Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2012 | 33 | 101-119

Article title

Bruno Latour i „koniec” postmodernizmu

Content

Title variants

EN
Bruno Latour and the “end” of postmodernism

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Bruno Latour jest jednym z czołowych przedstawiciel teorii aktora-sieci. Choć jest to koncepcja socjologiczna, to autor Nigdy nie byliśmy nowocześni porusza wiele zagadnień, które są interesujące z filozoficznego punktu widzenia. Celem artykułu jest odczytanie twórczości Bruno Latoura jako oznaki symbolicznego „końca” postmodernizmu w filozofii. „Koniec” nie oznacza w tym kontekście, że postmodernizm – czymkolwiek był – dosłownie się skończył. Chodzi raczej o to, że francuski myśliciel pokazuje w swoich pracach ograniczenia postmodernistycznego sposobu myślenia. Latour polemizuje z trzema stanowiskami charakterystycznymi dla postmodernizmu: (1) społecznym lub kulturowym konstruktywizmem, (2) totalną krytyką ogólnie przyjętych w naszej kulturze poglądów oraz (3) daleko posuniętym sceptycyzmem poznawczym.
EN
Bruno Latour is one of the key thinkers in actor-network theory. Although his conception is sociological, the author of We Have Never Been Modern takes into consideration theses which are interesting from a philosophical point of view. The aim of the article is to interpret Latour’s writings as a sign of the symbolic “end” of postmodernism in philosophy. “End” does not mean that postmodernism – whatever it was – is literally over. Rather, the French sociologist shows the limitations of the postmodern way of thinking. Latour argues against three attitudes which are characteristic of postmodernist stances: (1) social or cultural constructivism, (2) total criticism of the ideas which are generally accepted in our culture and (3) radical epistemological skepticism.

Journal

Year

Issue

33

Pages

101-119

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

  • Abriszewski [2008] – K. Abriszewski, Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura, Kraków 2008.
  • Abriszewski [2010] – K. Abriszewski, Wszystko otwarte na nowo. Teoria Aktora-Sieci i filozofia kultury, Toruń 2010.
  • Czerniak [1996] – S. Czerniak, Świadomość postmodernistyczna, [w:] Postmodernizm a filozofia, red. S. Czerniak, A. Szahaj, Warszawa 1996.
  • Derrida [1998] – J. Derrida, Nie jestem postmodernistą (wywiad z Gabrielą Łęcką), „Polityka” 1 (styczeń) 1998.
  • Derrida [2002] – J. Derrida, Biała mitologia. Metafora w tekście filozoficznym, przeł. J. Margański, [w:] idem, Marginesy filozofii, Warszawa 2002.
  • Derrida [2004] – J. Derrida, Cogito i historia szaleństwa, [w:] idem, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004.
  • Eagleton [1998] – T. Eagleton, Iluzje postmodernizmu, przeł. P. Rymarczyk, Warszawa 1998.
  • Foucault [2000] – M. Foucault, Strukturalizm i poststrukturalizm, [w:] idem, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa-Wrocław 2000.
  • Habermas [1997] – J. Habermas, Modernizm — niedokończony projekt, przeł. M. Łukaszewicz, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997.
  • Habermas [2005] – J. Habermas, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukaszewicz, Kraków 2005.
  • Jameson [2011] – F. Jameson, Postmodernizm, czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu, przeł. M. Płaza, Kraków 2011.
  • Kmita [1995] – J. Kmita, Jak słowa łączą się ze światem: studium krytyczne neopragmatyzmu, Poznań 1995.
  • Kmita [1999] – J. Kmita, Udział kultury w konstrukcji świata „realizmu naturalnego, [w:] Filozofia amerykańska dziś, red. A. Szahaj, T. Komendziński, Toruń 1999.
  • Kowalewski, Piasek, Śliwa [2008] – Rzeczy i ludzie: humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Olsztyn 2008.
  • Latour [2009] – B. Latour, Polityka natury, przeł. A. Czarnacka, Warszawa 2009.
  • Latour [2010a] – B. Latour, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora- sieci, przeł. A. Derra, K. Abriszewski, Kraków 2010.
  • Latour [2010b] – B. Latour, An attempt at a „Compositionist Manifesto”, [w:] „New Literary History” (3) 2010, s. 471–490, dostępne na: http://www.bruno- latour.fr/sites/default/files/120-NLH-GB.pdf.
  • Latour [2011] – B. Latour, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. M. Gdula, Warszawa 2011.
  • Lyotard [1998] – J.-F. Lyotard, Postmodernizm dla dzieci, przeł. J. Migasiński, Warszawa 1998.
  • Lyotard [2010] – J.-F. Lyotard, Poróżnienie, przeł. B. Banasiak, Kraków 2010.
  • Morawski [1999] – S. Morawski, Niewdzięczne rysowanie mapy...: o postmodernie(izmie) i kry- zysie kultury, Toruń 1999.
  • Nietzsche [1993] – F. Nietzsche, O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie, [w:] idem, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993.
  • Norris [2001] – Ch. Norris, Dekonstrukcja przeciw postmodernizmowi. Teoria krytyczna i prawo rozumu, przeł. A. Przybysławski, Kraków 2001.
  • Norris [2005] – Ch. Norris, Dekonstrukcja, postmodernizm i filozofia nauki, przeł. T. Sieczkowski, „Nowa Krytyka” (17) 2005, s. 25–54, dostępne na: http://www.nowa krytyka.pl/spip.php?article296.
  • Pałubicka, Kowalski [2003] – Konstruktywizm w humanistyce, red. A. Pałubicka, A.P. Kowalski, Bydgoszcz 2003.
  • Rorty [1998] – R. Rorty, Filozofia jako rodzaj pisarstwa: esej o Derridzie, [w:] idem, Konsekwencje pragmatyzmu: Eseje z lat 1972-1980, przeł. Cz. Karkowski, Warszawa 1998.
  • Rorty [1999a] – R. Rorty, Afterword: Pragmatism, Pluralism and Postmodernism, [w:] idem, Philosophy and Social Hope, London 1999.
  • Rorty [1999b] – R. Rorty, Kosmopolityzm bez emancypacji. Odpowiedź Jean-François Lyotardowi, [w:] idem, Obiektywność, relatywizm i prawda, przeł. J. Margański, Warszawa 1999.
  • Rorty [2009] – R. Rorty, Przygodność, ironia i solidarność, przeł. W.J. Popowski, Warszawa 2009.
  • Sokal, Bricmont [2004] – A. Sokal, J. Bricmont, Modne bzdury. O nadużyciach nauki popełnianych przez postmodernistycznych intelektualistów, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2004.
  • Szahaj [2001] – A. Szahaj, Postmodernizm w kulturze współczesnej, Bydgoszcz 2001.
  • Szahaj [2002] – A. Szahaj, Ironia i miłość: neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm, Wrocław 2002.
  • Welsch [1998] – W. Welsch, Nasza postmodernistyczna moderna, przeł. R. Kubicki, A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1998.
  • Wierzbicka [2007] – A. Wierzbicka, Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, przeł. I. Duraj-Nowosielska, Warszawa 2007.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-ea8f8784-bf24-457b-bd14-0223ded46286
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.