Dramatopisarki w «republice braci»: Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?

• Authors: Świerkosz Monika

Title variants

EN

Women Playwrights in the «Republic of Brothers»: Who Needs (and What Kind of) Women’s History of Polish Theatre

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article discusses the results of the HyPaTia research project in the feminist history of the theatre, situating it in the wider context of the phenomenon of women’s history, as practiced since the 1970s. The author investigates the revisionist character of the project’s dialogue with the canon and the constructive gesture of (re)creation of a women’s history of Polish theatre. Through the figures of “Shakespeare’s sister” and “Hypatia’s sisters”, attention is drawn to the specific entanglement of the life and work of female playwrights in a patriarchal framework (referred to as the “republic of brothers”), problematizing the understanding of women’s empowerment as liberation from male oppression or escape into the margins.

Keywords

EN

women’s history; feminist history of theatre; women playwrights; canon; herstory

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2020
• Issue: 3(275)
• Pages: 183-198

Contributors

author

Świerkosz Monika

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Adamiecka-Sitek, A. (2018). Emancypacja. W: A. Chałupnik, & A. Łuksza (red.), Rodzaju żeńskiego: Antologia dramatów (s. 19-24). Warszawa: Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego.
• Austin, G. (1990). Feminist theories for dramatic criticism. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• Bloom, H. (2002). Lęk przed wpływem: Teoria poezji (A. Bielik-Robson, & M. Szuster, tłum.). Kraków: Universitas.
• Booth, C. (2017). Hypatia: Mathematician, Philosopher, Myth. London: Fonthill Media.
• Case, S. E. (1988). Feminism and theatre. New York: Methuen.
• Chałupnik, A. (2018). Rodzaju żeńskiego: Wstęp. W: A. Chałupnik, & A. Łuksza (red.), Rodzaju żeńskiego: Antologia dramatów (s. 9-16). Warszawa: Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego.
• Cixous, H. (1993). Śmiech Meduzy (A. Nasiłowska, tłum.). Teksty Drugie, 4-5-6, 147-166.
• Davies, T.C. (1991). Actresses as Working Women: Their Social Identity in Victorian Culture. New York – London: Routledge.
• de Beauvoir, S. (2009). Druga płeć (G. Mycielska, & M. Leśniewska, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo J. Santorski.
• Domańska, E. (2006). Historie niekonwencjonalne: Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Dzielska, M. (2010). Hypatia z Aleksandrii. Kraków: Universitas.
• Gilbert, S., & Gubar, S. (2000). The Madwoman in the Attic: The Woman Writer and the Nineteenth-Century Literary Imagination. New Haven – London: Yale University Press.
• Gilbert, S., & Gubar, S. (1998). No Man’s Land. The Place of Woman Writer in the Twentieth Century. New Haven–London: Yale University Press.
• Hernik Spalińska, J. (1996). Rodzaju żeńskiego. Dialog, 3, 150-158.
• hooks, bell. (2013). Teoria feministyczna: Od marginesu do centrum (E. Majewska, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Iwasiów, I. (2004). Gender dla średniozaawansowanych: Wykłady szczecińskie. Warszawa: WAB.
• Iwasiów, I. (2013). Granice: Polityczność prozy kobiet i dyskursu kobiecego po 1989 roku. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Kot, J. (2011). Niezwykła bohaterka „dramatu kobiecego”, czyli o „Sprawiedliwości” Marceliny Grabowskiej. W: R. Nycz, W. Miodunka, & T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic (t. 1, s. 437-445). Kraków: Universitas.
• Krakowska, J. (2018). Nieświadome, nieoznaczone, działające. W: J. Krakowska (red.), (Nie)świadomość teatru: Wypowiedzi i rozmowy (s. 7-10). Warszawa: Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego.
• Miller, Nancy K. (2007). Arachnologie: Kobieta, tekst i krytyka (K. Kłosińska, & K. Kłosiński, tłum.). W: A. Burzyńska, & M.P. Markowski (red.), Teorie literatury XX wieku: Antologia (s. 487-513). Kraków: Znak.
• Pateman, C. (2014). Kontrakt płci (J. Mikos, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Rudaś-Grodzka, M., Smoleń, B., Nadana-Sokołowska, K., Mrozik, A., Czeczot, K., Nasiłowska, A., Serafin-Prusator, E., & Wróbel, A. (red.). (2016). .…czterdzieści i cztery. Figury. Nowy kanon. Warszawa: IBL.
• Showalter, E. (1977). A Literature of Their Own: British Women Novelists from Bronte to Lessing. New Jersey: Priceton University Press.
• Showalter, E. (1993). Krytyka feministyczna na bezdrożach (I. Kalinowska-Blackwood, tłum.). Teksty Drugie, 4-5-6, 115-146.
• Stanford Friedman, S. (1997). Making history: reflections on feminism, narrative and desire. In K. Jenkins (ed.). The Postmodern History Reader (pp. 231-236). London: London and New York, Routledge.
• Świerkosz, M. (2014). Genealogie tradycji kobiecej. W: M. Świerkosz, W przestrzeniach tradycji: Proza Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk w sporach o literaturę, kanon i feminizm (s. 19-97). Warszawa: IBL.
• Urbanik-Kopeć, A. (2018). Anioł w domu, mrówka w fabryce. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Walker, A. (2012). W poszukiwaniu ogrodów naszych matek ( M. Mazurek, tłum.). W: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe: Antologia przekładów (s. 375-387). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Warońska, J. (2020). Kobiecość a płeć żeńska: Komediopisarki dwudziestolecia międzywojennego wobec dyskursu emancypacyjnego. Wielogłos [w druku].
• Wiatrzyk-Iwaniec, M. (2025). Dramatopisarstwo kobiet. W: E. Kraskowska, & B. Kaniewska (red.), Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy, gatunki, sytuacje i tematy (s. 161-178). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Woolf, V. (2019). Własny pokój (A. Graff, tłum.). Warszawa: Osnova.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.36744/pt.498