Duchowość ekologiczna jako nowe ujęcie relacji z Bogiem, człowiekiem i przyrodą

• Authors: Sławomir Zalewski

Title variants

Ecological Spirituality as a New Approach to the Relationship of God, Man and Nature

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problematykę duchowości ekologicznej w jej relacjach do Boga, człowieka i środowiska na podstawie encykliki papieża Franciszka Laudato si’. Papież podjął problematykę aktualną a zarazem skomplikowaną, której analiza narażona jest na różne formy redukcjonizmu bądź ideologizacji. Jego ujęcie duchowości ekologicznej bazuje na fundamencie Boga Stwórcy, który nadał stworzonemu światu porządek naturalny oraz ukształtował hierarchię bytów. Ta przesłanka chroni przed redukcjonistycznym patrzeniem na człowieka, a zarazem – przed uzurpowaniem przez niego władzy absolutnej. Na tym fundamencie Ojciec św. mógł rozwinąć postulat kontemplatywnego postrzegania świata, w którym odkrywa się stworzenia nie jako przedmioty do użycia, lecz nade wszystko widzi się w nich dar i wartość zadaną człowiekowi. Takie głębokie widzenie pozwala odkryć na nowo Boga jako Stwórcę i Ojca, z miłości powołującego człowieka i świat do istnienia. Dzięki wspólnocie pochodzenia od jednego Ojca chrześcijanin widzi w drugim człowieku − zwłaszcza w najsłabszym i bezbronnym − brata, z którym łączą go więzi solidarności i miłości. Wreszcie świat jest widziany nie jako miejsce eksploatacji i zdobyczy, lecz jako tajemnica, która prowadzi do Boga i w Bogu znajduje pełne wyjaśnienie. Im głębiej umysł oświecony wiarą kontempluje świat, tym bardziej widzi piękno i nieskończoność Boga. I zarazem im ściślej łączy się z Bogiem, tym bardziej świat odsłania mu swoje piękno i ścisłą relację ze Stwórcą.

EN

An article presents environmental issues of spirituality in their relationship to God, man and the environment on the basis of the encyclical of Pope Francis Laudato si'. The Pope took up the current and complicated issue, analysis of which is exposed to various forms of reductionism or ideologies. His view of ecological spirituality is based on the foundation of God the Creator, who gave the world the natural order and also created and shaped the hierarchy of beings. This premise protects against reductionist looking at the man and at the same time − before usurp his absolute power. On this foundation, the Holy Father could develop postulate of the contemplative perception of the world in which he discovers the creatures as objects to use, but above all he sees in them a gift and value given to the man. Such a deep vision can rediscover anew God as Creator and Father for the love of establishing the human world into existence. Thanks to the origin of coming from one Father, Christian sees in others, especially in the weakest and defenceless a brother with whom he has ties of solidarity and love. Finally, the world is seen not as a place of exploitation and prey, but as a mystery that leads to God and God is the full explanation of it. The deeper the mind enlightened by faith contemplates the world, the more he sees beauty and infinity of God. And at the same time more closely connects with God, the more the world reveals to him its beauty and close relationship with the Creator.

Keywords

PL

Stwórca; Bóg; ekologia; styl kontemplacyjny; prostota; harmonia

EN

the Creator; God; ecology; contemplative style; simplicity; harmony

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 64
• Issue: 5: Teologia duchowości
• Pages: 125-146

