Obywatelstwo Unii Europejskiej w świetle koncepcji dzielonej suwerenności ludu J. Habermasa

• Authors: Serowaniec Maciej , Włoch Wojciech
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W swojej koncepcji dzielonej suwerenności ludu J. Habermas, nawiązując niejako do filozofii I. Kanta, próbuje odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: jaki kształt musiałoby przybrać obywatelstwo Unii Europejskiej, aby jednostki mogły same siebie postrzegać jako obywateli UE? Niniejszy artykuł stanowi próbę odniesienia przyjętego przez J. Habermasa abstrakcyjnego modelu obywatelstwa UE do obowiązujących uregulowań prawnych oraz praktyki politycznej. Analiza przyjętego przez J. Habermasa modelu obywatelstwa UE posłuży również ukazaniu, na ile obecny kształt obywatelstwa unijnego odpowiada jego konceptualnej treści, a także w jakim kierunku muszą podążać zmiany, aby w pełni ją zrealizować. Wszystkie wymienione powyżej zagadnienia spaja fundamentalne pytanie: jak zapewnić Unii Europejskiej demokratyczną legitymizację?

EN

The paper is discussing the concept of shared sovereignty, coined by Jürgen Habermas, along with his theory of citizenship of the European Union. In particular, the Author of the paper makes reference to Habermas’ model of EU citizenship in the light of the current legislation, policy and practice. The reference is made in an attempt to release whether the current shape, or condition, of European citizenship corresponds to its conceptual content and to clarify the general direction for the change as it could be fully implemented. All those issues are mentioned with a view to answer a very fundamental question, namely how to ensure the democratic legitimacy of the European Union?

Keywords

PL

obywatelstwo Unii Europejskiej J. Habermas; koncepcja dzielonej suwerenności ludu; suwerenność; deficyt demokracji

EN

model of EU citizenship; J. Habermas; concept of shared sovereignty; sovereignty; democratic deficit

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2014
• Issue: 3 (19)
• Pages: 137-160

Dates

published

2014-06-30

Contributors

author

Serowaniec Maciej

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika

author

Włoch Wojciech

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika

References

• Bodnar A., Obywatelstwo Unii Europejskiej a ochrona praw podstawowych obywateli państw członkowskich, „Zeszyty OIDE” 2008, nr 9.
• Bodnar A., Obywatelstwo wielopoziomowe: status jednostki w europejskiej przestrzeni konstytucyjnej, Warszawa 2008.
• Dahl R., Dilemmas of Pluralist Democracy: Autonomy vs. Control, New Haven and London 1982.
• Grimm D., Przez konstytucję do integracji, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2005, nr 1 (1).
• Gubrynowicz A., Obywatelstwo Unii Europejskiej, Stan obecny i perspektywy, „Zeszyty OIDE” 2008, nr 9.
• Habermas J., Czy Europie potrzebna jest konstytucja?, przeł. M. Łukasiewicz, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2005, nr 1 (1).
• Habermas J., Die Krise der Europäischen Union im lichte einer Konstitutionalisierung des Völkerrechts. Ein Essay zur Verfassung Europas, [w:] J. Habermas, Zur Verfassung Europas. Ein Essay, Berlin 2011.
• Habermas J., Europejskie państwo narodowe – o przeszłości i przyszłości suwerenności i obywatelstwa, [w:] J. Habermas, Uwzględniając Innego. Studia z teorii politycznej, przeł. A. Romaniuk, Warszawa 2009.
• Habermas J., Obywatelstwo państwowe a tożsamość narodowa, przeł. B. Markiewicz, [w:] J. Habermas, Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, przeł. A. Romaniuk i R. Marszałek, Warszawa 2005.
• Habermas J., Wie demokratisch ist die EU? Die Krise der Europäischen Union im lichte einer Konstitutionalisierung des Völkerrechts, „Blätter für deutsche und internationale Politik” 2011, nr 8.
• Isensee J., Europa narodów czy naród europejski – o podstawie i celu organizacji kontynentu, przeł. M. Kurkowska, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2012, nr 1 (12).
• Jellinek G., System der subjektiven öffentlichen Rechte, Tübingen 1905.
• Kadelbach S., Unionsbürgerschaft, [w:] Europäisches Verfassungsrechts. Theoretische und dogmatische Grundzüge, red. A. von Bogandy, J. Bast, Berlin–Heilderberg 2009.
• Kant I., O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, [w:] O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce. Do wiecznego pokoju. Projekt filozoficzny, przeł. M. Żelazny, Toruń 1995.
• Kelsen H., Reine Rechtslehre, Wien 1967.
• Kowalik-Bańczyk K., Komentarz do art. 20 TfUE, [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. t. 1 (Art. 1–89), red. A. Wróbel, Warszawa 2012.
• Krastev I., Dezintegracja europejska?, „Krytyka Polityczna” 2013, nr 34.
• Krastew I., Paradoks demokratyczny europy, „Przegląd Polityczny” 2012, nr 112.
• Łazowski A., Obywatelstwo Unii Europejskiej – uwagi teoretyczne i praktyczne w dziesięć lat po wejściu w życie Traktatu z Maastricht, [w:] Szkice z prawa Unii Europejskiej, t. I, red. E. Piontek, A. Zawidzka, Kraków 2003.
• Mielnik B., Obywatelstwo Unii Europejskiej, Wrocław 2000.
• Müller J.W., Patriotyzm konstytucyjny, przeł. I. Szymaniak, „Res Publica Nowa” 2008, nr 192/rok XXI.
• Preuß U.K., Transformacja europejskiego państwa narodowego szansą na powstanie europejskiej opinii publicznej?, przeł. M. Kurkowska, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński” 2007, nr 1 (5).
• Rawls J., Liberalizm polityczny, przeł. A. Romaniuk, Warszawa 1998.
• Wąsiewski G.J., Koncepcja „patriotyzmu konstytucyjnego” Jürgena Habermasa. W kręgu poszukiwań modelu ustrojowego Unii Europejskiej, Toruń 2010.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2014.03.06