Usłonecznienie w miastach na podstawie wybranych stacji w Europie

• Authors: Matuszko Dorota

Title variants

EN

Sunshine duration in urban areas based on selected stations in Europe

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pracy dokonano analizy wieloletniej i rocznej zmienności usłonecznienia w wybranych miastach Europy. Wykorzystano możliwie najdłuższe serie heliograficzne dostępne w internetowych bazach danych. Uwzględniono sumy dobowe i miesięczne usłonecznienia z dwunastu miast europejskich dla wspólnego okresu (lata 1929–1991). Przebieg wieloletni przedstawiono na podstawie możliwie najdłuższych, jednorodnych ciągów. Stwierdzono, że zmienność wieloletnia i roczna usłonecznienia w wybranych miastach Europy wykazuje duże podobieństwo. Zauważono, że podobne tendencje w przebiegu wieloletnim sum rocznych występowały nie tylko w okresach „globalnego zaciemnienia” i „globalnego rozjaśnienia”, ale także na przełomie XIX i XX wieku oraz w pierwszej połowie XX wieku. Za przyczyny zmienności usłonecznienia w analizowanych miastach uznano uwarunkowania cyrkulacyjne, szerokość geograficzną oraz czynniki antropogeniczne.

EN

The study analyzed the long-term and annual variability of sunshine duration in selected European cities. The longest possible series of heliographic data available in online databases were used. The total daily and monthly sunshine duration sums from twelve European cities for the common period (1929–1991) were taken into account. The multi-annual course is presented based on the longest possible, homogeneous sunshine duration series. It was found that long-term and annual sunshine duration variability in selected European cities is very similar. It was noted that similar trends in the longterm course of annual sums occurred not only in the periods of “global dimming” and “global brightening” but also at the turn of the twentieth century and in the first half of the twentieth century. The causes of the variation of sunshine duration in the analyzed cities were found to be the circulation conditions, latitude, and anthropogenic factors.

Keywords

PL

klimat miasta; usłonecznienie; „globalne zaciemnienie”; „globalne rozjaśnienie”, Europa

EN

urban climate; sunshine duration; “global dimming”; “global brightening”; Europe

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2016
• Volume: 104
• Pages: 45-56

