Kapitał ludzki a nierówności społeczne w szkolnictwie wyższym w ujęciu regionalnym w Polsce

• Authors: Woźniak Katarzyna

Title variants

EN

Human capital and social inequalities in higher education on a regional basis in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Edukacja jako czynnik kształtujący strukturę społeczną, jest jedną z kluczowych inwestycji w kapitał ludzki. Ważnym wyznacznikiem nierówności w poziomie życia społeczeństwa jest posiadane wykształcenie. Kształcenie na poziomie wyższym odgrywa istotną rolę w zakresie kształtowania jakości kapitału ludzkiego jednostki, co w przy-szłości determinuje m.in. wysokość płac, a w konsekwencji wpływa też na rozwój gospodarczy. Celem artykułu jest próba wskazania różnic w zakresie jakości kapitału ludzkiego w obszarze szkolnictwa wyższego w ujęciu regionalnym w Polsce oraz za-leżności występujących między nierównościami w obszarze edukacji a poziomem rozwoju gospodarczego badanych regionów. Środkiem do realizacji zakładanego celu jest przegląd literatury oraz danych statystycznych publikowanych przez instytucje krajowe i międzynarodowe. Artykuł składa się z dwóch części, teoretycznej i empirycznej. W części teoretycznej zaprezentowano pojęcie i kluczowe aspekty związane z kształtowaniem się nierówności społecznych w zakresie edukacji oraz główne zależności między nierównościami społecznymi a kapitałem ludzkim. Z kolei w części empirycznej w oparciu o wybrane wskaźniki, przedstawiono analizę nierówności społecznych w obszarze edukacji na poziomie wyższym w poszczególnych regionach w Polsce. Przegląd oraz analiza zgromadzonych danych pozwoliła na wskazanie zróżnicowań oraz ocenę poziomu nierówności społecznych w szkolnictwie wyższym w poszczególnych regionach w Polsce, a także na sformułowanie najważniejszych wniosków w badanym obszarze.

EN

Education as a factor affecting social structure is one of the key investments in human capital. An important determinant of disparities in living standards of society is held education. Higher education plays an important role in shaping the quality of human capital unit, which in the future is determined by, among others, wages, and conse-quently also affects economic development. The article attempts to identify differences in the quality of human capital in the field of higher education on a regional basis in Poland and the relationship existing between inequities in education and the level of economic development of the regions surveyed. A means of achieving their objective is to review the literature and statistical data published by national and international institutions. The article consists of two parts, theoretical and empirical. In the theoretical part presents the concept and key aspects of the evolution of social inequalities in education and the main relationship between social inequalities and human capital. On the other hand, in the empirical part based on selected indicators we present an analysis of social inequalities in the field of higher education in the various regions in Poland. Review and analysis of the data collected made it possible to identify disparities and assess the level of social inequality in higher education in the various regions in Poland, as well as to formulate the most important conclusions of the study area.

Keywords

PL

nierówności społeczne; kapitał ludzki; edukacja; inwestycje w kapitał ludzki; szkolnictwo wyższe

EN

social inequalities; human capital; education; investment in human capital; higher education

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Zielonej Górze
• Journal: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Year: 2016
• Issue: 4
• Pages: 288-301

Contributors

author

Woźniak Katarzyna

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Ekonomii

References

• Antczak Z. (2013), Kapitał intelektualny i kapitał ludzki w ewoluującej przestrzeni organizacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Domański S.R. (1993), Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gromkowska-Melosik A., Gmerek T. (2008), Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Gronowska B. (2010), Prawa człowieka i ich ochrona, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń.
• GUS (2013), Kształcenie dorosłych 2011, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Jabłoński Ł. (2012), Kapitał ludzki a konwergencja gospodarcza, Wydawnictwo C.H. Beck, Wrocław.
• Jarecki W., Kunasz M., Mazur-Wierzbicka E. (2010), Gospodarowanie kapitałem ludzkim, Wydawnictwo Economicus, Szczecin.
• Kotowska I.E. (red.), 2014, Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percepcji Polaków – diagnoza społeczna 2013: raport tematyczny, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.
• Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M. (2009), Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Lackowski J. (2008), Decentralizacja zarządzania polskim systemem oświatowym a społeczne nierówności edukacyjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Moroń D. (2012), Kapitał ludzki i społeczny: kreowanie i zarządzanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Oleksiuk A. (2009), Inwestowanie w kapitał ludzki w Polsce, Wydawnictwo Economicus, Szczecin.
• Pawelski L. (2012), Kapitał ludzki w edukacji, Wydawnictwo PSNT, Szczecinek.
• Piketty T. (2015), Ekonomia nierówności, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Puślecki W. (2010), Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
• Roszkowska S. (2013), Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Rundo A. (2013), Kapitał ludzki a innowacyjność przedsiębiorstw, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• Sztompka P. (2012), Socjologia: analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Therborn G. (2015), Nierówność, która zabija: jak globalny wzrost nierówności niszczy życie milionów i jak z tym walczyć, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Rynek pracy, Bezrobocie rejestrowane, Bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia i płci, Narodowe spisy powszechne, NSP – 2011 Ludność, Ludność w wieku 13 lat i więcej według płci i poziomu wykształcenia, http://stat.gov.pl/bdl/ app/dane_podgrup.display?p_id=375535&p_token=0.5892462749337213,http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=835667&p_token=0.04679204781709334 (10.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Szkoły wyższe, Studenci i absolwenci według typów szkół, płci, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=363214&p_token=0.4708340386813785 (10.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Studenci i absolwenci według form własności uczelni, form studiów, płci, oraz podgrup kierunków studiów klasyfikacji ISCED’97, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=363214&p_token=0.8182353641708912 (8.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Studenci i absolwenci według form własności uczelni, form studiów, płci, oraz podgrup kierunków studiów klasyfikacji ISCED’97, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=363214&p_token=0.33014184896925525 (data dostępu 8.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Studenci i absolwenci według form własności uczelni, form studiów, płci, oraz podgrup kierunków studiów klasyfikacji ISCED’97, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=355624&p_token=0.3620833807799331 (data dostępu 8.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Szkoły wyższe, Szkoły wyższe według typów, http://stat.gov.pl/ bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=363214&p_token=0.32909124915782906 (8.11.2015).
• GUS, Bank Danych Lokalnych, Układ według klasyfikacji NTS (1995-2015), Szkolnictwo wyższe, Wskaźniki, Słuchacze studiów podyplomowych i uczestnicy studiów doktoranckich, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id =363214&p_token=0.4200398115373071 (8.11.2015).