Bibliografia a katalog biblioteczny – dyskusja o pojęciach i terminach

• Authors: Jadwiga Woźniak-Kasperek

Title variants

Bibliographies and library catalogs – discussing concepts and terms

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teza/cel artykułu – W artykule podjęto próbę rekapitulacji konstytutywnych różnic między spisem bibliograficznym a katalogiem bibliotecznym z uwzględnieniem wpływów technologii informacyjno-komunikacyjnych, przytoczono argumenty przemawiające za właściwym operowaniem tymi pojęciami i związanymi z nimi terminami, wskazano niebezpieczeństwa prymitywizacji istoty bibliografii i bibliografowania, zwrócono uwagę na wybrane problemy, pojawiające się na styku bibliografii i technologii świata cyfrowego. Metoda badawcza – W badaniu, którego efekty referuje artykuł, przyjęto metodę o charakterze jakościowej analizy źródeł wtórnych (ang. desktop research). Wyniki/Wnioski – 1) Zrównywanie pojęciowe i realne, tj. w rzeczywistości pozajęzykowej, bibliografii i katalogów bibliotecznych jest nieuprawnione i niebezpieczne, choć oczywiście waga konsekwencji takich postaw i działań jest różna. 2) Wokół prototypowej bibliografii pojawia się coraz więcej bibliografiopodobnych form piśmienniczych, które również należy objąć refleksją z zakresu teorii bibliografii. 3) Aby skutecznie rozwijać naukę, realizować politykę naukową na różnych szczeblach i sprawnie zarządzać nauką, niezbędna jest konwergencja najlepszych praktyk bibliograficznych, technologii cyfrowych, wiedzy i umiejętności specjalistów dziedzinowych i bibliografów oraz narzędzi oferowanych przez humanistykę cyfrową.

EN

Thesis/Objective – The article includes: an attempt to recapitulate fundamental differences between a bibliography and a library catalog with the impact of information and communication technologies taken into consideration, arguments in favor of the appropriate use of those notions and related terms, the list of dangers resulting from the primitive approach to the nature of bibliography and its construction, a discussion of selected problems appearing on the border of bibliography and digital world technologies. Research methods – The author employed the method of desk research. Results/Conclusions – 1) Conceptual and real (i.e. done in extralinguistic reality) equation of bibliographies and library catalogs is unjustified and dangerous, although the outcome of such approaches and actions may vary. 2) More and more often the prototypical bibliography is accompanied by bibliography-like forms which also should be subject to the research in the field of bibliography theory. 3) In order to implement scholarly strategies on various levels as well as develop and manage science in an efficient manner, there is a demand for the convergence of: bibliography best practices, digital technologies, the knowledge and skills of bibliographers and subject specialists, tools used in digital humanities.

Keywords

PL

Bibliografia – teoria, zadania, perspektywy; Katalog; Siatka terminologiczna; Otoczenie cyfrowe

EN

Bibliography – theory, tasks, perspectives; Catalog; Terminology framework; Digital environment

• Publisher: Polish Librarians Association, Warsaw, http://www.sbp.pl/en
• Journal: Przegląd Biblioteczny
• Year: 2015
• Volume: 83
• Issue: 4
• Pages: 517-532