Contributors

author

Sławomir Zalewski

• Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku

References

• Franciszek, Encyklika w trosce o wspólny dom Laudato si’, Rzym 2015.
• Augustyn, św., Objaśnienia Psalmów, tłum. J. Sulowski, PSP, t. 40.
• Apokalipsa już się rozpoczęła. René Girard w rozmowie z redakcją czasopisma „Réforme”, „Znak” 2016, nr 11, s. 58-63.
• Benedykt XVI, Encyklika o integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie Caritas in veritate, Rzym 2009.
• Benedykt XVI, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2007.
• Benedykt XVI, Przemówienie na uniwersytecie w Ratyzbonie (Regensburg), 12.09. 2006,http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/podroze/ben16-ratyzbona_12092006.html [3.12.2016].
• Bernard Ch.A., Wprowadzenie do teologii duchowości, tłum. J. Machniak, Kraków 1996.
• Boguszewski P., Moralność mózgu. Paweł Boguszewski w rozmowie z Karoliną Głowacką, „Znak” 2016, nr 10, s. 24-29.
• Cardini F., Frate Francesco, papa Francesco e l'ecologia, http://www.sanfrancescopatronoditalia.it/blog-francescani/frate-francesco-papa-francesco-e-l-ecologia--574#.WDrHIrlA_CM [28.11.2016].
• Discorso del Santo Padre Francesco ai partecipanti alla riunione dell'associazione internazionale rurale cattolica (I.C.R.A), http://w2.vatican.va/content/francesco/it/ speeches/2016/december/documents/papa-francesco_20161210_riunione-icra.html [10.12.2016].
• Deutsche Bischofskonferenz, Schöpfung Zukunft der Schöpfung – Zukunft der Menschheit. Erklärung der Deutschen Bischofskonferenz zu Fragen der Umwelt und der Energieversorgung, Bonn 1980, s. 10, https://www.nachhaltigkeit.info/media/1294745787phpxOOD7y.pdf [25.11.2016].
• Eichelberger W., Lepiej dać się zabić, niż zabić kogoś. Wojciech Eichelberger w rozmowie z Dominiką Kozłowską, „Znak” 2016, nr 10, s. 30-35.
• Ekologia, http://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/ekologia [22.11. 2016].
• Franciszek, Okazujemy miłosierdzie naszemu wspólnemu domowi. Przesłanie na Światowy Dzień Modlitwy o Ochronę Świata Stworzonego, „L'Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2016, nr 9, s. 4-7.
• Govanni Paolo II, Discorso ai partecipanti ad un convenio su ambiente e salute (24 marzo 1997, nr 5, https://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1997/ march/documents/ hf_jpii_spe_19970324_ambiente-salute.html [16.11.2016].
• Givanni Paolo II, Discorso ai partecipanti alla settimana di studio promossa dalla Pontificia Accademia delle Scienze (18 maggio 1990), https://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1990/may/documents/hf-jp-ii_spe_19900518_acc-scienze.html [16.11.2016].
• Gogola J., Teologia komunii z Bogiem. Synteza teologii duchowości, Kraków 2012(4).
• Grunt M., Pokój wewnętrzny warunkiem pokoju zewnętrznego w świetle wybranych wypowiedzi Jana Pawła II, w: Ku szczęściu – bez oszustwa, red. J. Misiurek i in., Lublin 1997, s. 181-200.
• Hambach–Steins M., Ein Impuls zur „ökologischen Umkehr“ – Die Umwelt– und Sozialenzyklika Laudato si', w: „Ganzheitliche Ökologie“. Diskussionsbeiträge zur Enzyklika Laudato si' von Papst Franziskus, Münster 2015, s. 4-10.
• Jan od Krzyża, Droga na Górę Karmel, w: Tenże, Dzieła, Kraków 1986(4), s. 125-397.
• Jan Paweł II, Pokój z Bogiem Stwórcą, pokój z całym stworzeniem. Orędzie na XXIII Światowy Dzień Pokoju, Rzym 1990.
• Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis, Rzym 1987.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Marder M., Czy rośliny powinny mieć prawa?, „Znak” 2016, nr 6, s. 6-13.
• Omelia di Sua Santitià Benedetto XVI, http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/it/ homilies/2005/documents/hf_ben-xvi_hom_20050424_inizio-pontificato.html [26.11.2016].
• Singer P., Wyzwolenie zwierząt, tłum. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa 2004.
• Stelmach A., Zrównoważony rozwój – „walka z rakiem”, którym jest... człowiek, http://www.pch24.pl/zrownowazony-rozwoj---walka-z-rakiem--ktorym-jest----czlowiek,47539,i.html#ixzz4QmdJ6wlj [24.11.2016].
• Toboła-Pertkiewicz P., Homo ecologicus. Zielona religia, http://www.pch24.pl/ homo-ecologicus--zielona-pseudoreligia-,444,i.html [2.12.2016].
• Wiedza o wszechświecie prowadzi naukowców do Boga, http://www.pch24.pl/wiedza-o-wszechswiecie-prowadzi-naukowcow-do-boga,32997,i.html [25.11.2016].
• Zalewski S., Bóg a pełnia człowieka. Rozwój życia mistycznego chrześcijanina w dynamicznym procesie oczyszczeń według św. Jana od Krzyża, Płock 2015.
• Zięba M., Papieska ekonomia. Kościół – Rynek – Demokracja, Kraków 2016.
• Zrzucił sutannę, by krytykować Kościół i błogosławić zwierzęta, http://www.pch24. pl/animal-pastor--zrzucil-sutanne--by-krytykowac-kosciol-i-blogoslawic-zwierzeta,45997,i.html [2.12.2016].

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2017.64.5-6