Profesor Marian Kucała jako naukowiec, mistrz i nauczyciel

• Authors: Sieradzka-Baziur Bożena

Title variants

EN

Professor Marian Kucała as a Researcher, a Master and a Teacher

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest skrótowym opisem dokonań naukowych i dydaktycznych prof. dra hab. Mariana Kucały (1927–2014), wybitnego językoznawcy, mistrza i nauczyciela. Profesor Kucała jest autorem ponad 300 książek, artykułów i opracowań z zakresu dialektologii, historii języka polskiego, leksykografii historycznej i współczesnej, języka religijnego, onomastyki, poprawności językowej, współczesnego języka polskiego, a nawet glottodydaktyki. Był zasłużonym pracownikiem naukowym Instytutu Języka Polskiego PAN, nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu roczników polonistów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, popularyzatorem wiedzy o języku ojczystym. Wniósł ogromny wkład naukowy i organizacyjny w rozwój „Języka Polskiego”, jednego z najbardziej cenionych polskich czasopism językoznawczych. Do najważniejszych prac Pana Profesora należą następujące publikacje zwarte: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. W roku 2000 Instytut Języka Polskiego PAN wydał zbiór jego najważniejszych artykułów naukowych – Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Profesor Marian Kucała był współredaktorem Słownika staropolskiego oraz twórcą koncepcji i redaktorem Słownika polszczyzny Jana Kochanowskiego. Jego prace naukowe z zakresu językoznawstwa diachronicznego i synchronicznego w najróżniejszych jego aspektach należą do głównego nurtu polskiego i słowiańskiego językoznawstwa. Profesor Marian Kucała prowadził wszechstronne badania językoznawcze, miał ogromną wiedzę na temat funkcjonowania języka polskiego w aspekcie diachronicznym i synchronicznym, cieszył się wielkim uznaniem w środowisku językoznawczym jako naukowiec i jako mistrz, promotor, nauczyciel, redaktor, który wywarł ogromny wpływ na rozwój naukowy wielu językoznawców w Polsce, udzielając im swojej wiedzy i patronując ich pracom naukowym.

EN

The article shows the silhouette of prof. dr. hab. Marian Kucała (1927–2014), a great linguist, master and teacher. Professor is the author of about 300 books, articles, studies in the field of dialectology, history of Polish language, historical and contemporary lexicography, religious language, onomastics, linguistic correctness, contemporary Polish language and even glottodidactics. He was a distinguished scientist at the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences, an academic teacher, teacher of many Polish students at the Catholic University of Lublin, popularizer of knowledge about native language, which should be described as a language teacher. He made a huge scientific and organizational contribution to the development of “Język Polski”, one of the most valued Polish linguistics journals. The most important of his works are the following compact publications: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich; Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. In 2000, the Institute of the Polish Language of the Pollish Academy of Science published a collection of his most important scientific articles: Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Professor Marian Kucała was the co-editor and editor of such significant lexicographical studies as the Słownik staropolski and the Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego. His scientific works representing diachronic and synchronous linguistics in a variety of aspects have had a significant impact on the development of Polish and Slavic linguistics. Professor Marian Kucała conducted a wide range of linguistic research, he had a great knowledge of how the Polish language functions in a diachronic and synchronous aspect, he enjoyed great recognition in the linguistic environment as a scientist and as a master, promoter, teacher who had a huge impact on the scientific development of many linguists in Poland, providing knowledge and promoting their scientific work.

Keywords

PL

Marian Kucała; naukowiec; mistrz; nauczyciel; pedagogika językowa

EN

Marian Kucała; researcher; master; teacher; science; education of language

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2018
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 87-98

Contributors

author

Sieradzka-Baziur Bożena

References

• Deptuchowa E., Profesor Marian Kucała – historyk języka, leksykograf i dydaktyk, „LingVaria” 2016, t. 11, nr 1(21), s. 217–225.
• Gałecki Z., Profesor Marian Kucała, doktor honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 27 czerwca 2012 r.
• Kucała M., Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich, (Prace Językoznawcze PAN, t. 11), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1957.
• Kucała M., O słownictwie ludzi wyzbywających się gwary, „Biuletyn PTJ” 1960, t. 19, s. 141–154.
• Kucała M., Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim, (Prace Komisji Językoznawstwa PAN, t. 8), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1966.
• Kucała M., Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, (Prace IJP PAN, t. 23), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1978.
• Kucała M., The History of Polish Language, w: An Outline of the History of Polish Culture, red. B. Klimaszewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1979, s. 41–45, 78–81, 113–115, 147–148, 176–177, 204–205, 239–241, 272, 302–303, 327–329, 373–374.
• Kucała M., Language, w: An Outline History of Polish Culture, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 41–44, 75–78, 103–105, 140–141, 167–168, 200–201, 221–222, 256–257, 289, 306–308.
• Kucała M., Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej, PWN, Warszawa 1985.
• Kucała M., Od „Bogurodzicy” do „Madonny”. Nazywanie Matki Boskiej w historii polszczyzny, w: O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1988, s. 133–144.
• Kucała M., Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków 1994.
• Kucała M., Mały słownik poprawnej polszczyzny, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków – Warszawa 1995.
• Kucała M., Wskazywanie praktycznej przydatności wiedzy historycznojęzykowej, w: Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce 17–18 listopada 1997, red. M. Wojtyła-Świerzowska, Wydawnictwo WSP, Kielce 1999, s. 81–87.
• Kucała M., Nazywanie Chrystusa w historii polszczyzny, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999, s. 205–212.
• Kucała M., Nazywanie Boga Ojca w historii polszczyzny, w: Obraz Boga Ojca w kulturze, red. M. Ołdakowska-Kuflowa, U.M. Mazurczak, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2000, s. 55–66.
• Kucała M., Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2000.
• Profesor Marian Kucała, Doktor Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 27 czerwca 2012 r., publikacja w serii „Doktorzy Honoris Causa”, nr 10, KUL, Lublin 2012.
• Reichan J., Profesor M. Kucała jako dialektolog, „LingVaria” 2016, t. 11, nr 1(21), s. 227–237.
• Sieradzka-Baziur B., Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego (opis), w: Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny, red. M. Bańko, M. Majdak, M. Czeszewski, Warszawskie Koło Leksykograficzne, 2011, publikacja internetowa: www.leksykografia.uw.edu.pl [dostęp: 23.12.2011]
• Sieradzka-Baziur B., Duska J., Kajtoch K., Ukończony został Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, „Język Polski” 2012, t. 92, nr 4, s. 241–248.
• Sieradzka-Baziur B., Kajtoch K., Pojęcie język w dwóch słownikach inspirowanych kategoryzacją semantyczną Rudolfa Halliga i Walthera von Wartburga (Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich i Słownik pojęciowy języka staropolskiego), w: Dawne z nowym łącząc… In memoriam Mariani Kucała, red. J. Klimek-Grądzka, M. Nowak, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2016, s. 101–118.
• Słownik pojęciowy języka staropolskiego online, 2015, kierownik projektu B. Sieradzka-Baziur, http://spjs.ijp.pan.pl.
• Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, t. 1–5, red. M. Kucała, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1994–2012.
• Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–11, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1953–2002.
• Żmigrodzki P., Profesor Marian Kucała – badacz i miłośnik języka polskiego, „LingVaria” 2016, t. 11, nr 1(21), s. 239–248.