NEUROPLASTYCZNOŚĆ MÓZGU WSPARCIEM ROZWOJOWYM DZIECKA WE WCZESNYM DZIECIŃSTWIE

• Authors: Skibska Joanna

Title variants

EN

BRAIN NEUROPLASTICITY AS A SUPPORT FOR THE DEVELOPMENT OF CHILDREN IN EARLY CHILDHOOD

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst stanowi przegląd badań nad plastycznością mózgu, prowadzonych w ubiegłym wieku oraz współcześnie, które dla tej problematyki okazały się przełomowe i pozwoliły na tworzenie teorii, które w obecnym kształcie umożliwiły kontynuację empirycznych poszukiwań odpowiedzi na pytania: jak działa nasz mózg oraz jakie są jego możliwości. Tekst omawia mikroanatomię mózgu, charakteryzuje proces mielinizacji oraz tworzenia nowych połączeń nerwowych istotnych dla naszego rozwoju poznawczego. Określa rolę i znaczenie doświadczenia życiowego oraz uczenia się dla tworzenia nowych połączeń nerwowych, a także zmian i przeobrażeń zachodzących w naszym mózgu. Przedstawia rodzaje plastyczności oraz jej podział z uwzględnieniem okresów rozwojowych. Omawia znaczenie plastyczności mózgu w rozwoju dziecka jako szczególnej formy wsparcia, nie tylko w sytuacjach uszkodzenia mózgu.

EN

This paper is a review of research on brain plasticity introduced in the last century and conducted until today, which turned out to be a breakthrough for the discussed issue and led to the creation of the theory, which in its present form enabled the continuation of empirical research on answers to the following questions: how our brain works and what its capabilities are. The text discusses micro-anatomy of a human brain and characterizes the process of myelination and creating new neural connections essential for our cognitive development. Furthermore, the study defines the role and significance of life experience and learning in creating new neural connections and the changes and transformations taking place in our brain. It also shows the types of plasticity and its division, taking into account periods of development and discusses the importance of brain plasticity in the development of a child as a form of support, not only in situations of brain damage.

Keywords

PL

budowa neuronu,; neuroplastyczność mózgu,; rodzaje plastyczności,; mielinizacja,; połączenia nerwowe,; aktywność funkcjonalna mózgu,; genetyczne programowanie; połączeń nerwowych,; wsparcie rozwojowe dziecka

EN

neuron construction,; brain neuroplasticity,; types of plasticity,; myelination,; nerve connections,; functional activity of the brain,; genetic programming of neural connections,; developmental support of a child

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 79-92

Contributors

author

Skibska Joanna

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

References

• Blakemore, S.J. i Frith, U. (2008). Jak uczy się mózg. Kraków.
• Borkowska, A.R. i Domagalska, Ł. (2013). Plastyczność mózgu. W: Ł. Domańska i A.R. Borkowska (red.). Podstawy neuropsychologii klinicznej. Lublin.
• Borkowska, A.R. (2006). Neuropsycholigiczne mechanizmy powstawania zaburzeń rozwojowych. W: A.R. Borkowska i Ł. Domańska (red.). Neuropsychologia kliniczna dziecka. Warszawa.
• Bragdon, A.D. i Gamon, D. (2010). Rozwiń swój umysł. Ćwiczenia dla lewej półkuli mózgu. Warszawa.
• Christie, B.R. i Cameron, H.A. (2006). Neurogenesis in the adult hippocampus. Hippocampus, 16.
• Dylak, S. (2015). …aby uczyć dzieci myśleć. W: J. Malinowska i T Neckar-Ilnicka (red.). Uczenie się dzieci. Myślenie i działanie. Kraków.
• Gloksin, W. (1988). Uwarunkowania psychicznego rozwoju dziecka. Warszawa.
• Goldberga, E. (2014). Jak umysł rośnie w siłę, gdy mózg się starzeje. Warszawa.
• Hebb, D.O. (1949). The organization of behavior. A neuropsychological theory. New York & London.
• Fields, RD. (2012). Drugi mózg. Rewolucja w nauce i medycynie. Warszawa.
• Fields, R.D. (2008). Biała eminencja. Świat Nauki, 4 (200).
• Konorski, J. (1948). Conditioned reflexes and neuron organization. Cambridge.
• Kossut, M. (2012). Neuroplastyczność. W: T. Górska, A. Grabowska i J. Zagrodzka (red.). Mózg a zachowanie. Warszawa.
• Mikołuszko, W. (2013). Piękny umysł. Sekrety Nauki, 7 (17).
• Neuron (2016). Pobrano z lokalizacji: https://pl.wikipedia.org/wiki/Neuron.
• O’Shea, M. (2012). Mózg. Sopot.
• Panasiuk, J. (2010). Zaburzenia mowy u dzieci chorych neurologicznie – diagnoza i terapia logopedyczna. W: B. Cyl (red.). Różne aspekty rozwoju mowy. Katowice.
• Pąchalska, M., Kaczmarek, B.L.J. i Kropotov J.D. (2014). Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki. Warszawa.
• Pąchalska, M. (2007). Rehabilitacja neuropsychologiczna. Procesy poznawcze i emocjonalne. Lublin.
• Pąchalska, M. (2007). Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu. T. 1. Warszawa.
• Radziwiłłowicz, W. (2004). Rozwój poznawczy dziecka w młodszym wieku szkolnym. Kraków.
• Skangiel-Kramska, J. (2012). Neuroprzekaźniki i ich receptory. W: T. Górska, A. Grabowska i J. Zagrodzka (red.). Mózg a zachowanie. Warszawa.
• Skibska, J. (2012). Afazja dziecięca. W: J. Skibska i D. Larysz (red.). Neurologopedia w teorii i praktyce. Bielsko-Biała.
• Smith, A. (1988). Umysł. Warszawa.
• Spitzer, M. (2008). Jak uczy się mózg. Warszawa.
• Strojnowski, J. (1989). Psychologia fizjologiczna. Lublin.
• Wiesel, T.N. i Hubel, D.H. (1965). Extent of recovery from the effects of visual deprivation in kittens. Journal of Neurophysiology, 6 (28).
• Wróbel, A. (2012). Neuron i sieci neuronowe. W: T. Górska, A. Grabowska i J. Zagrodzka (red.). Mózg a zachowanie. Warszawa.
• Vetulani, J. (2014). Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice. Tyniec.
• Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazna mózgowi. Toruń.