Chiny i Stany Zjednoczone Ameryki w ujęciu geopolitycznym

• Authors: Skrzyp Julian

Title variants

EN

United States of America and China: a geopolitical view

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

analiz dotyczących bezpieczeństwa. Dotyczy to wszystkich podmiotów geopolitycznych ze szczególnym wyróżnieniem mocarstw globalnych, którymi obecnie są zarówno Stany Zjednoczone jak i Chiny. Te dwa mocarstwa kształtują stosunki międzynarodowe w świecie wg własnych interesów, przy czym ich cele w realizacji tej polityki mogą być zbieżne lub przeciwstawne. W pracy niniejszej przedstawiono realizację geopolityki przez Stany Zjednoczone, która jest ukierunkowana na utrzymanie dominującej pozycji w świecie, w tym m.in. kontrolowanie szlaków transportowych w newralgicznych punktach globu ziemskiego. Chiny natomiast dążą do zapewnienia sobie swobody działania na wszystkich kontynentach, by w ten sposób zdobyć przewagę gospodarczą (co już się udało) oraz militarną. Obydwa mocarstwa mają ściśle sprecyzowane koncepcje geoekonomiczne i geostrategiczne. Na szczególną uwagę zasługuje realizowany przez Chiny projekt „Jeden Pas Jedna Droga”. Uczestniczy w nim India, jednak niezależnie od tego realizuje ona inny program, który jest przedmiotem zainteresowania Japonii i Stanów Zjednoczonych, a także Chin

EN

he state as a subject of geopolitical research is a very interesting area of security analysis. This applies to all geopolitical entities with particular distinction of global powers, which are currently both the United States and China. These global powers are now shaping international relations in the world according to their own interests, but their goals in implementing this policy may be convergent or contradictory. This paper presents the implementation of geopolitics by the United States, which is aimed at maintaining the dominant position in the world, including exercising control of transport routes at critical points of the globe. China, on the other hand, operates in a similar way, because this power strives to ensure the freedom of action on all continents, in order to gain an economic advantage (which has already succeeded) and military advantage over the United States. Both powers have strictly defined geoeconomic and geostrategic concepts which they are trying to implement. Particularly noteworthy is the „One Belt, One Road” project, implemented by China, covering the entire area of Europe and Asia. India also participates in this project, but independently, they implement another program that shows to be of interest to Japan and the United States as well as to China.

Keywords

PL

Chiny; USA; geopolityka; mocarstwa globalne; rywalizacja

EN

USA; China; geopolitics; global powers; competition

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2018
• Volume: 23
• Pages: 9-23

Contributors

author

Skrzyp Julian

• Akademia Sztuki Wojennej

References

• Bartosiak, J., 2012, Nowy porządek. Uwarunkowania geopolityczne amerykańsko - chińskiej rywalizacji o hegemonię. Rola Rosji i Europy. Analiza długoterminowa. Wyd. Narodowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa.
• Bobkowski, K., 2013, Chiny w grze o dominację nad Eurazją, Przegląd Geopolityczny, 6, s. 47-60.
• Brunet, A., Guichard, J.-P., 2011, Chiny światowym hegemonem? Studio Emka, Warszawa.
• Chłopek, A., 2011, Strategia Chin na przełomie XX/XXI wieku, Przegląd Geopolityczny, 4, s. 109-120.
• Dąbrowski, M., Renminbi a globalne aspiracje Chińskiej Republiki Ludowej, Przegląd Geopolityczny, tom 21, s. 150-157.
• Fenby, J., 2009, Chiny – upadek i narodziny wielkiej potęgi, Wyd. Znak, Kraków.
• Głogowski, A., 2016, Nowy Jedwabny Szlak – geopolityczne znaczenie współpracy Pekinu z Islamabadem, Przegląd Geopolityczny, 16, s. 15-25.
• Haliżak, E., 2005, Zmiana układu sił USA – Chiny a transformacja porządku międzynarodowego, Warszawa.
• Kagan, R., 2009, Powrót historii i koniec marzeń, D.W. Rebis, Poznań.
• Lach, J., Skrzyp, J., 2007, Geopolityka i geostrategia, Wyd. AON, Warszawa.
• Mosher, S.W., 2007, Hegemon. Droga Chin do dominacji, Wyd. Sprawy Polityczne, Warszawa.
• Nowak, P., 2017, Sworznie wielkiej szachownicy Zbigniewa Brzezińskiego – współczesne znaczenie geopolityczne, Przegląd Geopolityczny, 22, s. 73-85.
• Skrzyp, J., 2010, Geopolityka wczoraj, dziś i jutro, Przegląd Geopolityczny, 2.
• Skrzyp, J., 2012, Wielki marsz Państwa Środka ku pozycji globalnego ośrodka siły, Przegląd Geopolityczny, 5, s. 41-70.
• Skrzyp, J., 2016, Stany Zjednoczone i Chiny w ujęciu geopolitycznym, [w:] Myśl ekonomiczna i polityczna, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa.
• Yiwei, W., 2016, Inicjatywa „Jeden pas i jedna droga”, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.