Antoni Krzyżanowski - nauczyciel i dyrektor prywatnego żeńskiego gimnazjum i liceum ogólnokształcącego Wacławy Arciszowej w Lublinie w latach 1929-1939

• Authors: Barbara Kalinowska-Witek

Title variants

EN

Antoni Krzyżanowski − a Teacher and a Principal of the Private Female Intermediate School and Preparatory School of Waclawa Arciszowa in Lublin in the Years 1929-1939

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Antoni Krzyżanowski was deserved for Lublin as a teacher and educator in the interwar period. He worked as a teacher and principal at the school called „Szkoła Lubelska” (1919-1929) and in the Prywatne Żeńskie Gimnazjum (Private Female Intermediate School) and Liceum (preparatory school) of Waclawa Arciszowa (1929-1939). He actively worked on the Board of Higher Education Section of the Polish Teachers' Union (Zarząd Sekcji Szkolnictwa Średniego Związku Nauczucielstwa Polskiego), also belonged to the Association of Directors of Polish High Schools (Stowarzyszenie Dyrektorów Polskich Szkół Średnich). He was a member of the eductional commission on the branch of Polish Historical Society in Lublin. He took part in the work of the Lublin methodological spots of history and geography. As the principal of the intermediate school of W. Arciszowa cared for the material conditions and the appropriate educational and pedagogic level of the site. Thanks to his efforts, at the turn of the year 1934/35, the school received full powers of state schools. Director cared for young people entrusted to him. He aimed for creating girls the best conditions for development and education. Cared for the substantive preparation of teachers and their further education. He emphasized the need to self-study − not only in terms of tought subjects, but also in the widely understood issues of upbringing. He believed that every teacher must be an educator at the same time, so he was especially particular about the personal example of teachers in the education of young people. A. Krzyżanowski also looked after youth organisations, in order to bring up the schoolgirls entrusted to him to be aware of their duties citizens. Particular attention paid to developing youth self-government. He collaborated with his students' parents knowing that only a collaborative effort of the family and the school would deliver the intended results. He had a lot of ideas and plans for the future, unfortunately, the outbreak of war and death at the hands of the Nazi occupier interrupted his educational and pedagogical work.

Antoni Krzyżanowski był zasłużonym dla Lublina pedagogiem okresu dwudziestolecia międzywojennego. Pracował jako nauczyciel i dyrektor w Szkole Lubelskiej (1919-1929) oraz w Prywatnym Żeńskim Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym Wacławy Arciszowej (1929-1939). Aktywnie działał w Zarządzie Sekcji Szkolnictwa Średniego Związku Nauczycielstwa Polskiego, należał też do Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich. Był członkiem komisji dydaktycznej w Lubelskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Historycznego. Brał udział w pracach lubelskich ognisk metodycznych z zakresu historii i geografii. Jako dyrektor Gimnazjum W. Arciszowej dbał o warunki materialne i odpowiedni poziom dydaktyczno-wychowawczy placówki. Dzięki jego staraniom w roku szkolnym 1934/1935 szkoła uzyskała pełne uprawnienia szkół państwowych. Dyrektor troszczył się o powierzoną sobie młodzież. Dążył do stworzenia dziewczętom jak najlepszych warunków rozwoju i kształcenia. Dbał o odpowiednie przygotowanie merytoryczne nauczycieli i ich doskonalenie zawodowe. Podkreślał konieczność samokształcenia − nie tylko w zakresie wykładanych przedmiotów, ale również w szeroko pojętej problematyce wychowania. Uważał, że każdy nauczyciel musi być jednocześnie wychowawcą, dlatego szczególną uwagę zwracał na osobisty przykład nauczycieli w wychowaniu młodzieży. A. Krzyżanowski sprawował też opiekę nad organizacjami młodzieżowymi, chcąc wychować powierzone sobie uczennice na świadome swych obowiązków obywatelki. Szczególną uwagę zwracał na rozwijanie samorządności młodzieży. Współpracował z rodzicami uczennic wiedząc, że tylko wspólny wysiłek rodziny i szkoły przyniesie zamierzone rezultaty. Miał wiele pomysłów i planów na przyszłość, niestety wybuch wojny i tragiczna śmierć z rąk hitlerowskiego okupanta przerwała jego pracę oświatowo-wychowawczą.

Keywords

PL

szkoła Wacławy Arciszowej w Lublinie (1912-1949); nauczyciele Lublina w latach 1918-1939; kształcenie dziewcząt w latach 1918-1939; szkolnictwo w Lublinie w latach 1918-1939; Antoni Krzyżanowski

EN

school of Waclawa Arciszowa in Lublin (1912-1949); teachers of Lublin in 1918-1939; education of girls in 1918-1939; education in Lublin in 1918-1939; Antoni Krzyżanowski

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2015
• Volume: 62
• Issue: 11: Katechetyka
• Pages: 95-117

Contributors

author

Barbara Kalinowska-Witek

• Zakład Historii Wychowania i Pedagogiki Porównawczej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Archiwum Państwowe w Lublinie. Miejska Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Lublinie sygn. 8.
• Archiwum Państwowe w Lublinie. Prywatne Żeńskie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Wacławy Arciszowej w Lublinie 1917-1949. Księga Protokołów Rady Pedagogicznej 1917-1931 sygn. 209.
• Archiwum Państwowe w Lublinie. Prywatne Żeńskie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Wacławy Arciszowej w Lublinie 1917-1949. Księga protokołów Rady Pedagogicznej z roku szkolnego 1938/39 i 1939/40 sygn. 205.
• Arciszanki swojej przełożonej 1912-1937. 25-lecie Gimnazjum Wacławy Arciszowej w Lublinie. Lublin 1937.
• Arciszowa Wacława. W: Słownik biograficzny nauczycieli miasta Lublina w latach 1918-1939. Red. J. Doroszewski. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe 2007 s. 24-26.
• Hitlerowskie więzienie na Zamku w Lublinie 1939-1944. Red. Z. Mańkowski. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1988.
• Kalinowska B.: Z dziejów Prywatnego Żeńskiego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego Wacławy Arciszowej w Lublinie (1912-1949). „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1996 t. 17 s. 201-208.
• Kalinowska-Witek B.: Kartka z dziejów oświaty lubelskiej. Prywatne Żeńskie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące Wacławy Arciszowej w Lublinie (1912-1949). Lublin: UMCS 2012.
• Kasperek J.: Kronika wydarzeń w Lublinie w okresie okupacji hitlerowskiej. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1983.
• Marczuk J.: Antoni Krzyżanowski jako lubelski nauczyciel i wzorowy dyrektor gimnazjalny. „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2002 nr 1-2 s. 121-127.
• Marczuk J.: Krzyżanowski Antoni. W: Słownik biograficzny miasta Lublina. T. 2. Red. T. Radzik, A. Witusik, J. Ziółek. Lublin: UMCS 1996 s. 127-128.
• Marczuk J.: Szkolnictwo średnie w Lublinie w latach 1918-1939. „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1973 nr 4 s. 518-520.
• Moszyński R., Policha L.: Lublin w okresie okupacji (1939-1944). Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1964.
• Prywatne Męskie Gimnazjum im. Stefana Batorego („Szkoła Lubelska”) w XXX lecie. Lublin 1906-1936. Lublin 1936.
• Zaleska E.: Nauczyciele więźniowie Zamku Lubelskiego 1939-1944. „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1976 t. 5 s. 278.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2015.62.11-7