Auto- i alloagresywne zachowania i postawy występujące wśród więźniów oraz sposoby zapobiegania im

• Authors: Kędzierski Witold

Title variants

EN

Auto- and allo-aggressive behaviours and attitudes of inmates, and ways to prevent them

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W więzieniach, jako instytucjach totalnych, na niewielkiej przestrzeni skumulowani są osobnicy wykazujący głębokie deficyty w sferze emocjonalno-moralnej i często patologiczną osobowość. Ograniczenie przestrzeni indywidualnej, prowadzące do naruszenia ich psychicznej i fizycznej terytorialności, pozostawanie pod nadzorem funkcjonariuszy oraz deprywacje potrzeb powodują dalszą frustrację więźniów, a ta z kolei prowadzi do auto- i alloagresji, nasilenia postaw destrukcyjnych, często uwarunkowanych istnieniem podkultury więziennej. W ostatnich latach obserwuje się spadek liczby samouszkodzeń dokonywanych przez skazanych oraz wzrost liczby postaw agresywnych w stosunku do funkcjonariuszy. Niewątpliwie ma na to wpływ liberalna i permisywna polityka stosowana wobec więźniów, objawiająca się licznymi ustępstwami, aby za wszelką cenę utrzymać spokój w więzieniach i zmniejszyć liczbę skarg osadzonych. Takie postępowanie jest patologiczną humanizacją, która nie ma nic wspólnego z resocjalizacją. Stworzenie więziennej, kastowej stratyfikacji społecznej oraz wzrost znaczenia magii językowej i tabuistycznych norm było reakcją na represyjność powojennego systemu penitencjarnego. Im bardziej represyjnie traktowano grypsujących, tym bardziej szykanowali oni i poniżali obcych, ściślej obwarowując tajemnymi zasadami tworzony przez siebie świat. Zmiany zaistniałe po przełomie społeczno-ustrojowym w 1989 roku spowodowały liberalizację i humanizację warunków odbywania kary. W związku z tym radykalizm oraz dogmatyzm norm podkulturowych ulegał złagodzeniu. Zdecydowanie zmalała liczba zbiorowych głodówek jako formy protestu, gwałtów homoseksualnych jako formy podkulturowej degradacji, z zachowań autodestruktywnych oraz znaczenie funkcji rytualno-magicznej gwary więziennej.

EN

Being total institutions, prisons gather individuals with deep deficits in moral and emotional spheres and of pathological personality in a constrained space. Limiting of personal space that leads to violation of their psychological and physical independence, being under supervision and depravation of needs cause further frustration, which in turn leads to auto- and allo-aggression, and intensification of destructive behaviours that are often conditioned by the existence of the prison subculture. Recent years have shown a decrease in the number of self-damage acts performed by inmates and an increase in the number of aggressive behaviours towards prison officers. The situation is aggravated by the liberal and permissive policy allowing concessions in order to maintain peace in prisons and reduce the number of complaints issued by inmates. Such an attitude can be deemed pathological humanization that has nothing in common with rehabilitation. Creation of caste stratification in prisons and increase in significance of language magic and taboo norms were a reaction to repressions in the post-World War II penitentiary system. Repressed members of the prison subculture started harassing aliens more, and surrounded their self-made world with impassable barriers. The changes that occurred after social and structural changes in 1989 caused liberalization and humanization of the conditions in which inmates serve prison sentences. Consequently, radicalism and dogmatism of subcultural norms underwent softening. There was a decrease in the number of mass hunger strikes, homosexual rapes and self-destructive behaviours. There was a loss of significance of the function of ritual-magical cant.

Keywords

PL

agresja więźniów; podkultura więzienna; degradacja podkulturowa; funkcje gwary więziennej; prizonizacja; patologiczna humanizacja; resocjalizacja

EN

inmates aggression; prison subculture; demotion in subculture; functions of cant; prisonization; pathological humanisation; rehabilitation

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Problemy Współczesnej Pedagogiki
• Year: 2015
• Volume: 1
• Issue: 1
• Pages: 41-55

Dates

published

2015

Contributors

author

Kędzierski Witold

• Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Pedagogiczny

References

• Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia. W: M. Głowiński (wybór). Język a społeczeństwo. Warszawa: Czytelnik.
• Ciosek, M. (1996). Człowiek w obliczu izolacji więziennej. Gdańsk: Stella Maris.
• Clemmer, D. (1958). The Prison Community. New York: Rinehart.
• Kędzierski, W. (2002). Magia językowa oraz tabuistyczne normy gwary więziennej. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 34–35, 117–125.
• Kędzierski, W. (2008). Determinanty resocjalizacji penitencjarnej – wybrane aspekty. W: F. Kozaczuk (red.). Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
• Kurczewski, J. (1981). Bluzg, grypserka, "drugie życie" – interpretacje podkultury. W: M. Kosewski (red.). Git-ludzie w szkole. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Ministerstwo Sprawiedliwości (2013). Roczna informacja statystyczna za rok 2011, 2012 i 2013 [online, dostęp: 2014-06-09]. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. Centralny Zarząd Służby Więziennej. Dostępny w Internecie: http://sw.gov.pl/Data/Files/001c169lidz/rok-2011,2012,2013. pdf.
• Pawłowska, J. (1985). Pojęcie dewiacji w teorii etykietowania. Studia Socjologiczne, 1(96), 35–65.
• Schaff, A. (1964). Język a poznanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Schur, E.M. (1971). Labeling Deviant Behavior: Its Sociological Implications. New York: Harper & Row.
• Stępniak, K. (1974). Słowo i magia w świecie przestępczym. Poradnik Językowy, 6, 296–300.
• Stępniak, K. (1993). Słownik tajemnych gwar przestępczych. Londyn: Puls.
• Szaszkiewicz, M. (1997). Tajemnice grypserki. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• Szecówka, A. (1998). Nieletni i osadzeni wobec podkultury przestępczej. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 20–21, 174–180.