Psychologia społeczna a materializm historyczny.

• Authors: Michał Pytlik

Title variants

EN

Social Psychology and Historical Materialism.

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Historical materialism and social psychology are in deep and underestimated relationship. As historical materialism constitutes a theoretical framework for social psychology, the social psychology brings a great amount of data which updates the Marxist legacy. The problem often raised is psychology’s focus on individual and explaining the whole reality from its point of view whereas historical materialism definitely stands on the position of methodological anti-individualism. Nevertheless individualistic social psychology does not deny the anti-individualistic approach in social sciences in general. Individuals are social, are part of society and even if individual consciousness and practice are not conclusive for social processes, they must be examined with the same respect. There is a space for individualism in Marxism as well. One of the keypoints of historical materialism is mutual relation between social conditions reflecting in consciousness and humans transforming these conditions through their material practice. This assumption considered from individualistic perspective is equal with human entity shaped by its social relations and historical circumstances and transforming these relations through its behaviour. It corresponds with definitions of social psychology – individuals’ thinking, feeling and behaving stems from their social setup, but they influence this setup as well. The Marxist social psychology is then legit and can be continued with the psychology’s data already collected.

Keywords

EN

social psychology; historical materialism; methodological individualism; methodological anti-individualism; social consciousness; individual consciousness; thinking; individual practice; behaviour

• Publisher: Instytut Filozofii, Uniwersytet Szczeciński
• Journal: Nowa Krytyka
• Year: 2016
• Issue: 37
• Pages: 149-172

Contributors

author

Michał Pytlik

• Uniwersytet Opolski

References

• S. Rainko, Marks. Dwie filozofie, Warszawa 2015 J. Kochan, Materializm historyczny jako teoria i jako metodologia humanistyki, „Nowa Krytyka” 2015, nr 34 W. Sztumski, Materializm dialektyczny a współczesne nauki szczegółowe, Warszawa 1977 S. Kozyr-Kowalski, Materializm historyczny jako metodologia nauk humanistycznych, „Studia Filozoficzne” 1977, nr 4 B. Kaczmarek, Łurija, Wygotski, Freud i Marks, w: Na drogach i bezdrożach historii psychologii, red. T. Rzepa, C. Domański, Lublin 2011 R. Roberts, Psychology and Capitalism. The Manipulation of Mind, Alresford 2015 S. Mika, Wstęp do psychologii społecznej, Warszawa 1972 J. Plechanow, O roli jednostki w historii, Warszawa 1949 G.A. Cohen, Kapitalizm, wolność i proletariat, w: Aktualność wolności. Wybór tekstów, red. B. Misztal, M. Przychodzeń, Warszawa 2005 K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. I, Warszawa 1960 A. Fiske, Four Elementary Forms of Sociality: Framework for a Unified Theory of Social Relations, „Psychological Review” 1992, no. 4, vol. 99, s. 689–723 S. Mika, Psychologia społeczna, Warszawa 1987 J. Kmita, Świadomość społeczna, w: Świadomość i rozwój, red. J. Lipiec, Kraków 1980 A. Schaff, Marksizm a jednostka ludzka, Warszawa 1965 S. Baley, Wprowadzenie do psychologii społecznej, Warszawa 1959 K. Marks, F. Engels, O materializmie historycznym, Warszawa 1948 W. Mejbaum, Materializm subiektywny. Zarys epistemologii marksistowskiej, Wrocław 2002 A. Labriola, Historia, filozofia, socjologia i materializm historyczny, Studenckie Koło Filozofii Marksistowskiej (Uniwersytet Warszawski), Warszawa 2006 F. Engels, Ludwik Feuerbach i zmierz klasycznej filozofii niemieckiej, Warszawa 1949 R. Stachowski, B. Dobroczyński, Historia psychologii – od Wundta do czasów najnowszych, w: Psychologia akademicka, t. I, red. J. Strelau, D. Doliński, Gdańsk 2010 F.H. Allport, Social Psychology, Boston 1924 D.G. Myers, Psychologia społeczna, tłum. A. Bezwińska-Walerjan, Poznań 2003 D.T. Kenrick, S.L. Neuberg, R.B. Cialdini, Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice, tłum. M. Trzebiatowska, A. Nowak, M. Orski, Gdańsk 2002 D.G. Myers, Psychologia, tłum. J. Gilewicz, Poznań 2003 B.W. Roberts, R. Helson, Changes in Culture, Changes in Personality: The Influence of Individualism in a Longitudinal Study of Women, „Journal of Personality and Socia Psychology” 1997, no. 72, s. 641–651 L. Althusser, Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, Studenckie Koło Filozofii Marksistowskiej (Uniwersytet Warszawski), Warszawa 2006 P.J. Galbierin, Razwitije issledowanij po formirowaniju umstwiennych diejstwij, w: Psichołogiczeskaja Nauka w SSSR, Moskwa 1959