Contributors

author

Jadwiga Woźniak-Kasperek

• Institute of Information and Book Studies The University of Warsaw

References

• Bajor, Agnieszka (2005). Z zagadnień form bibliografii. Monografia bibliograficzna. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Bednarska-Ruszajowa, Krystyna (1989). Metoda bibliograficzna i jej zastosowanie. W: Z problemów metodologii i dydaktyki bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Praca zbior. pod red. Marii Kocójowej. Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 37-54. [Ser.] "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie", z. 74.
• Bibliografia. Metodyka i organizacja (2000). Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Bibliometrics and citation analysis: from the Science Citation Index to Cybermetrics (2009). Lanham, MD: Scarecrow Press.
• Bieńkowska, Barbara (1989). Metody bibliologiczne w badaniach dziejów nauk. "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", nr 2, s. 331-342.
• Bomba, Radosław (2013). Narzędzia cyfrowe jako wyznacznik nowego paradygmatu badań humanistycznych. W: Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet. Nowe media. Kultura 2.0. Pod red. Andrzeja Radomskiego i Radosława Bomby. Lublin 2013, s. 57-71, [online]. [dostęp: 14.04.2013]. Dostępny w WWW: <http://e-naukowiec.eu/zwrot-cyfrowy--w-humanistyce/>.
• Bowers, Fredson (1952). Bibliography, pure bibliography, and literary studies. In: The Papers of the Bibliographical Society of America. Chicago: Chicago University Press, vol. 46, pp. 186-208.
• Dembowska, Maria (2001). Metoda Bibliografii polskiej Karola Estreichera. Wyd. 3. uzup. Warszawa: Wydaw. SBP .
• Franke, Jerzy (2015). RDA (Resource Description and Access) – geneza i koncepcja. "Przegląd Biblioteczny", R. 83, nr 1, s. 7-60.
• Guilford, James. Different types of bibliographies [online]. [dostęp: 17.06.2014]. Dostępny w WWW: <http://www.ehow.com/list_6864367_different-types-bibliographies.html>.
• Hollender, Henryk (2013). Zasoby bibliograficzne jako narzędzie i model wiedzy. W: Bibliograficzne bazy danych i ich rola w rozwoju nauki. II Konferencja naukowa Konsorcjum BazTech, Poznań, 17-19 kwietnia 2013 [online]. [dostęp: 11.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://eprints.rclis.org/22532/>.
• Lelewel, Joachim (1823-1826). Bibliograficznych ksiąg dwoje. T. 1-2, Wilno: Nakładem i Drukiem Józefa Zawadzkiego.
• Łysakowski, Adam (1995). Określenie bibliografii. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Metodyka bibliograficzna. Poradnik dla autorów bibliografii specjalnych (1963). Praca zbior. pod red. Heleny Hleb-Koszańskiej, Marii Dembowskiej i Henryka Sawoniaka. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Nowodworski, Witold (1959). „Bibliograficznych ksiąg dwoje” Joachima Lelewela. Studium historyczno-bibliograficzne na tle epoki. Wrocław: Ossolineum.
• Oparina, Olga D. (2012), The interdisciplinary aspects of the interaction of bibliography with social sciences and humanities. "Scientific and Technical Information Processing", vol. 39, no 1, pp. 42-46.
• Podręczny słownik bibliotekarza (2011). Oprac. Grzegorz Czapnik, Zbigniew Gruszka przy współpracy Hanny Tadeusiewicz. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Sitarska, Anna (1980). Bibliografia a nauka. W: Trzecia Ogólnokrajowa Narada Bibliografów Warszawa 5-7 VI 1978 r. Referaty i dyskusja. Warszawa: Biblioteka Narodowa, s. 58-70. [Ser.] Prace Instytutu Bibliograficznego nr 24.
• Sitarska, Anna (2012). Bibliografia osobowa. Korzystne i niekorzystne uwarunkowania zastosowań ICT (na przykładzie bibliografii Jana Pawła II). Białystok-Wilno: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego.
• Smiraglia, Richard P. (2008). Rethinking what we catalog: documents as cultural artifacts. "Cataloging and Classification Quarterly", vol. 45, no 3, pp. 25-38
• Tennis, Joseph (2011). Is there a new bibliography? "Cataloging and Classification Quarterly", vol. 49, no 2, pp. 121-126.
• Vrtel-Wierczyński, Stefan (1951). Teoria bibliografii w zarysie, Wrocław: Wydaw. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
• Winship, Michael (1992). „What the bibliographer says to the cataloger”. "A Journal of Rare Books, Manuscripts and Cultural Heritage" [online], vol. 7, no. 2, pp. 98-108 [dostęp: 12.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://rbm.acrl.org/content/rbml/7/2/98.extract>.
• Woźniak-Kasperek, Jadwiga (2014). Bibliografia w cyfrowej przestrzeni informacyjnej. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej [online]. [dostęp: 12.01.2015]. Dostępny w WWW: <http://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/issue/view/42>.