniach religijnych powstałych po 1945 roku. Autorka w trakcie badań posłużyła się przede wszystkim analizą tekstu słownego pieśni, ale również wzięła pod uwagę elementy dzieła muzycznego. Główne wyniki analiz ujawniły wpisane w teksty repertuaru pieśniowego wartości sacrum i sanctum, które przejawiają się poprzez tematykę, używane zwroty, specyficznej poetyce sacrum i wynikającym z niej sakralnym charakterze pieśni będących nośnikiem wartości religijnych oraz w strukturze pieśni, w którą wpisani są nadawca i odbiorca wartości sacrum i sanctum. Wyniki analiz mogą stanowić podstawę do dalszych badań, szczególnie w zakresie recepcji pieśni oraz jej zastosowania praktycznego zarówno w pracy pedagogicznej, jak i wychowawczej, szczególnie w zakresie pedagogiki religijnej Oryginalność artykułu stanowi specyficzna perspektywa badawcza przyjęta w trakcie analiz materiału badawczego, którą jest hermeneutycznofenomenologiczne nastawienie badawcze autorki, a także całościowa analiza dzieła literacko-muzycznego jaką jest pieśń.

EN

The article presents an overview and analysis of a research study of the repertoire of Polish religious songs after 1945. The article aims to present how the religious values of sacrum and sanctum are realized in them through the medium of linguistic and musical means of expression. The author also examines the categories of religious poetry as proposed by Maria Jasińska-Wojtkowska, and considers religious songs as multi-faceted acts of auto- and social communication. A phenomenological perspective adopted by the songs encourages holiness and acts of goodness through the pursuit of God – the supreme value. The article is an original text. Its goal is to demonstrate how the religious values of sacrum and sanctum are realized through the medium of linguistic and musical means of expression in Polish religious songs created after 1945. The author considers religious songs as multi-faceted acts of auto- and social communication. The methods employed by the author are analysis of song lyrics, as well as analysis of selected aspects of the musical component of the songs. The main results are as follows: the analyses reveal that the lyrics of the religious songs are imbued with the values of sacrum and sanctum, expressed through the choice of topics, the words and phrases used, and a type of poetics specific for sacrum. As a consequence, the songs provide vessels for religious values. Moreover, the structures of the songs are such that they include, as their inherent components, the author and the addressee of the values of sacrum and sanctum. The results of the analyses may be employed further as a basis for continued research, in particular in the following areas: reception of religious songs; practical applications of the reception of religious songs, both in pedagogical work and in the context of child education and socialization, especially in terms of religious upbringing and education. The songs encourage holiness and acts of goodness through the pursuit of God, the supreme value. The article also explores the social impact religious songs have on an individual’s attitude to the world and interaction with the religious community. The article’s original contribution consists mainly in the research perspective it applies to the analyses of the research material, i.e. the author’s hermeneutic and phenomenological approach. Moreover, the article’s strong point lies in its comprehensive treatment of songs as both literary and musical works.

Keywords

PL

Pieśń religijna; sacrum; sanctum; Bóg; religia; wartości; poezja religijna; kultura

EN

Religious song; sacred; sacrum; sanctum; God; religion; values; religious themes; song; religious poetry; culture

• Publisher: Fundacja Naukowa Katolików “Eschaton”
• Journal: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
• Year: 2014
• Issue: 1(5)
• Pages: 229-246

Contributors

author

Sojka Agnieszka

• Jagiellonian University in Cracow in Poland

References

• Bajerowa Irena, O języku współczesnego życia religijnego, „W Drodze”, r. 9: 1981, nr 9, s. 43-50.
• Bajerowa Irena, Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym. Wprowadzenie do dyskusji, [w:] O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. tomu Maria Karpluk, Jadwiga Sambor, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1988, s. 9-20, seria: (Katolicki Uniwersytet Lubelski. Zakład Badań nad Literaturą Religijną, t. 13).
• Eliade Mircea, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, wybór i wstęp Marcin Czerwiński, przełożyła Anna Tatarkiewicz, wyd. 2., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974, ss. 298.
• Folklor, sacrum, religia. Praca zbiorowa, red. Jerzy Bartmiński i Maria Jasińska-Wojtkowska, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 1995, ss. 294, [2].
• Ingarden Roman, O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, [przekładu dokonała Maria Turowicz], Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960, ss. 489, [2].
• Jasińska-Wojtkowska Maria, Problematyka badań nad liryką religijną, [nadtytuł:] Komisja do Badań nad Literaturą Katolicką. Posiedzenie z dnia 14 maja 1957 r., [w:] Sprawozdania z czynności wydawniczej i posiedzeń naukowych oraz kronika Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego nr 8 za okres od 1 stycznia 1957 r. do 31 grudnia 1957 r., Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1958, s. 57-59.
• Jasińska-Wojtkowska Maria, Sacrum w poezji Leopolda Staffa, [w:] Polska liryka religijna, red. Stefan Sawicki, Piotr Nowaczyński, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1983, s. 371 - 422, seria: Religijne tradycje literatury polskiej, red. Stefan Sawicki, vol. 1.
• Marcel Gabriel, Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei, przełożył Piotr Lubicz, posłowie Antoni Podsiad, „Pax”, Warszawa 1984, ss. 315, [4].
• Otto Rudolf, Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, przełożył Bogdan Kupis, [wstęp pióra Józefa Kellera], Thesaurus Press, Wrocław 1993, ss. 218, [1].
• Polskie śpiewy religijne społeczności katolickich. Studia i materiały, t. 1, redakcja naukowa Bolesław Bartkowski, współpraca Karol Mrowiec, Jan Stęszewski, TNKUL, Lublin 1990, ss. 397, [3], seria: (Źródła i Monografie / Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, t. 117).
• Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, pod red. Stefana Sawickiego, Andrzeja Tyszczyka, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1992, ss. 549, [7].
• Sawicki Stefan, Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, [w:] Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, pod red. Stefana Sawickiego, Andrzeja Tyszczyka, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1992, s. 95-110.
• Sojka Agniszka, Wychowawcze funkcje polskiej pieśni religijnej po 1945 roku, Instytut Pedagogiki. Wydział Filozoficzny Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2002. Praca doktorska w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
• Zarębianka Zofia, Co to jest poezja religijna?, „Horyzonty Wiary. Zeszyty Instytutu Kultury Religijnej przy Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie”, r. 2: 1991, zeszyt 8, s. 71-82.

Identifiers

ISSN

2299-9922