Food safety versus an individual in the theory of economics

• Authors: Stanisław Kowalczyk

Title variants

PL

Bezpieczeństwo żywności a jednostka w teorii ekonomii

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę określenia podstawy teoretycznej zjawiska, jakim jest bezpieczeństwo żywności. Z reguły bezpieczeństwo żywności odnosi się do dwóch zasadniczych obszarów, tj. obecności substancji obcych w żywności, zwykle w niej nie występujących oraz fałszowania żywności. Pierwszy obszar zagadnień określa bezpieczeństwo zdrowotne żywności, drugi jej bezpieczeństwo ekonomiczne. W centrum przeprowadzonej analizy stoi „jednostka”, której status jest określany bardzo różnie w poszczególnych teoriach ekonomicznych. W rozważaniach porównano podejście do roli i charakteru jednostki we wszystkich podstawowych szkołach ekonomicznych, odnoszących się do tych spraw, począwszy od szkoły klasycznej liberalnej przez szkołę keynesowską, schumpeterowską do (neo)instytucjonalnej oraz szkoły behawioralnej. W konkluzji autor dochodzi do wniosku, że tym, co najpełniej wyjaśnia zachowanie jednostki w jej aktywności rynkowej w zakresie bezpieczeństwa żywności, jest podejście zawarte w kanonie szkoły neoklasycznej. W zakończeniu sformułowane zostały warunki niezbędne do zapewnienia konsumentom pożądanego stanu bezpieczeństwa żywności.

EN

The paper attempts to define theoretical grounds for the phenomenon of food safety. Usually, food safety refers to two key areas: the presence of foreign substances in food and food falsification. The former describes food safety in terms of health, the latter in terms of economic aspects. The focal point of the analysis is the “individual”, whose status is very different in respective theories of economics. The discussions compared the approach to the role and character of the individual in all major schools of economic thought ranging from classical liberalism, Keynesian school, Schumpeterian school to neo-institutional and behavioural schools. The author concludes that what best explains the behaviour of individuals in its market activity as regards food safety is the neoclassical approach. Finally, the paper formulates the prerequisites to provide consumers with the desired food safety status.

Keywords

PL

bezpieczeństwo żywności; jednostka w teorii ekonomii; jakość żywności; szkoły ekonomiczne; technostruktura

EN

food safety; individual in the theory of economics; food quality; schools of economic thought; technostructure

• Publisher: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy
• Journal: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Year: 2017
• Issue: 3(352)
• Pages: 41-59

Contributors

author

Stanisław Kowalczyk

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa, Poland

References

• Akerlof, G.A., Shiller, R.J. (2010). Zwierzęce instynkty. Czy ludzka psychika napędza globalną gospodarkę i jaki to ma wpływ na przemiany światowego kapitalizmu? Warszawa: Wydawnictwo Studio EMKA
• Chang, H.-J. (2015). Ekonomia. instrukcja obsługi. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Coase, R.H. (1992). The Institutional Structure of Production. University of Chicago Law Occasional Paper, no. 28. Pobrane z: http://chicagounbound.uchicago.edu/occasional_papers.
• Galbraith, J.K. (1999). Godne społeczeństwo. Program troski o ludzkość. Warszawa: PTE, Dom Wydawniczy Bellona.
• Galbraith, J.K. (1973). Społeczeństwo dobrobytu - państwo przemysłowe. Warszawa: PIW.
• Hayek, F.A. von (2015). Droga do zniewolenia. Kraków: Wydawnictwo ARCANA.
• Hayek, F.A. von (2009). The Pure theory of Capital. Alabama: The Ludwig von Mises Institute, Auburn.
• Kautsky, K. (1946). The Intellectuals and the Workers. Fourth International, vol. 7, no. 4.
• Keynes, J.M. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money. Macmillan Cambridge University Press.
• Kowalczyk, S. (2016). Bezpieczeństwo i jakość żywności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lucas, R.E. (1972). Expectations and the Neutrality of Money. Journal of Economic theory, vol. 4.
• Marks, K. (1960a). Praca najemna i kapitał. W: K. Marks, F. Engels, Dzieła wybrane, t. I, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks, K. (1960b). Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r. W: K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 1, Książka i Wiedza. Pobrane z: https://www.marxists.org/polski/marks-engels/1844/rekopisy/index.htm.
• Marshall, A. (1920). Principles of Economics. 8th edition, London: Macmillan and Co., Ltd., book I, chapter II, § 1. Pobrane z: http://www.econlib.org.
• Mill, J.S. (1985). The Collected Works of John Stuart Mill. W: J.M. Robson (ed.), Vol. X - Essays on Ethics, Religion, and Society (1833), Introduction by F.E.L. Priestley, Toronto: University of Toronto Press, London: Routledge and Kegan Paul.
• Mises, L. von (1998). Human Action: a Treatise on Economics. Alabama: Ludwig von Mises Institute Auburn.
• Noga, A. (2009). Teorie przedsiębiorstw. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• North, D.C. (1994). Economic performance through time. american Economic Review, vol. 84(3) s. 360. Pobrane z: https://tu-dresden.de/gsw/phil/iso/mak/ressourcen/dateien/ lehre/download/rntexte/north.pdf.de.
• Pareto, V. (1906). Manuale di Economic Politica con una introduzione alla scienza sociale. Milano: Società Editrice Libraria.
• Pigou, A.C. (1920). The Economics of Welfare. London: Macmillan and Co., Limited St. Martin's Street.
• Polanyi, K. (2010). Wielka transformacja, polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ricardo, D. (1821). On the Principles of Political Economy and Taxation. 3rd edition, London: John Murray.
• Sargent, T.J., Wallace, N. (1974). Rational Expectations and the Theory of Economic Policy, University of Minnesota. Working Paper, August, no. 29, s. 15. Pobrane z: https://www. minneapolisfed.org/research/wp/wp29.pdf.
• Schumpeter, J.A. (2003). Capitalism, Socialism and Democracy. London and New York: Taylor & Francis e-Library.
• Simon, H.A. (1982). Models of Bounded Rationality: Empirically grounded economic reason. t. 3. London: MIT Press, Cambridge Massachusetts.
• Smith, A. (1776). An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations. London, s. 14. Pobrane z: http://www.ifaarchive.com/pdf/smith.
• Veblen, T. (1918/1922). The Theory of the Leisure Class: an Economic Study of Institutions. New York: B.W. HUEBSCH.
• Wilkin, J. (2016). Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Williamson, O.E. (1979). Transaction-Cost Economics: The Governance of Contractual Relations. Journal of Law and Economics, vol. 22, no. 2, s. 240. Pobrane z: www.jstor.org/stable/725118.
• Wojcieska, L. (2014). Współczesna koncepcja homo socio-oeconomicus. Studia Ekonomiczne Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 180, cz. 1. Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej: racjonalność - efektywność - etyka., cz. 1, Problemy teoretyczne.

Identifiers

DOI

10.5604/00441600.1245845