Polskie powiaty jako przykład fikcji organizacyjnej – prakseologia reformy powiatowej po dwudziestu latach od jej wprowadzenia

• Authors: Jakub Kwaśny

Title variants

EN

Polish poviats as an example of “organizational fiction” – praxeology of poviat reform after twenty years

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest podsumowanie dyskusji na temat zasadności funkcjonowania samorządów powiatowych w Polsce, genezy ich restytucji reformą z 1998 roku, a także prezentacja wyników badań dotyczących wydajności i efektywności powiatów oraz opinii małopolskich samorządowców na ten temat. W dyskusji nad „reformą powiatową” prof. Kieżun określił powiaty mianem przykładu znanego w teorii organizacji i zarządzania jako patologiczne zjawisko „fikcji organizacyjnej”. Wskazał on także na niewystarczające wyposażenie administracji powiatowej w narzędzia (głównie finansowe) niezbędne do samodzielnego funkcjonowania i rozwoju. Po dwudziestu latach funkcjonowania – na nowo – administracji powiatowej w Polsce wydaje się zasadne podjęcie dyskusji nad jej efektywnością, ale także sensem istnienia w obecnym kształcie. W podsumowaniu zaproponowano możliwe kierunki zmian organizacji terytorialnej Polski, jakie z punktu widzenia skuteczności polityki rozwoju mogą być – zdaniem autora – dokonane.

EN

The aim of the article is to summarize the discussion on functioning of poviats in Poland, the genesis of their restitution in 1998, as well as the presentation of research results on the poviat administration efficiency and effectiveness and the opinion of local government officials from Malopolska Voivodeship. In the discussion on the „poviat reform” prof. W. Kieżun referred to poviats as an example known in the theory of organization and management as the pathological phenomenon of „organizational fiction.” He also pointed to insufficient equipment of the poviat administration in the tools (mainly financial) necessary for independent functioning and development. After twenty years of functioning of poviat it seems to be reasonable to discuss its effectiveness, but also the sense of existence in its present shape. In the conclusions, possible directions of changes in territorial organization of Poland, which from the point of view of the effectiveness of development policy could be applied, are proposed.

Keywords

PL

samorząd terytorialny; powiat; reforma; organizacja terytorialna; polityka rozwoju

EN

territorial self-government; poviat reform; territorial organization; development policy

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2019
• Volume: 161
• Pages: 165-186

Contributors

author

Jakub Kwaśny

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Banaszak B. 2013. Local government in Poland: Towards consolidation?, [w:] C. Panara, M. Varney (ed.), Local Government in Europe. The „fourth level” in the EU multilayered system of governance, Routledge, London–New York.
• CEMR. 2013. Decentralisation at a crossroads. Territorial Reforms in Europe in Times of Crisis, October 2013, www.cemr.europa.eu [dostęp 23.02.2018].
• CEMR/DEXIA. 2012. Subnational public finance in the European Union, Summer 2012, www.eetaa.gr [dostęp 5.08.2018].
• Dolnicki B. 1999. Koncepcja województwa samorządowego, [w:] E. Knosala, A. Matan,
• G. Łaszczyca (red.), Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej, Zakamycze, Kraków.
• Dolnicki B. 2006. Samorząd terytorialny, Kantor Wydawniczy Zakamycze, wydanie III, Zakamycze.
• Gilowska Z., Gorzelak G., Jałowiecki B., Sobczak K. 1998. Kierunki polityki regionalnej Polski, „Studia Regionalne i Lokalne”, 24 (57) (Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa).
• Gilowska Z. 1999. System finansowy jednostek samorządu terytorialnego, [w:] G. Gorzelak (red.), Decentralizacja terytorialnej organizacji kraju: założenia, przygotowanie, ustawodawstwo, Raport Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
• Glumińska-Pawlic J. 2003. Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Studium finansowo-prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Gorzelak G. 1999. Reforma organizacji terytorialnej kraju: geneza, założenia, uzasadnienie, [w:] G. Gorzelak (red.), Decentralizacja terytorialnej organizacji kraju: założenia, przygotowanie, ustawodawstwo, Raport Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
• Hausner J., Izdebski H., Lachiewicz W., Mączyński M., Mazur S., Nelicki A., Nowotarski B., Surówka K., Szymczak R., Zachariasz I., Zawicki M. 2014. Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej UEK w Krakowie, t. II, Kraków 2014 r., www.msap.uek.krakow.pl [dostęp 14.08.2018].
• Jastrzębska K. 2018. Elektroniczna administracja jako narzędzie wdrażania zmian organizacyjnych. CEDEWU. Warszawa.
• Kotarbiński T. 1986. Hasło dobrej roboty, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Kotarbiński T. 1975. Traktat o dobrej robocie, Wydanie szóste, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław.
• Kieżun W. 2001. Artykuł dla dziennika „Rzeczpospolita” z dn. 5 listopada 2001 r. s A8.
• Kieżun W. 2011. Drogi i bezdroża polskich przemian, Wydawnictwo EKOTV sp. z o.o., Warszawa.
• Kieżun W. 2012. Patologia transformacji, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
• Kwaśny J. 2013. Uwarunkowania rozwoju e-administracji w polskich samorządach, [w:] Kultura i administracja w przestrzeni społecznej internetu, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 101–116.
• Kwaśny J. Mroczek A. 2013. Kraków jako miasto kreatywne – adaptacja koncepcji R. Floridy, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica”, 260, s.95–113.
• Mroczek A. 2016. Geneza społeczeństwa według austriackiej szkoły ekonomii w kontekście idei komunitarsytycznych, „Prakseologia”, 158 (2), s. 297–321.
• Piasecki A. K. 2009. Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, WN PWN, Warszawa.
• Pietrzyk I. 1997. Dylematy decentralizacji w świetle teorii publicznej gospodarki lokalnej, [w:] Problemy gospodarki regionalnej, Akademia Ekonomiczna, Kraków.
• Pietrzyk I. 2011. Implikacje kryzysu światowego dla społeczności terytorialnych, [w:] S. Miklaszewski, J. Garlińska-Bielawska, J. Pera (red.), Natura i różnorodność przebiegu światowego kryzysu gospodarczego, Difin, Warszawa, s. 224–233.
• Wspólnota. 1999. Reformatorzy i politycy. Gra o reformę ustrojową roku 1998 widziana oczami jej autorów. 1999. „Wspólnota”, 4.
• Regulski J. 2010. Samorząd a model państwa, INFOS, 10(80), Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa 20 maja 2010, [online] www.orka.sejm.gov.pl [dostęp 12.04.2018].
• Regulski J. 2000. Samorząd III Rzeczpospolitej. Koncepcje i realizacja, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Sekuła A. 2007. Ewolucja instytucji samorządu terytorialnego w Polsce po roku 1989, [w:] K. Gomółka (red.), Samorząd terytorialny w krajach Unii Europejskiej, PWSZ w Elblągu, Elbląg.
• Sienkiewicz M.W. 2011. Samorząd powiatowy w Polsce. Założenia i realizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Szczerski K. 2010. Trzecia fala decentralizacji?, [w:] J. Lewicki, J. Olech (red.), 10 lat reformy samorządowej w Polsce – doświadczenia i wyzwania, Instytut Multimedialny, Kraków.
• Winiarski B. 1976. Polityka regionalna, PWE, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.7206/prak.0079-4872_2015_160_22