Dates

published

2016

Contributors

author

Matuszko Dorota

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej

References

• Brázdil Rudolf. 1991. Kolísání vybraných meteorologických prvků ve střední Evropě v období přístrojových pozorování. Tom 2 – Národní klimatický program České a Slovenské Federativní Republiky. Praha: Český hydrometeorologický ústav.
• Bryś Krystyna. 2013. Dynamika bilansu radiacyjnego murawy oraz powierzchni nieporośniętej. Monografie CLXII. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
• Kerr Andrew, Richard Tabony. 2004. „Comparison of sunshine recorded by Campbell–Stokes and automatic sensors”. Weather 59 (4): 90-95.
• Kuczmarski Mieczysław. 1982. „Usłonecznienie i zachmurzenie w Krakowie”. Przegląd Geofizyczny XXVII (3-4): 241-249.
• Kuczmarski Mieczysław. 1990. „Usłonecznienie Polski i jego przydatność dla helioterapii”. Dokumentacja Geograficzna 4: 1-67.
• Landsberg Helmut E. 1981. The urban climate. International Geophysics Series 28. New York: Academic Press.
• Lewińska Janina. 2000. Klimat miasta: zasoby, zagrożenia, kształtowanie. Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Oddział w Krakowie.
• Liepert Beate G. 2002. „Observed reductions of surface solar radiation at sites in the United States and worldwide from 1961 to 1990”. Geophysical Research Letters 29 (10): 1421, doi: 10.1029/2002GL014910.
• Marciniak Kazimierz, Gabriel Wójcik. 1991. „The variation of sunshine duration in the middle part of northern Poland during the period 1946-1989”. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 396: 109-115.
• Matuszko Dorota. 2009. Wpływ zachmurzenia na usłonecznienie i całkowite promieniowanie słoneczne (na przykładzie krakowskiej serii pomiarów). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Matuszko Dorota. 2012. „Porównanie wartości usłonecznienia mierzonego heliografem Cam¬pbella-Stokesa i czujnikiem elektronicznym CSD3”. Przegląd Geofizyczny LVII (1): 3-10.
• Matuszko Dorota. 2014. „Long-term variability in solar radiation in Krakow based on measurements of sunshine duration”. International Journal of Climatology 34 (1): 228-234.
• Matuszko Dorota. 2015. „A comparison of sunshine duration records from the Campbell-Stokes sunshine recorder and CSD3 sunshine duration sensor”. Theoretical and Applied Climatology 119 (3): 401-406.
• Matuszko Dorota, Ireneusz Jędrychowski. 2007 (2006). „Pomiary usłonecznienia w Krakowie”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio B - Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia LXI (33): 284-289.
• Matuszko Dorota, Daniel Celiński-Mysław, Jakub Soroka. 2015. „Usłonecznienie w Arktyce europejskiej i Grenlandii na podstawie danych z wybranych stacji strefy polarnej”. Problemy Klimatologii Polarnej 25: 127-138.
• Morawska-Horawska Maria. 1984. „Współczesne zmiany w zachmurzeniu i usłonecznieniu Krakowa na tle 120-lecia”. Przegląd Geofizyczny XXIX (3): 271-284.
• Norris Joel R., Martin Wild. 2007. „Trends in aerosol radiative effects over Europe inferred from observed cloud cover, solar “dimming” and solar “brightening”. Journal of Geophysical Re¬search 112 (D8): D08214, doi: 10.1029/ 2006JD007794.
• Painter Henry E. 1981. „The performance of a Campbell-Stokes sunshine recorder compared with a simultaneous record of normal incidence irradiance”. The Meteorological Magazine 110: 102-109.
• Pallé Enric, Christopher J. Butler. 2002. „Comparison of sunshine records and synoptic cloud observations: a case study for Ireland”. Physics and Chemistry of the Earth 27: 405-414.
• Podstawczyńska Agnieszka. 2007. „Cechy solarne klimatu Łodzi”. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 7: 1-294.
• Pokorný Jiří, Karel Vaníček. 2007. „Automatizace měření slunečního svitu na stanicích Českého hydrometeorologického ústavu pomocí elektronických slunoměrů”. Meteorologické zprávy 60 (4): 106-116.
• Ruckstuhl Christian, Joel R. Norris. 2009. „How do aerosol histories affect solar “dimming” and “brightening” over Europe? IPCC-AR4 models versus observations”. Journal of Geophysical Research 114: D00D04, doi: 1029/2008 JD011066.
• Sanchez-Lorenzo Arturo, Martin Wild, Michele Brunetti, Jose A. Guijarro, Maria Z. Hakuba, Josep Calbó, Stefanos Mystakidis, Blanka Bartok. 2015. „Reassessment and update of long-term trends in downward surface shortwave radiation over Europe (1939-2012)”. Journal of Geophysical Research 120 (18): 9555-9569.
• Słomka Jan. 1957. Usłonecznienie we Wrocławiu. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, seria B, nr 79. Wrocław: PWN.
• Stanhill Gerald. 2003. „Through a glass brightly: some new light on the Campbell–Stokes sun¬shine recorder”. Weather 58 (1): s. 3-11.
• Stenz Edward. 1952. „Zachmurzenie Polski”. Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny V (1-2): 69-81.
• Ustrnul Zbigniew. 1997. Uzupełnianie i weryfikacja danych krakowskiej serii pomiarowej temperatury i ciśnienia powietrza z lat 1792-1825. W: Janina Trepińska (red.) Wahania klimatu w Krakowie (1792–1995), 79-88. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Wild Martin. 2012. „Enlightening Global Dimming and Brightening”. Bulletin of the American Meteorological Society 93 (1): 27-37.
• WMO (World Meteorological Organization). 2008. Guide to Meteorological Instruments and Methods of Observation: (CIMO guide), WMO-No. 8 Secretariat of the WMO, Geneva.
• http://eklima.met.no/Help/Stations/toDay/all/no_Stati ons.html,
• http://meteo.ru/english/climate/suns.php
• http://www.ecad.eu/dailydata/customquery.php
• http://www.esrl.noaa.gov/psd/cgi-bin/data/getpage.pl
• http://www.geba.ethz.ch/
• http://www.knmi.nl/klimatologie/achtergrondinformatie/brochures.html
• http://www.knmi.nl/research/climate_observations/
• http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/stationdata/
• http://www.metoffice.gov.uk/public/weather/climate-
• historic/#?tab=climateHistoric
• https://www.pik-potsdam.de/services/climate-weather-potsdam/climate-diagrams/sunshine-duration

Identifiers

ISSN

0065-1249