Prawo do sądu jako prawo jednostki i jako gwarancja horyzontalnego działania praw i wolności

• Authors: Florczak-Wątor Monika

Title variants

EN

Right to a fair trial as an individual right and a guarantee of the horizontal application of rights and freedoms

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł analizuje prawo do sądu jako jedno z praw osobistych, które podlega ograniczeniom na warunkach wskazanych w Konstytucji oraz jako gwarancja horyzontalnego działania innych praw i wolności. Omawiane są w tym kontekście cztery elementy składające się na prawo do sądu, a mianowicie prawo dostępu do sądu, prawo do odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej, prawo do uzyskania ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy oraz prawo do odpowiednio ukształtowanego ustroju organów państwowych wymierzających sprawiedliwość. Prawo do sądu podlega bezpośredniemu stosowaniu, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Może ono przybrać postać stosowania samoistnego Konstytucji, współstosowania Konstytucji i ustawy (lub innego aktu normatywnego) oraz stosowania kolizyjnego. W ramach pozytywnych obowiązków państwa mieści się obowiązek zapewnienia prawa do sądu na wypadek naruszenia praw konstytucyjnych przez inne podmioty, w tym również podmioty prywatne.

EN

The article discusses a right to a fair trial as a personal right that is a subject to limitations provided by the Constitution and as a guarantee of the horizontal application of rights and freedoms. The author analysis four elements of a right to a fair trial, namely a right of access to a court, a right to due process, a right to the final decision and a right to a proper judicial system. A right to a fair trial is applied directly, unless the Constitution provides otherwise. Its three forms are distinguished, namely autonomous application of the Constitution, co-application of the Constitution and a statute (or another normative act) and control application. Among positive obligations of the State there is the duty to ensure a right to a fair trial in case of the violation of constitutional rights by other subjects, including private subjects.

Keywords

PL

horyzontalny wymiar praw jednostki prawo do sądu

EN

horizontal dimension of individual rights; right to a fair trial

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2016
• Issue: 3 (31)
• Pages: 47-66

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Florczak-Wątor Monika

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Ogólna charakterystyka), „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
• Florczak-Wątor M., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014.
• Łętowska E., Prawo do sądu – różnice perspektywy, [w:] Aurea Praxis Aurea Theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, t. II, Warszawa 2011.
• Mądrzak H., Prawo do sądu jako gwarancja ochrony praw człowieka, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
• Pilipiec S., Teoretyczno-prawne aspekty zasady prawa do sądu, „Annales UMCS” 2000, vol. XLVII.
• Sarnecki P., Artykuł 45, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Wróbel A., Glosa do trzech wyroków Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 1.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawnego, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Zieliński A., Prawo do sądu i organizacja władzy sądowniczej, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2016.03.03