Od luk w wiedzy do wniosku o istnieniu Boga

• Authors: Randy Isaac

Title variants

EN

From Gaps to God

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Argumenty z projektu na rzecz istnienia Boga często wyszczególniają jakiś aspekt świata przyrody, którego nie można wyjaśnić w świetle naszej aktualnej wiedzy o prawach natury. Taką lukę w wiedzy interpretuje się jako świadectwo istnienia bytu nadnaturalnego. Krytycy opisanego podejścia szufladkują owe argumenty jako błędne koncepcje „Boga w lukach wiedzy”, dlatego że osłabiają one poparcie dla tezy o Bogu Stwórcy, w miarę jak luki te znikają wraz ze wzrostem wiedzy. Wielu ludzi odrzuca argumenty z projektu na rzecz istnienia Boga, ponieważ są przeświadczeni, że pewnego dnia nauka wypełni wszystkie takie luki. Jednakże luki w wiedzy o przyrodzie rzeczywiście występują i społeczność naukowa przyznaje, że wielu z nich nie da się usunąć, nawet w zasadzie. Niniejszy artykuł dokonuje przeglądu różnorodnych rodzajów luk i rozważa ich rolę w argumentacji na rzecz Boga.

EN

Arguments for the existence of God that are based on design often specify an aspect of our natural world that cannot be explained by our current understanding of the laws of nature. Such a gap of knowledge is construed as evidence for the existence of a supernatural being. Critics of this approach label these arguments as „God-of-the-gaps” fallacies that diminish the case for a Creator God as the gaps are filled in with increasing knowledge. Confident that all such gaps will someday be filled via the scientific method, many people reject design arguments for God. However, gaps of knowledge do exist in nature and the scientific community acknowledges that many cannot be filled, even in principle. This article surveys various types of gaps and considers their role in an argument for God.

Keywords

PL

argument typu Bóg w lukach wiedzy; argument z projektu; wiedza naturalistyczna; niepoznawalność zasadnicza; niepoznawalność praktyczna

EN

God-of-the-gaps argument; design argument; naturalistic knowledge; unknow­ability in principle; practical unknowabililty

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2012
• Volume: 9
• Pages: 187-198

Contributors

author

Randy Isaac

• University of Illinois at Urbana-Champaign

References

• Richard THORNHILL, „Historyczny związek między darwinizmem a argumentem z biologicznego projektu”, przeł. Anna DROŚ, Natalia GÓRSKA, Mateusz KRZYŻANOWSKI, Renata MERDA, Zofia SADOWSKA i Dariusz SAGAN, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 79-106, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/index.phpaction=tekst&id=233 (16.11.2012).
• David F. SIEMENS, Jr., „On Moreland: Spurious Freedom, Mangled Science, Muddled Philosophy”, Perspectives on Science and Christian Faith 1997, vol. 49, s. 196-199.
• Edward N. LORENZ, „Deterministic Nonperiodic Flow”, Journal of Atmospheric Science 1963, vol. 20, s. 130-141.
• James GLEICK, Chaos. Narodziny nowej nauki, przeł. Piotr Jaśkowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1996.
• Werner HEISENBERG, „Über den anschaulichen Inhalt der quantentheoretische Kinematik und Mechanik”, w: Zeitschrift für Physik, Bd. 43, Julius Springer, Berlin 1927, s. 172-198.
• Kenneth R. MILLER, Finding Darwin’s God, Harper-Collins Publishers, New York 1999.
• Robert J. RUSSELL, „Special Providence and Genetic Mutation: A New Defense of Theistic Evolution”, w: Keith B. MILLER (ed.), Perspectives on an Evolving Creation, Eerdmans, Grand Rapids 2003, s. 335-369.
• Albert EINSTEIN, Boris PODOLSKY, and Nathan ROSEN, „Can Quantum Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?”, Physical Review 1935, vol. 47, s. 777.
• Robert P. KIRSHNER, The Extravagant Universe: Exploding Stars, Dark Energy, and the Accelerating Cosmos, Princeton University Press 2002.
• Lee SMOLIN, „Atomy czasu i przestrzeni”, Świat Nauki 2004, nr 2 (150), s. 52-61.
• Brian GREENE, Piękno Wszechświata. Superstruny, ukryte wymiary i poszukiwanie teorii ostatecznej, przeł. Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas, Na Ścieżkach Nauki, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.
• W. Jim NEIDHART, „The Anthropic Principle: A Religious Response”, Journal of the American Scientific Affiliation 1984, vol. 36, s. 201-207.
• Michael J. BEHE, „Filozoficzne zarzuty stawiane hipotezie inteligentnego projektu: odpowiedź na krytykę”, przeł. Dariusz Sagan, w: Dariusz SAGAN, Spór o nieredukowalną złożoność układów biochemicznych, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 5, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008, s. 217- 232, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/index.php?action=tekst&id=150 (16.11.2012).
• Michael J. BEHE, Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
• Gordon C. MILLS, „In Defense of Intelligent Design”, Perspectives on Science and Christian Faith 2002, vol. 54, s. 260-263.
• William A. DEMBSKI, „Intelligent Design as a Theory of Information”, Perspectives on Science and Christian Faith 1997, vol. 49, s. 180-190.
• Michael RUSE, Can a Darwinian be a Christian?, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
• Arthur E. WILDER-SMITH, Man’s Destiny, Man’s Origins, Harold Shaw Publishers, Wheaton, Illinois 1968.
• David SNOKE, „In Favor of God-of-the-Gaps Reasoning”, Perspectives on Science and Christian Faith 2001, vol. 53, s. 152-158.
• Howard J. VAN TILL, „Creation: Intelligently Designed or Optimally Gifted”, Theology Today 1998, vol. 55, s. 344-364.