Ciało niedoskonałe? Seksualny aspekt niepełnosprawności fizycznej w kinie współczesnym

• Authors: Małgorzata Kozubek

Title variants

EN

The Imperfect Body? Sexual Aspect of Physical Disability in Contemporary Cinema

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W filmach podejmujących temat niepełnosprawności, niezależnie od konwencji, gatunku czy strategii autorskiej, często pojawia się wątek seksualności. Niejednokrotnie zorganizowana jest wokół niego cała fabuła, bywa on punktem jej wyjścia lub pojawia się tylko w jednej scenie, ale zawsze znaczącej z punktu widzenia dramaturgii. W artykule omówione są dwa skrajne sposoby przedstawiania ciała niepełnosprawnego we współczesnym kinie w kontekście seksualności. Z jednej strony jest to ciało upragnione ("Quid Pro Quo", "Crash: Niebezpieczne pożądanie", "American Mary", "Uwięziona Helena", "Zet i dwa zera"), z drugiej – ciało niechciane ("Sesje", "Hasta la Vista!", "Sztuka latania", "Jak to jest", "Zatańcz ze mną", "Zwyczajna historia"). W obu przypadkach ciało zostaje upodmiotowione, wyrwane z dyskursu ciała uniwersalnego, "obowiązującego” – idealnego, stworzonego przez kulturę ponowoczesną.

EN

In films dealing with disability, independently of the convention, genre or the author’s strategy, there always appears the theme of sexuality. Often the whole story is organised around this theme. Sometimes it is a starting point, or appears only in one scene, but always one of great dramatic importance. The article discusses two opposite ways of presenting a disabled body in contemporary cinema in the context of sexuality. On the one side it is the desired body ("Quid Pro Quo", "Crash", "American Mary", "Boxing Helena", "A Zed & Two Noughts"), on the other it is the unwanted body ("The Sessions", "Hasta la vista!", "The Art of Flight", "The Be All and End All", "Shall we dance?", "Mundane History"). In both cases the body is subjectified, taken out of the discourse of the universal, ideal body, created by the postmodern culture.

Keywords

PL

niepełnosprawność; cielesność; seksualność

EN

physical disability; corporeality; sexuality

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2013
• Issue: 83-84
• Pages: 295-305

Contributors

author

Małgorzata Kozubek

• Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski

References

• Bauman, Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: UMK.
• Brach-Czaina, Jolanta. 2000. Ciało współczesne. „Res Publica Nowa” 11.
• Delluze, Gilles. 2008. Kino. 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas. Tłum. J. Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Dudek, Michał. 2011. Dopiero po amputacji będę kompletny” – Body Integrity Identity Disorder jako interdyscyplinarne wyzwanie. Zarys problematyki. „Rocznik Kognitywistyczny” 5.
• Featherstone, Mike. 2008. Ciało w kulturze konsumpcyjnej. Tłum. I. Kurz. W: M. Szpakowska (red.). Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• Foucault, Michel. 2000. Historia seksualności. Tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.
• Giddens, Anthony. 2002. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
• Giddens, Anthony. 2007. Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
• Iwasiów, Inga. 2002. Ciało niechciane. Pogranicza identyfikacji seksualnej jako problem literatury i krytyki literackiej. W: H. Gosk (red.). Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX w. Izabelin: Świat Literacki.
• Jacyno, Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa: PWN.
• Kozielecki, Józef. 1998. Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Żak.
• Markowski, Michał Paweł. 2006. Nowoczesność: ciało niedoświadczone. W: R. Bycz, A. Zeidler-Janiszewska (red.). Kraków: Universitas.
• McNair, Brian. 2004. Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania. Tłum. E. Klekot. Warszawa: MUZA.
• O’Brien, Mark. http://thesunmagazine.org/issues/174/on_seeing_a_sex_surrogate?print=all (dostęp 28.08.2013).
• Otto, Wojciech. 2012. Obrazy niepełnosprawności w polskim filmie. Poznań: UAM.